Để “hũ vàng” 500 tấn “chảy” vào nền kinh tế

Không phải đến tận bây giờ bài toán huy động vàng trong dân mới được đặt ra mà từ năm 2012, chủ trương này đã được đưa ra tại nhiều hội thảo, hội nghị với sự tham gia của những chuyên gia kinh tế hàng đầu trong lĩnh vực này. Nhưng điểm khác biệt duy nhất vào lúc này là nó đang trở thành vấn đề cấp bách, là giải pháp tối ưu nhất nhằm giải quyết bài toán nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Vàng vẫn được người dân xem là tài sản tích trữ

Và mới đây, vấn đề này một lần nữa được đặt ra khi Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam có văn bản kiến nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia để có thể huy động nguồn lực từ vàng đang nằm trong dân. Và lý do được Hiệp hội đưa ra là lượng vàng găm giữ trong dân hiện rất lớn, ước khoảng 500 tấn, có giá trị hàng chục tỉ USD và nếu huy động được sẽ là nguồn lực rất lớn cho đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Trúc - Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đã cho biết: Thực tế mấy năm vừa rồi là mình ngừng huy động tiết kiệm vàng mà chỉ đang nhận giữ hộ. Người nhận chỉ được giữ chứ không được đưa ra đầu tư vào nền kinh tế. Nếu như là huy động tiết kiệm bằng vàng thì anh có thể cho vay, đầu tư phát triển sản xuất - kinh doanh.

Chính vì vậy, theo ông Trúc, việc không sử dụng được nguồn vốn bằng vàng trong dân để đầu tư phát triển nền kinh tế là điều rất đáng tiếc, đặc biệt khi mà theo tính toán, lượng vàng trong dân hiện lên tới 500 tấn, giá trị ước tính lên tới hàng chục tỉ USD.

“Tôi đã có văn bản đề nghị Ngân hàng Nhà nước nên có chiến lược sử dụng nguồn vốn bằng vàng trong dân, trong các tổ chức để đầu tư phát triển đất nước vì nguồn vốn ngoại tệ của mình rất thiếu. Người ta nói “dân giàu nước mạnh”, hiện nay trong dân đang giàu thì mình nên tổ chức để huy động nguồn vốn ấy. Vấn đề nằm ở chỗ là chúng ta huy động như thế nào, sử dụng thế nào và phòng ngừa như thế nào mà thôi” - ông Trúc nói.

Còn theo Bộ Tài chính, thì đây là vấn đề cấp bách, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam những năm tới rất lớn. Trong khi đó, theo dự kiến đến hết tháng 7-2017, Việt Nam sẽ không còn được vay ODA mà phải chuyển sang dùng vốn ưu đãi, tiến tới vay theo điều kiện thị trường, lãi suất cao.

Vậy nên, Bộ Tài chính cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần nghiên cứu sớm thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia để huy động vàng trong dân, góp phần giảm bớt nhu cầu giao dịch vàng vật chất, giảm lượng ngoại tệ nhập khẩu vàng; loại bỏ những loại hình giao dịch vàng bất hợp pháp (sàn vàng chui); giảm thiểu tình trạng xuất, nhập lậu vàng qua biên giới; tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước thông qua việc thu thuế của các tổ chức, cá nhân giao dịch vàng; cơ quan chức năng có thể giám sát, quản lý được lượng giao dịch vàng để điều hành chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ.

500 tấn vàng với giá trị ước tính lên tới hàng chục tỉ USD là con số mà nhiều nhà hoạch định chính sách “mơ” có thể huy động được từ “hũ vàng” của người dân. Tuy nhiên, phải thấy rằng, để thực hiện được điều này, để người dân đưa vàng khỏi “hũ” góp lực cho nền kinh tế là điều không hề đơn giản.

Trước hết đó là vấn đề tâm lý. Tâm lý của người dân Việt Nam từ bao đời nay vẫn coi vàng là thứ tài sản đảm bảo, là vật hộ thân, là lá bùa hộ mệnh cho cuộc sống gia đình và tương lai con cái. Vàng còn đóng vai trò là vật trao đổi trung gian có thể quy đổi ra mọi loại tài sản cần thiết trong cuộc sống. Sự an toàn của vàng cũng như sự “trốn tránh” lạm phát, trượt giá đồng tiền cũng được xem là những đặc tính ưu việt đặc thu khi vàng được xem là lựa chọn hàng đầu cho nhu cầu tích cóp của người dân.

Thứ nữa đó là cách thức huy động. Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia và thông qua Sở này, Nhà nước có thể phát hành chứng chỉ vàng, hoặc trái phiếu vàng để huy động vàng trong dân. Đặc biệt, các doanh nghiệp có thể mua vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ, thay vì nhập khẩu, góp phần tiết kiệm ngoại tệ cho đất nước… Nhưng ở đây, vấn đề quyền lợi, lợi ích của người dân lại vẫn chưa được tính đến. Và chắc chắn rằng, nếu không có chính sách huy động hợp lý, để người dân thấy được cái lợi, quyền lợi được đảm bảo thì sẽ khó có chuyện người dân lấy vàng từ “hũ” để đưa vào nền kinh tế.

Nói vậy để thấy rằng, để huy động vàng trong dân thành công, để “hũ vàng” 500 tấn với giá trị hàng chục tỉ USD chảy vào nền kinh tế, các cơ quan quản lý, các nhà hoạch định phải giải quyết được 2 vấn đề. Đó là vấn đề tâm lý và quyền lợi, lợi ích của người găm giữ vàng.