Liên minh tay ba ở Tam Giác Vàng (Kỳ 7)

Nguyễn Như Phong

***

Hoàn sững người:

- Sao, mẹ biết nó à?

Bà Bun Xa Ly gật đầu:

- Mẹ biết nó từ khi mới lọt lòng.

Ông Chinh cũng kêu lên:

- Có phải thằng Xổm Đi, con cô Vi Lay không?

Bà Bun:

- Đúng rồi. Ngày ở chiến khu Sầm Nưa, mẹ và Vi Lay ở cùng đại đội quân y…

***

Thấy mẹ thần mặt ra, Hoàn nói:

- Mẹ ơi, đừng lo quá nữa. Hôm nay hoãn xử bắn thằng Xổm Đi rồi. Con muốn mẹ nấu xôi là để mang cho nó đấy.

Bà Bun:

- Thật thế hả con. Thế thì Trời, Phật phù hộ cho chị Vi Lay rồi. Thằng Xổm Đi cũng khổ, bố hy sinh khi nó mới bốn tuổi. Nhưng Vi Lay không lấy chồng mà ở vậy nuôi nó. Con nói với lãnh đạo, hôm nào cho mẹ vào thăm nó được không?

Ông Chinh thắc mắc:

- Tại sao nó buôn ma túy nhiều như thế mà lại được hoãn thi hành án?

Hoàn nói ngập ngừng:

- Nghe nói… có… có đoàn Chính phủ sang Lào, nên cấp trên hoãn.

Cửa khẩu Tachilech giữa Thái Lan và Myanmar

Bà Bun thở dài:

- Thế thì cũng chả sống được… Đoàn đi về, họ lại bắn thôi. Khổ thân chị Vi Lay…

Hoàn rất muốn nói cho mẹ biết tình hình, nhưng vì sợ lộ bí mật, nên anh chỉ nói ỡm ờ:

- Con nghe nói là sẽ hoãn vô thời hạn… Biết đâu nó lại chả được đặc xá. Sắp tết rồi.

Bà Bun tươi nét mặt:

- Nếu được như vậy thì may quá. Mai con gặp nó, bảo là mẹ gửi lời hỏi thăm. Con xem có cách nào giúp nó, bảo ban nó khai cho tốt. Nghe nói là con nó cũng còn nhỏ. Năm trước, mẹ về Lào, nhưng không qua thăm chị Vi Lay được.

Chợt trong đầu Hoàn lóe lên hình ảnh Xổm Đi xỏ chiếc nhẫn vào tay. Hoàn nói:

- Mẹ ạ, sáng nay, lúc làm thủ tục xử bắn Xổm Đi, có một số tài sản của anh ta như nhẫn, đồng hồ, dây chuyền, Xổm Đi đeo chiếc nhẫn vào tay còn các thứ khác thì bảo mang về cho gia đình.

Bà Bun giật mình hỏi ngay:

- Con có nhìn kỹ chiếc nhẫn không? Có phải chiếc nhẫn mặt vuông, trên đó có chữ V không?

Hoàn ngơ ngác:

- Sao, mẹ cũng biết chiếc nhẫn đó à?

Bà Bun nói với vẻ bùi ngùi:

- Mẹ nhớ lắm. Chiếc nhẫn đấy là nhẫn đính hôn của cô Vi Lay. Khi thằng Xổm Đi được năm tuổi, một hôm nó cứ đòi chiếc nhẫn, cô Vi Lay chiều con, tháo nhẫn ra, buộc vào một sợi dây dù rồi treo vào cổ nó. Thằng Xổm Đi mang đi chơi, chẳng hiểu sao, nó tháo ra rồi nghịch và ném xuống bờ ao gần nhà. Nó về, nói với mẹ là mất… Thế là có kẻ xấu bụng nói rằng, chắc do mấy anh bộ đội tình nguyện lấy… Vậy mà cô Vi Lay cũng tin. Cô ấy nói bóng gió là chỉ có bộ đội tình nguyện lấy. Bố con tức lắm, họp tất cả lại và quyết tâm tìm cho ra chiếc nhẫn. Dỗ dành mãi, thằng Xổm Đi mới nói là rơi xuống ao… Rồi bố con cùng mấy anh em tát cạn cả chiếc ao nhỏ và lấy rổ múc bùn lên sàng… May mà thấy được chiếc nhẫn. Cô Vi Lay ân hận lắm, xin lỗi bố con mãi.

Ông Chinh nghe bà Bun Xa Ly kể lại chuyện cũ thì chợt ứa nước mắt. Ông nói với giọng bùi ngùi:

- Thằng Xổm Đi, lúc bé, nó hiền lành và thật thà như đếm. Chỉ tiếc anh Khăm Tả hy sinh sớm, cho nên sau này, hai mẹ con cũng khổ. Con ạ, mày cũng kín miệng quá. Nếu mày nói cho bố mẹ biết về thằng Xổm Đi từ trước, thì biết đâu, bố mẹ chả giúp được chúng mày điều gì.

Hoàn cười ngượng nghịu:

- Việc án từ, phải giữ bí mật mà bố.

***

Buổi sáng.

Xổm Đi ở trong phòng giam cùng với hai phạm nhân khác. Họ là những người được giám thị trại giam giao cho bảo vệ và giám sát Xổm Đi.

Một người hỏi Xổm Đi:

- Này, Xổm Đi, nghe nói vợ mày đẹp lắm phải không?

Xổm Đi cười sung sướng:

- Ồ, không đẹp lắm đâu. Con gái Việt Nam đẹp hơn.

Một người hỏi:

- Thế mày hay sang Việt Nam, sao không lấy một đứa làm vợ?

Xổm Đi vui vẻ đáp:

- Ồ, không dám đâu. Pháp luật Việt Nam khó lắm.

Một người lại hỏi:

- Mày chắc chơi gái Việt Nam nhiều lắm?

Xổm Đi cười bẽn lẽn, rồi khuôn mặt sáng bừng lên, hào hứng:

- Ô, nhiều thì nhiều lắm. Nhưng đứa nào cũng chỉ thích mình, chiều mình khi túi mình nhiều tiền thôi.

Cả hai gã kia cười nghiêng ngả.

Đúng lúc đó, có tiếng mở khóa. Cả bọn im bặt, nhìn ra.

Cánh cửa mở. Một cảnh sát bảo vệ vào, gọi:

- Xổm Đi!

Xổm Đi vội im bặt, đứng phắt dậy:

- Thưa, cán bộ gọi tôi?

- Anh đi ra.

Xổm Đi được hai cảnh sát bảo vệ đưa lên phòng hỏi cung. Trên bàn hỏi cung có một đĩa hoa quả: nho, táo, một gói thuốc lá và cả đồ uống trà.

Thượng tá Minh và Hoàn cùng một cán bộ của Viện Kiểm sát và hai điều tra viên đã ngồi chờ sẵn.

Xổm Đi vào, chắp tay, cúi đầu lễ phép:

- Chào các cán bộ ạ.

Thượng tá Minh:

- Chào anh. Thế nào, đêm qua ngủ ngon chứ.

Xổm Đi xoa đầu, gãi liên tục, rồi nhăn nhó:

- Thưa cán bộ, hôm qua ngứa đầu quá, không ngủ được.

Thượng tá Minh:

- Anh bị gầu à?

Xổm Đi gật đầu:

- Dạ vâng.

Thượng tá Minh hỏi:

- Bây giờ ngứa lắm à?

Xổâm Đi cười ngượng nghịu:

- Vâng ạ. Ngứa muốn chết.

Thượng tá Minh bảo một chiến sĩ cảnh sát bảo vệ:

- Cậu chạy ra ngoài, mua giùm tôi chai dầu gội đầu, loại nào trị gầu tốt nhất ấy.

Nói rồi, Minh đưa tiền cho anh cảnh sát.

Hoàn hỏi Xổm Đi:

- Sáng nay anh ăn gì?

Xổm Đi đáp:

- Thưa cán bộ, ăn mì tôm ạ.

Hoàn lấy trong cặp ra một gói xôi trắng được bọc lá chuối hơ lửa và một gói muối ớt, một gói có mấy miếng thịt lợn nướng.

Mắt Xổm Đi sáng lên khi nhìn thấy những món ăn quen thuộc.

- Ôi, ngon quá… Xổm Đi thốt lên.

Hoàn bảo:

- Anh ăn đi. Xôi này, mẹ tôi làm đấy.

Xổm Đi bê gói xôi lên, hít một hơi dài rồi nói:

- Thơm quá cán bộ ơi. Mà sao lại như xôi người Lào làm ấy.

Hoàn cười:

- Anh tinh lắm. Đúng là do một phụ nữ Lào nấu đấy.

Xổm Đi ăn xôi từ tốn như để tận hưởng cái ngon. Xổm Đi hỏi:

- Thưa cán bộ, tôi không nghĩ đời mình còn được ăn bữa xôi ngon đến như thế này.

Thượng tá Minh:

- Nói cho anh biết nhé, cán bộ Hoàn đây có một nửa dòng máu Lào đấy.

Xổm Đi trố mắt. Hoàn cười và nói tiếng Lào:

- Anh ăn ngon không?

Xổm Đi đáp ngay bằng tiếng Lào:

- Ngon lắm cán bộ ơi. Thế cán bộ sinh ra ở Lào à?

Hoàn đáp:

- Không, nhưng mẹ tôi là người Lào. Quê bà ở U Đôm Xay. Ngay sát dòng Mê Kông.

Xổm Đi vừa ăn, vừa chảy nước mắt. Thượng tá Minh và anh cán bộ Viểm Kiểm sát nhìn nhau.

Hoàn an ủi bằng tiếng Lào:

- Thôi nào, ai lại vừa ăn vừa khóc thế.

Xổm Đi chùi nước mắt:

- Thưa cán bộ, ăn miếng xôi này, tôi nhớ mẹ tôi…

Nói đến thế, Xổm Đi bỏ miếng xôi, khóc nức nở.

Cánh đồng Chum, tỉnh Xiêng Khoảng (Lào)

Hoàn dịch lại nghĩa những câu mình và Xổm Đi nói cho mọi người nghe rồi nói:

- Bình tĩnh nào Xổm Đi, nếu anh thành khẩn, chắc chắn anh được sớm về với mẹ, với vợ con.

Xổm Đi tươi tỉnh trở lại và tiếp tục ăn xôi. Loáng cái, anh ta ăn hết nửa gói xôi, anh ta bớt lại thịt và cả muối ớt.

Xổm Đi nói:

- Xin phép cán bộ cho tôi được mang về phòng giam ạ.

Minh gật đầu.

Anh cảnh sát mang chai nước gội đầu Clear vào.

Thượng tá Minh bảo:

- Đồng chí đưa anh ta đi gội đầu cho hết ngứa. Gội luôn hai lần là êm ngay.

Hai cảnh sát bảo vệ dẫn Xổm Đi vào phòng tắm.

Một người giúp Xổm Đi gội đầu vì hai tay Xổm Đi bị khóa.

Anh gãi đầu cho Xổm Đi rất kỹ rồi lại xả nước cẩn thận.

Xổm Đi cứ xuýt xoa:

- Sướng quá, sướng quá cán bộ ơi.

***

Trong phòng, anh kiểm sát viên nói:

- Hôm nay tôi mới được chứng kiến sức mạnh của lòng nhân ái.

Thượng tá Minh:

- Người Lào vốn bản tính hiền lành, thật thà và sống rất tình nghĩa cho nên phải biết trân trọng đức tính ấy của họ.

Hoàn cười:

- Tối hôm qua, em nói mẹ em thổi xôi, mẹ em lại tưởng em mang cho cô sinh viên Lào nào. Lúc đầu bà không cho, vì biết trước đây em đã quý mến Cay Xỉ. Cuối cùng em phải nói là cho Xổm Đi, bà mới tin. Mà các anh ạ, mẹ em và mẹ Xổm Đi, ngày xưa ở cùng một đơn vị quân y. Hôm qua, khi đọc báo nói về vụ án này, bà đã ngờ ngợ. Sau hỏi ra mới biết là đúng. Mẹ Xổm Đi tên là Vi Lay. Xổm Đi đẻ ở khu căn cứ của Chính phủ Lào tại Sầm Nưa. Ông bố hy sinh từ lúc Xổm Đi mới có 4 tuổi. Lúc nhỏ, Xổm Đi còn có một tên Việt Nam do các bộ đội tình nguyện đặt cho.

Thượng tá Minh nói:

- Chà, chuyện hay như tiểu thuyết, sao giờ cậu mới nói.

Hoàn nói:

- Thì sáng nay, mẹ em mới kể thêm. Tên Việt Nam của Xổm Đi là Trần Đại Thắng. Sở dĩ có tên này là vì đúng hôm đó, quân ta thắng lớn ở Cánh đồng Chum. Chắc chắn Xổm Đi không thể không nhớ tên Việt đó. Còn chiếc nhẫn anh ta đang đeo, cũng có lịch sử li kỳ lắm.

Thượng tá Minh nói như reo lên:

- Hay lắm! Thế thì hôm nay, không có lý do gì mà anh ta không dốc bầu tâm sự .

Hai cảnh sát dẫn Xổm Đi đã gội đầu xong đi vào, trông nét mặt anh ta sáng sủa hẳn lên.

Mọi người vui vẻ uống trà, hút thuốc. Chợt Thượng tá Minh nhìn thẳng vào Xổm Đi và hỏi:

- Đại Thắng này!

Xổm Đi như bị điện giật, anh ta trố mắt nhìn Thượng tá Minh, rồi lắp bắp:

- Cán bộ… cán bộ gọi tên tôi.

Thượng tá Minh mỉm cười:

- Không gọi anh thì gọi ai. Anh có tên Việt Nam hay lắm.

Xổm Đi ngơ ngác:

- Nhưng sao cán bộ biết tên ấy của tôi?

Thượng tá Minh mỉm cười:

- Thật ra, chúng tôi không biết, nếu như người nấu xôi cho anh ăn không nói. Nhưng mà bà biết anh rất rõ, vì chơi thân với mẹ anh là bà Vi Lay. Bà ấy, nếu nhắc tên, có khi anh nhớ.

Xổm Đi nói:

- Thưa… Thưa cán bộ, bà tên là gì?

Hoàn nói:

- Bun Xa Ly… Bun Xa Ly! Anh có nhớ không?

Xổm Đi nhíu mày suy nghĩ rồi reo lên:

- Nhớ… Bác Bun! Bác sĩ Bun. Ôi, ngày còn bé, bác Bun đã tiêm cho tôi vì tôi bị ốm. Ôi, cán bộ là con bác Bun à?

Hoàn nói:

- Đúng rồi. Mẹ tôi đấy. Khi biết tôi mang xôi cho anh, bà gửi lời hỏi thăm anh và sẽ xin phép cán bộ Minh vào thăm anh. Mẹ tôi nói, ngày ở chiến khu Sầm Nưa, anh hiền và ngoan nhất.

Rồi Hoàn chỉ vào chiếc nhẫn anh ta đang đeo:

- Anh còn nhớ được lần đánh rơi chiếc nhẫn này xuống ao chứ?

Xổm Đi run cả người, nói lắp bắp:

- Nhớ… nhớ lắm ạ. Bác Chinh phải tát cả ao để tìm chiếc nhẫn này đấy. Vì thế, mẹ tôi bảo, con đeo chiếc nhẫn này thì không bao giờ được quên bộ đội tình nguyện Việt Nam.

Thượng tá Minh:

- Bác Chinh là bố của cán bộ Hoàn đấy.

Xổm Đi sững người, nét mặt dại hẳn đi, rồi hắn nhìn Minh, nói cầu khẩn:

- Trời ơi, thế này là Trời, Phật cho tôi được sống rồi. Sao lại có chuyện lạ lùng thế này. Cán bộ ơi, cán bộ cho tôi được gặp bác Bun nhé. Tôi mà được gặp bác Bun thì cũng như thấy mẹ tôi, rồi cán bộ có xử bắn, tôi cũng không oán thán gì hết.

Thượng tá Minh:

- Được, chúng tôi sẽ mời bác Bun tới gặp anh. Còn anh yên tâm, án tử hình sẽ được thay đổi, nếu như anh hợp tác trung thực với chúng tôi. Nào, chúng ta vào việc nhé.

Xổm Đi ngồi lại ngay ngắn và xin một điếu thuốc lá.

Thượng tá Minh chỉ sang anh kiểm sát viên:

- Đây là cán bộ Hoàng, Kiểm sát viên. Người được giao nhiệm vụ giám sát các hoạt động tố tụng của chúng tôi.

Rồi Minh ra hiệu cho Hoàng.

Hoàng mở cặp lấy ra 5 bức ảnh loại 6×9 chụp chân dung các sĩ quan cảnh sát và bày ngay ngắn lên bàn.

Thượng tá Minh hỏi:

- Anh biết ai trong số 5 người này? Hãy nhìn cho kỹ nhé.

Xổm Đi nhìn chăm chú rồi lắc đầu.

Hoàn lấy tiếp 5 tấm ảnh nữa, trong này có ảnh của Lê Văn Bá và ảnh Thượng tá Chương.

Xổm Đi nhặt ngay tấm ảnh của Bá lên và nói dứt khoát:

- Cán bộ Bá đây.

Hoàng, cán bộ Viện Kiểm sát:

- Anh hãy xem kỹ.

Xổm Đi nói ngay:

- Đúng cán bộ Bá. Người này, làm sao tôi quên được.

Thượng tá Minh:

- Vậy anh hãy ghi xác nhận người trong tấm ảnh này có tên là gì vào đằng sau. Anh cứ ghi bằng tiếng Lào.

Hoàn đưa bút cho Xổm Đi. Xổm Đi ghi ngay bằng tiếng Lào “Người công an này tên là Lê Văn Bá, sinh ngày 2-12-1966”. Rồi Xổm Đi nắn nót ký tên.

Tất cả những việc làm đó đều được camera kỹ thuật ghi lại.

Xổm Đi nhìn 4 tấm ảnh còn lại và nhìn kỹ tấm ảnh Thượng tá Chương. Xổm Đi cầm tấm ảnh lên, ngắm nghía hồi lâu rồi nói:

- Cán bộ này… cấp to nhất, quan trọng nhất. Nhưng nhìn ảnh này khó quá. Nếu người trong ảnh này có vết sẹo nhỏ ở sát tai phải thì đúng.

(Xem tiếp kỳ sau)