Cuộc sống bên con rạch ô nhiễm nhất TP HCM

Sống chung với ô nhiễm

Gia đình ông Tính sống cạnh rạch Cầu Bông đã 50 năm, từ khi hai vợ chồng ông mới lấy nhau, đến nay hai vợ chồng ông Tính đã có 3 người con và 2 người cháu. Ông Tính kể, ngày xưa khi ông về đây sinh sống, con rạch Cầu Bông nước trong vắt, gia đình ông thường xuống tắm và bắt cá về ăn. Nhưng khoảng hơn 20 năm nay, con rạch ngày càng ô nhiễm trầm trọng, màu nước xanh bị thay thế bằng màu đen, rác thải dày đặc, bốc mùi hôi thối.

Hàng nghìn hộ dân phải sống trong cảnh ô nhiễm. Ảnh: Phương Ngân.

Đứng nhìn về ngôi nhà bị sập bên kia bờ kênh ông Tính chỉ biết thở dài vì đó là hình ảnh ông chứng kiến trong nhiều năm qua. Những ngôi nhà xây dựng đã lâu bị xuống cấp, mục nát rồi đổ sập một phần, nhưng việc xây dựng lại là điều khó khăn, phần vì kinh tế của người dân nơi đây eo hẹp, phần vì nằm trong dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm sắp phải di dời. Thế nhưng, nghe tin di dời đã lâu nhưng đến nay người dân vẫn chưa thấy đền bù, giải tỏa.

“Chuột bọ ở đây là bình thường, cách đây 2 ngày nhà bên cạnh hét toáng vì có rắn bò vào nhà”, vợ ông Tính đang nấu ăn trong bếp nói vọng vào.

Ông Nguyễn Nhật Tính mong được bồi thường thỏa đáng để đến nơi khác sinh sống. Ảnh: Phương Ngân.

Theo ông Tính, người dân nơi đây đã quen với mùi hôi thối, ô nhiễm, nhưng với những người nơi khác đến ai cũng phải bịt mũi, không ít lần bạn bè ông đến thăm cũng phải lắc đầu về sớm vì không chịu nổi mùi hôi.

“Bạn bè đến cứ hỏi sao nhà hôi thế, nhưng biết làm sao… Giờ có giải tỏa thì làm sớm còn không thì cho dân biết để xây, sửa nhà cửa cứ chờ thế này muốn làm gì cũng không được”, ông Tính vừa chỉ lên mái nhà bị thủng vừa nói.

Người dân sống trong những ngôi nhà xập xệ cạnh rạch Cầu Bông. Ảnh: Phương Ngân.

Cách nhà ông Tính không xa là nơi sinh sống của 10 thành viên trong gia đình bà Trần Thị Minh (70 tuổi), ngôi nhà xây dựng đã lâu bị xuống cấp phải chấp vá bằng những mảnh tôn rỉ sét. Chỉ tay về phía sau nhà, bà Minh cho biết, cách đây mấy tháng bà phải gia cố lại vì bị sụt lún.

Trong ký ức của bà Minh, con rạch Cầu Bông từng là nơi rất sạch, sạch đến mức những đứa trẻ trong xóm thường rủ nhau xuống tắm, nhưng giờ chỉ nhìn thôi đã thấy rùng mình. Hơn ai hết, bà Minh mong chờ cuộc sống được cải thiện, môi trường sạch sẽ, thoáng đãng để không phải sống trong cảnh dịch bệnh rình rập, những đứa cháu của bà cũng có môi trường tốt hơn để trưởng thành.

“Nghe giải tỏa lâu lắm rồi, chỉ mong dự án sớm triển khai, đền bù thỏa đáng để chúng tôi có tiền đi nơi khác ổn định cuộc sống. Những đứa cháu của tôi ngày một lớn cũng cần có một môi trường sống tốt hơn”, bà Minh bày tỏ.

Sắp di dời để triển khai dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm

Dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm (từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật) qua hai địa bàn quận Bình Thành và Gò Vấp được HĐND TP HCM phê duyệt chủ trương đầu tư ngày 9/12/2022 và UBND Thành phố phê duyệt dự án ngày 6/10/2023 với tổng mức đầu tư hơn 9.664 tỷ đồng. Trong đó, chi phí đền bù giải phóng mặt bằng hơn 6.300 tỷ đồng.

Hàng ngày người dân phải sống cùng rác thải, chuột bọ. Ảnh: Phương Ngân.

Theo đó, dự án sẽ nạo vét lòng rạch với độ sâu 3,5m, rộng 20 - 30m, cùng hệ thống thu gom nước thải, nước mưa đồng bộ. Hai bên bờ sẽ được xây dựng đường, mỗi bên hai làn xe rộng 6m, vỉa hè 3 - 4m, cùng công viên, mảng xanh...

Trong dự án này, quận Gò Vấp có 137 trường hợp bị ảnh hưởng với tổng diện tích thu hồi gần 25.000m², chi phí bồi thường hơn 354 tỷ đồng. Hiện quận Gò Vấp đã chi trả tiền bồi thường cho 12 trường hợp với số tiền gần 32 tỷ đồng (5 hộ dân đã bàn giao mặt bằng). Quận này phấn đấu bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư khởi công trước dự án vào tháng 8 năm nay và dự kiến hoàn thành vào tháng 5/2025.

Những ngôi nhà dọc rạch Cầu Bông (quận Bình Thạnh). Ảnh: Phương Ngân.

Còn phần đi qua địa bàn quận Bình Thạnh do khối lượng giải phóng mặt bằng lớn (2.122 trường hợp bị ảnh hưởng, trong đó 1.273 trường hợp giải tỏa trắng) sẽ được khởi công sau. Quận Bình Thạnh, dự kiến chi trả tiền bồi thường cho các hộ dân có đất bị thu hồi từ tháng 7/2024 và bàn giao toàn bộ mặt bằng vào tháng 4/2025 để chủ đầu tư khởi công. Dự kiến, rạch Xuyên Tâm sẽ hoàn thành toàn bộ vào năm 2028.