Tăng lương tối thiểu 12,4% vẫn quá cao?

Trong tháng 9, chúng ta đã chứng kiến cuộc thương lượng căng thẳng giữa các bên đại diện cho doanh nghiệp và người lao động về mức tăng lương tối thiểu 2016. Trong đó, mức tăng được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài thống nhất đề nghị là 6 – 7%. Vì tiền lương phụ thuộc vào 2 yếu tố quan trọng là lạm phát và mức độ tăng năng suất lao động.

Trong khi lạm phát chỉ ở mức chưa đến 2%, năng suất lao động chỉ tăng 3 – 3,5%. Như vậy, tiền lương tăng khoảng 5% là hợp lý. Tuy nhiên, tiền lương tối thiểu hiện nay chưa đáp ứng được mức sống tối thiểu của người lao động nên VCCI động viên các doanh nghiệp chấp nhận mức tăng dưới 10%.

Song song đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam kiên quyết giữ quan điểm, đề xuất mức tăng lương tối thiểu năm 2016 là 17% - 18% để đảm bảo đời sống cho người lao động.

Sau các phiên họp thương lượng, cuối cùng Hội đồng tiền lương Quốc gia đã thống nhất bỏ phiếu và chốt mức tăng là 12,4%, trình Chính phủ xem xét.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, Phó chủ tịch Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ, mức tăng 12,4% vẫn là quá cao và với mức này trên 60% doanh nghiệp kinh doanh sẽ không có lãi.

Quan trọng hơn, khi tiền lương tăng như vậy sẽ dẫn đến các chi phí khác như: BHXH, BHYT, Bảo hiểm thất nghiệp… tăng lên là gánh nặng lớn cho doanh nghiệp. Bởi trước đây doanh nghiệp chỉ đóng các khoản bảo hiểm trên cơ sở tiền lương tối thiểu, lương cơ bản nhưng theo Luật BHXH mới thì lộ trình đến năm 2018 sẽ đóng trên toàn bộ thu nhập của người lao động. Nếu tăng lương tối thiểu 12,4% thì doanh nghiệp phải đóng cho các loại bảo hiểm là trên 2%, doanh nghiệp sẽ không chịu nổi.

Ngân hàng Thế giới và nhiều tổ chức khác cũng đã cảnh báo về tăng lương tối thiểu quá mức sẽ làm giảm sức cạnh tranh của Việt Nam, làm cho một số ngành thâm dụng lao động khó duy trì và mở rộng sản xuất. Như vậy, sẽ đẩy người lao động “ra đường” và không giải quyết việc làm cho lượng lao động thất nghiệp đang rất lớn trong xã hội hiện nay, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, gây bất ổn về xã hội.

Đại diện Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) cho biết: Ngân hàng Thế giới cảnh báo, mức tăng lương tối thiểu 12,4% là quá cao, bằng 59% mức lương trung bình của người lao động. Với mức này BHXH Việt Nam sẽ bị thâm hụt vào năm 2021 và đến năm 2034 thì hoàn toàn “trống rỗng”.

Ông Lê Quang Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại May Sài Gòn (Garmex Sài Gòn) phân trần, các khoản như BHXH, BHYT một năm công ty đóng cho người lao động là 35 tỷ đồng, nếu tăng lương tối thiểu lên 12,4% thì công ty phải tăng thêm 5 tỷ đồng cho các khoản này. Trong khi đó cạnh tranh ngày càng khó khăn, doanh nghiệp khó có thể tăng giá thành sản phẩm, chưa kể các chi phí điện, nước… có thể tăng sẽ tạo thêm gánh nặng rất lớn cho doanh nghiệp.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, hiện nay Thủ tướng Chính phủ vẫn chưa có quyết định về phương án tăng lương tối thiểu theo đề xuất của Hội đồng tiền lương Quốc gia. Tuy nhiên, nếu Chính phủ đồng ý mức tăng trên thì VCCI đề nghị giãn lộ trình đóng BHXH trên thu nhập thực tế của người lao động để có thể hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Mai Phương