Bài 1: Thú chơi "chết người"!?

Tránh để thuốc lá điện tử tạo ra một "đại dịch mới" đối với giới trẻ

Hút vape đã trở thành thú chơi sành điệu của một bộ phận giới trẻ.

Vài năm gần đây chỉ cần "lượn" tại một số địa điểm tập trung giới trẻ như quán cà phê, bar/louge hay rạp chiếu phim, quán trà đá vỉa hè... người ta có thể dễ dàng bắt gặp được những thanh thiếu niên mặt còn "búng ra sữa", trên miệng ngậm vape đang say sưa mơ màng nhả khói.

Theo Minh Tuấn, sinh viên năm thứ nhất trường Đại học C. thì sau khi đỗ đại học, thoát khỏi vòng tay cha mẹ thì em bắt đầu "nhập cuộc ăn chơi" với chúng bạn bốn phương. Từ khi là học sinh THPT, Tuấn chỉ biết đường từ nhà đến trường và từ trường về nhà thì nay, Tuấn biết thêm nhiều địa điểm ăn chơi ở Hà Nội. Ban đầu là những quán cà phê, quán ăn uống. Cuối tuần, Tuấn thường theo bạn lên bar, louge trên địa bàn quận Hoàn Kiếm để "chill". Và cũng từ đây, cậu biết đến một "món mới" của thế hệ GenZ, đó là thuốc lá điện tử.

"Ban đầu bạn em cho thử một vài hơi, thấy thơm, dễ chịu, và cũng rất phong cách nên em cũng đầu tư một chiếc vape. Giá cũng khá hợp túi tiền khi chỉ 100-300 ngàn đồng là đã có thể mua một chiếc vape với nhiều tính năng như sạc nhanh, có thể thay đổi độ công suất sử dụng, có đèn báo...". Và rồi Tuấn trở thành con nghiện của vape lúc nào không biết. Ở nhà, đi đâu lúc nào Tuấn cũng phải kè kè cái vape trên miệng. Lên lớp nhiều khi Tuấn thèm đến nỗi phải xin cô giáo đi vệ sinh để "làm vài hơi" mới có thể vào học tiếp.

Còn Thu Hương, học sinh trường THPT V. thì biết tới vape qua anh người yêu là sinh viên hơn cô 4 tuổi. Ban đầu, Hương muốn thể hiện mình là người lớn nên tập phì phèo thuốc lá. Sau đó thấy người yêu hút thuốc lá điện tử thì cũng chuyển sang theo. Hương bảo hút vape nhẹ lắm, lại thơm miệng, không độc hại như thuốc lá thường. Hơn nữa, khi ngồi uống cà phê, lên bar mà bập bập thanh vape trên môi thấy tự nhiên sành điệu và cá tính hơn tỷ lần. Dù vậy, Hương bảo phải nhờ bạn bè ở nước ngoài ship dot (đầu đốt) hoặc tinh dầu loại xịn về Việt Nam để dùng, song vẫn có lần say "ngất ngây con gà tây". Cũng có một số trung niên dùng vape để cai nghiện thuốc lá. Song đơn giản họ chỉ chuyển từ nghiện thứ này sang nghiện thứ kia, cũng độc hại không kém.

Một số loại vape được rao bán tràn lan trên mạng xã hội với giá rất rẻ.

Có thể thấy thuốc lá điện tử hiện đang được bán tràn lan trên các group, fanpage trên mạng xã hội có mẫu mã đa dạng, cuốn hút, thu hút giới trẻ. Những loại này thiết kế theo hình thức có bộ phận sạc pin và bộ phận chứa chất lỏng, dung dịch làm nguyên liệu đốt có thể thay thế tùy thích. Đây chính là nguyên nhân khiến một số thành phần biến tướng, trộn ma túy vào sử dụng.

Theo đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, thuốc lá điện tử có tới 15.000 loại hương vị, và luôn tiềm ẩn nguy cơ trộn shisha và các loại ma túy tổng hợp. Người hút dễ phơi nhiễm các chất độc gây bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp, ảnh hưởng đến phát triển trí não. Các chất độc được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử và trong khói. Vì vậy thuốc lá điện tử có hại cho cả người dùng và người xung quanh. Ngoài ra người dùng còn có nguy cơ chấn thương nghiêm trọng do cháy nổ pin.

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai thời gian gần đây Trung tâm đã tiếp nhận ít nhất hai trường hợp bệnh nhân bị ngộ độc, loạn thần điển hình sau khi hút thuốc lá điện tử có trộn lẫn cần sa, ma túy tổng hợp. Đó là một nam thanh niên 22 tuổi, hút thuốc lá điện tử, sau đó rối loạn tâm thần, rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp. Xét nghiệm tinh chất mà bệnh nhân này sử dụng trong thuốc lá điện tử, các bác sĩ phát hiện thành phần có chứa 5-fluoro-adbica - một dạng ma túy tổng hợp thế hệ mới. Sau khi được cấp cứu ổn định sức khỏe tại Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân chuyển sang Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia tiếp tục điều trị.

Một học sinh THPT cũng mất kiểm soát, kích thích vật vã, loạn thần, xuất hiện ảo giác sau khi hút thuốc lá điện tử do bạn mời. "Tất cả bệnh nhân này đều sử dụng ma túy làm vật liệu thay thế các loại tinh chất đốt thông thường trong thuốc lá điện tử", bác sĩ Nguyên nói.

Bệnh viện Saint Paul cũng từng tiếp nhận điều trị cho một thiếu niên 15 tuổi (thường trú tại huyện Thạch Thất, Hà Nội) sau khi hút thuốc lá điện tử bơm tinh dầu thì ngã, co giật, hôn mê, đồng tử giãn. Theo người nhà bệnh nhân, cậu thiếu niên đột ngột ngã từ trên ghế ngồi đập đầu xuống nền cứng, co giật ba bốn lần, mỗi cơn kéo dài 3-5 phút, sau đó hôn mê, đồng tử giãn. Khi tỉnh lại, em nói rằng đã hút thuốc lá điện tử bơm tinh dầu, rồi lơ mơ, không biết gì nữa. Các bác sĩ chẩn đoán thiếu niên bị ngộ độc khi hút thuốc lá điện tử bơm tinh dầu trôi nổi có thể có chứa ma túy.

Không được may mắn như những trường hợp trên, em N.V.Đ (SN 1995, thường trú tại huyện Ba Vì, Hà Nội) đã bị tử vong sau khi hút vape. Trước đó Đ. cùng bạn đi ăn tối có uống rượu bia, sau đó về hát karaoke tại một quán ở phường Yết Kiêu (quận Hà Đông, Hà Nội). Tại đây, nhân viên của quán đã đưa thuốc lá điện tử cho Đ. và hai người bạn cùng hút, sau đó Đ. và một người bạn có dấu hiệu nôn mửa nên được đưa về nhà nghỉ. Do có dấu hiệu chuyển nặng nên Đ. được đưa đến Bệnh viện Đa khoa Hà Đông cấp cứu nhưng đã tử vong ngoại viện.

(Còn nữa)

Minh Khang