Ngọn lửa Siu Black

Bất kỳ ai chứng kiến những giây phút tỏa sáng của Siu Black trong vai trò giám khảo của một cuộc thi nào đó, cũng dễ dàng nhận thấy từ “ngọn lửa cao nguyên” luôn tỏa ra những nguồn năng lượng dồi dào mạnh mẽ. Thốt nhiên tôi hiểu rằng, vì sao Siu được mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi. Siu đã chinh phục người xem, chẳng phải bởi riêng giọng hát đầy nội lực, hiếm có, mà còn bởi chính bản ngã tự thân của một nghệ sĩ, sinh ra để hát, để đứng trên sân khấu, và để cống hiến cho đời đến kiệt cùng những mật ngọt…

Như Siu, cỏ dại

Thẳng thắn, Siu Black không phải là người hoạt ngôn hay khéo ăn nói. Mỗi khi cần phải lên tiếng nhận xét, khán giả cũng dễ dàng thấy ở giám khảo Siu đôi lúc sự ấp úng tìm từ, và thường là dùng ngôn ngữ cử chỉ để biểu đạt hộ điều mình muốn nói, hoặc cười phá lên, ha ha, hả hả rất thoải mái trước ống kính truyền hình, trước hàng triệu khán giả. Nhưng mỗi cái nhún vai, hay hôn gió thay cho lời khen của Siu lại khiến cho khán giả vỗ tay rào rào, tán thưởng. Cách mà Siu đến với nghệ thuật, bước vào thế giới showbiz cũng vậy, hồn nhiên, hoang sơ, như cỏ dại, như bản chất nguyên thủy của con người. Không che giấu. Không kiểu cách.

Ca sĩ Siu Black.

Rồi cái cách Siu phản ứng lời nhận xét cho rằng chị hơi thiên về chủ nghĩa tự nhiên: “Tôi muốn cười là cười thôi, không giả tạo”, cũng rất hồn nhiên. Mà tiếng cười của Siu đúng là khó có thể gán cho mấy chữ giả tạo thật. Dù rằng, chẳng có người đàn bà nào lại cười như thế trước đám đông, lại càng chẳng nên có ở một người làm nghệ thuật. Siu, luôn là một ngoại lệ.

Khác với phần lớn các nghệ sĩ trẻ bây giờ, rất chịu khó cập nhật hình ảnh của bản thân trong mắt công chúng, up liên tục mọi thông tin cá nhân, sẵn sàng tạo dáng khi ống kính phóng viên hướng về phía mình… thì Siu, tỏ ra khá lười biếng. Tìm một tấm hình chân dung Siu qua goole, thiệt khó. Điện thoại xin phỏng vấn cũng chẳng dễ. Lúc nào cũng thấy Siu túi bụi những tập với diễn.

Thường thì khi người đàn bà trót sinh ra thiếu sự mặn mà nhan sắc, hoặc họ sẽ hất mặt tỏ ra bất cần để giấu đi những mặc cảm, hoặc họ tự ti tránh mình khỏi những quầng sáng. Siu chẳng chọn cách nào trong số đó. Siu, hơn ai hết, hiểu rằng nhan sắc của mình là giọng hát, một giọng hát lôi cuốn và có sức lan tỏa mạnh mẽ đến tận sâu thẳm trái tim người nghe đủ mọi lứa tuổi. Siu, đã như con chim đại bàng quen sải đôi cánh rộng lớn trên những cánh rừng bạt ngàn của Tây Nguyên hùng vĩ. Ở đó, người ta không quen nhìn vào “hình thức” để đánh giá “nhan sắc” của một con người. Bản thân Siu, vốn đã là ngoại lệ, một ngoại lệ được chấp nhận như thể là lẽ tự nhiên, vậy thì hà cớ gì Siu phải gồng mình lên để sống như những người khác, xung quanh Siu?

Nhớ có lần tôi “lỡ mồm” so sánh Siu với Susan Boyle, Siu phản ứng ngay: chị không muốn bị so sánh với Susan, chị thành đạt sớm hơn bà ấy, nổi tiếng sớm hơn, và nếu có một cuộc thi như thế, chị còn làm tốt hơn thế nhiều (?!)

Bình thường, nếu nghe ai đó phản ứng như thế, hẳn tôi đã gán ngay cho mấy chữ “ngông cuồng”, “ngạo mạn”, hoặc “nổ”, “chém” như tiếng lóng thời hiện đại. Nhưng Siu, đã khiến tôi phải kính nể, dám nói, một cách tự tin, bằng cái kiểu không hề ta đây mà rất chân thành, chân thật. Điều đó, khiến người nghe không thể nghĩ khác, nghĩ xấu được. Dù vẫn mông lung mơ hồ rằng có thật thế không? sức hút từ giọng hát của người đàn bà không thể coi là đẹp, bao năm qua giữa làng ca nhạc Việt Nam thay sao như thay… áo?

Như Siu, luôn lạ

Siu Black được ca sĩ – giảng viên thanh nhạc Linh Nga phát hiện qua một cuộc thi ca hát của học sinh, sinh viên. Năm 1985, Siu thi vào Trường Nghệ thuật Đắc Lắc và theo học trung cấp thanh nhạc trong 3 năm. Ra trường, Siu về công tác ở Đoàn Ca múa nhạc tỉnh Đắk Lắk. Trong những năm bao cấp khó khăn, năm 1992, Siu Black chuyển sang làm tại Công ty Điện lực Kontum. Sau đó Siu cùng YJAK Arul "đầu quân” cho Ðoàn ca múa dân tộc Ðắc Lắc và nổi tiếng từ lúc này. Năm 1997, Siu ra Hà Nội dự chương trình ASEAN. Và được bầu là ca sĩ xuất sắc nhất. Qua những tình khúc của Nguyễn Cường ("Em muốn sống bên anh trọn đời”, "Em hát thương ai”), của Phú Quang ("Ðâu phải bởi mùa thu”), của Ngọc Châu ("Chiều xuân”), Siu đã mang về 1 huy chương vàng cho Ðoàn Ðam San năm 1995, 1 huy chương vàng năm 1996.

Siu Black giành huy chương đồng Bước nhảy hoàn vũ 2010.

Nói như Siu, khi còn trẻ chị đã có thừa các giải thưởng. Nếu đưa ra làm thước đo định giá sự thành công trong sự nghiệp, thì hẳn là có lý rồi. Nhưng dẫu sao mặc lòng, tiếng là Liên hoan chuyên nghiệp nhưng đó vẫn là những giải thưởng trong một khuôn khổ nhất định, cạnh tranh nhất định mà giải thưởng không hẳn không có tính “mặt trận”, phong trào. Lấy đó làm bệ phóng để bay lên bầu trời nghệ thuật thị trường đương đại liệu có phải là suy tính của một người khôn ngoan? Rõ ràng thì, có rất ít những giọng ca tỉnh lẻ, hoạt động trong các đoàn nghệ thuật tỉnh lẻ, có thể chen một chân vào đời sống showbiz ở nơi cạnh tranh khốc liệt như TP.HCM. Siu, trên phương diện này, lại cũng đã là một ngoại lệ.

Khi Siu một mình một ngựa ôm con rời rừng xuống phố, từ chất giọng đến hình thức vẫn còn đậm bóng dáng của một Tây nguyên cỏ dại. Và cứ thế, mang đúng bản ngã hồn nhiên của người quen sống trên rừng, Siu xuất hiện giữa những đêm diễn mà tiền cát-xê có thể bằng mấy tháng lương năm xưa chị lĩnh để nuôi con, nuôi nghề một cách vô cùng lạ lẫm. Khán giả Sài thành quen với những phấn son, những xiêm áo, ngỡ ngàng rồi hồ hởi đón nhận Siu, một giọng hát không nhan sắc, cao, khỏe, đem đến cho người nghe không phải là những khe những suối mà thực sự là những cơn lốc, rần rật ngùn ngụt cháy, đúng nghĩa là từ cao nguyên, một ngọn lửa…

Siu lạ, lạ giữa rừng chân dài đi hát, hoặc nếu chân không dài thì cũng dao kéo đụng vô cho thành… dài. Siu lạ, lạ giữa rừng những nhan sắc trẻ trung, rực rỡ, khôn khéo tạo độ nóng bằng các scandal ảnh sex, hay những vụ lùm xùm tình ái.

Lạ dần thành quen, nhưng sức hút của Siu Black sau bao nhiêu năm thành người ở phố thì vẫn thế. Giữa các cuộc săn đón miệt mài của báo giới đối với những giọng ca mới nổi, những gương mặt đang hút khách, thì vẫn có những bài viết về Siu đăng trang trọng. Năm 2010, Siu còn được xem là “hiện tượng”, là hot, bởi sự xuất hiện đáng kinh ngạc trong vai trò… vũ công. Hay cả những lùm xùm thị phi từ cuộc thi Vietnam Idol. Vượt lên tất cả, phá bỏ mọi quy tắc luật lệ của đời sống nghệ thuật, Siu khẳng định mình chỉ duy nhất bằng tài năng. Giọng hát có thể trời cho, nhan sắc cũng có thể nhờ… bác sĩ mà có, nhưng để trụ vững sau những đào thải khốc liệt kiệt cùng của nghệ thuật như buổi bây giờ thì có lẽ chừng ấy thôi chưa đủ. Một nghệ sĩ cần có nhiều hơn thế để trở thành một tên tuổi không thể trộn lẫn. Đó là bản ngã tự thân sinh ra đã là nghệ sĩ, là “máu” như chữ dùng của Siu mỗi khi cầm mic. Và điều đó, thì Siu lại có thừa. Để dù Siu có đi đóng phim hay khiêu vũ, thì hát vẫn luôn là số một, là trọn vẹn lẽ sống của cuộc đời Siu Black. Vậy thì Siu đã thành công nhờ tài năng thực sự, yêu nghề thực sự hay chỉ đơn giản vì Siu vốn là một ngoại lệ mà thôi?