Người dân Iran chuẩn bị cho một cuộc đối đầu cứng rắn với Mỹ?

Một phòng bỏ phiếu bầu Quốc Hội Iran ở thủ đô Tehran ngày 21/2

Quốc hội Iran là cơ quan lập pháp quốc gia, có quyền soạn thảo và xem xét các dự luật, bỏ phiếu bất tín nhiệm bộ trưởng, luận tội tổng thống, thông qua dự thảo ngân sách. Tại tổng tuyển cử lần này, có hơn 7.000 ứng cử viên tranh cử vào Quốc hội Iran gồm 290 ghế. Trong trường hợp vẫn còn ghế quốc hội chưa được xác định do các ứng cử viên không hội đủ số phiếu cần thiết để có thể trúng cử, cuộc bầu cử vòng hai sẽ diễn ra vào tháng 4 tới. Quá trình kiểm phiếu sẽ được tiến hành bằng phương pháp thủ công nên kết quả chính thức cuối cùng khó có thể công bố sớm.

Trong cuộc bầu cử Quốc hội Iran trước, phe cải cách và phe bảo thủ ôn hòa đã giành được đa số ghế, phá vỡ cục diện phe bảo thủ nắm quyền kiểm soát quốc hội trong 12 năm. Kết quả này đã giúp phe cải cách và đồng minh do ông Hassan Rouhani làm đại diện giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sau đó trước phe cứng rắn.

Tuy nhiên, 4 năm sau, tình hình đã thay đổi, không còn có lợi cho Tổng thống Rouhani. Cuộc bầu cử năm nay diễn ra trong bối cảnh Iran đang phải gồng mình chống chọi với các lệnh trừng phạt từ Mỹ, khi những căng thẳng giữa Tehran và Washington liên tục leo thang suốt cả năm 2019. Nền kinh tế Iran đã sụt giảm 9,5% trong năm ngoái, tỷ lệ lạm phát lên tới 35%, trong khi xuất khẩu dầu mỏ, nguồn thu chủ lực của Tehran, giảm mạnh từ 2,1 triệu thùng/ngày vào năm 2016 xuống chỉ còn khoảng 500.000 thùng/ngày hiện nay. Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo, nền kinh tế Iran sẽ không tăng trưởng trong năm nay và chỉ tăng 1% trong năm tới. Đây được xem là yếu tố chính khiến nhiều cuộc biểu tình nổ ra và lan rộng tại quốc gia này hồi tháng 11/2019.

Một ngày trước khi diễn ra cuộc bầu cử Quốc hội Iran, Chính phủ Mỹ đã quyết định trừng phạt 5 quan chức nước Cộng hòa Hồi giáo này với cáo buộc thao túng bầu cử.

Cuộc bầu cử quốc hội lần này sẽ báo hiệu triển vọng chính trị của ông Rouhani trong cuộc bầu cử tổng thống năm tới. Nếu quốc hội Iran nhiệm kỳ tới do những nghị sĩ thuộc phe bảo thủ và cứng rắn chiếm đa số, ông Rouhani sẽ phải chịu nhiều sức ép. Trong 4 năm qua, quốc hội luôn phối hợp và ủng hộ ông Rouhani.

Khi xu hướng bảo thủ trên chính trường Iran tăng lên, quan hệ Mỹ - Iran sẽ khó đoán định. Về tác động đối với thỏa thuận hạt nhân Iran, sau khi ảnh hưởng của phe bảo thủ Iran tăng lên, sẽ có ít không gian để Mỹ và Iran xoay chuyển thái độ.

Phe cứng rắn đang thực hiện chiến lược kiểm soát toàn diện, sau khi kiểm soát quốc hội sẽ bắt đầu lên kế hoạch cho cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2021. Và người kế nhiệm ông Rouhani, theo Le Figaro sẽ là “một nhân vật triệt để đối đầu với Tổng thống Donald Trump”.

Iraq đóng cửa biên giới với Iran để phòng dịch Covid-19

Nhật Bản kêu gọi Iran tôn trọng thỏa thuận hạt nhân 2015

Tàu chiến Mỹ bắt giữ vũ khí nghi của Iran trên vùng biển Arab

Iran: Soleimani thừa sức hạ sát nhiều tướng Mỹ