Cá tốt cho sức khỏe, nhưng…

Những lý do nên ăn cá

Thịt lợn là thực phẩm phổ biến nhất trong các bữa ăn hiện nay của  các gia đình Việt. Hiện tại lợn đều nuôi công nghiệp, lượng mỡ trong thịt ít đi, lượng nạc nhiều hơn, nhưng người tiêu dùng chung một cảm nhận là thịt lợn nhão và không còn mùi thơm như thịt lợn trước đây. Bên cạnh đó, có một số cơ sở chăn nuôi hám lợi đã sử dụng chất tạo nạc trộn với thức ăn nhằm kích thích lợn mau lớn, cho thịt nạc hơn để thu lời nhanh hơn. Điều này khiến người tiêu dùng hạn chế sử dụng thịt lợn.

Vì sợ ăn thịt (nhất là thịt lợn có chất tạo nạc), khá nhiều người tiêu dùng đã mua thịt gia cầm để ăn, nhưng phần lớn thịt gà làm sẵn bán trên thịt trường đều là gà thải loại của Trung Quốc có tồn dư lượng các chất kháng sinh và hóa chất cấm rất cao, hay gà thải loại của Hàn Quốc đã hết giá trị dinh dưỡng… Trước những thông tin về thịt gia súc, gia cầm như vậy, cùng với việc thường xuyên ăn thịt lợn quá ngấy, nên không ít người tiêu dùng đã chuyển sang ăn cá.

Một góc chợ cá Yên Sở, Hà Nội

Theo một số chuyên gia dinh dưỡng, trong cá có nguồn đạm với đủ các acid amin cần thiết. Chất đạm của cá tươi dễ tiêu hóa, dễ hấp thu hơn so với thịt. Cá là nguồn cung cấp các vitamin quan trọng và nguồn chất khoáng trong cá quý hơn so với thịt, nhất là cá biển. Ngoài ra, trong cá còn có chất DHA góp phần trong quá trình sinh trưởng của tế bào não và hệ thần kinh…

Một công trình nghiên cứu mới đây của Hy Lạp khẳng định, ăn cá đều đặn giúp giảm nguy cơ cơn đau tim và mắc những căn bệnh khác về động mạch vành. Những người không bao giờ ăn cá sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn so với những người thường xuyên ăn cá. Một số nhà khoa học Mỹ đã chứng minh, nếu thường xuyên ăn cá, nhất là những loại cá nhiều dầu như cá hồi, cá thu sẽ giảm sự viêm nhiễm, đặc biệt là viêm khớp. Còn một số nhà khoa học của Anh đã tìm được những bằng chứng cho thấy những chất dầu omega-3 trong cá có khả năng ngăn chặn sự xâm nhập của tế bào ung thư, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư… Chính vì vậy, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên mọi người nên ăn từ 2-3 bữa cá mỗi tuần…

Từ cá biển có hóa chất…

Rất nhiều người nội trợ tâm sự, họ muốn mua cá biển nhưng không biết tìm mua ở đâu để bảo đảm chất lượng. Bà Trần Thị Hương, ở Nguyễn Thái Học, Hà Nội cho biết gia đình bà rất thích ăn cá, vì vậy bà hay mua cá, dù những món ăn chế biến từ cá thường cầu kỳ, mất thời gian hơn những món ăn chế biến từ thịt. Loại cá mà gia đình bà Hương hay mua nhất là cá nục tròn, nhưng hơn một năm trở lại đây gia đình bà không dám ăn loại cá này cũng như một số cá biển đang bán ở các chợ nữa.

Nguyên nhân do một lần đến Quảng Bình, bà Hương thấy cá nục tròn ở đây bán đắt hơn ở Hà Nội đến 20.000đồng/kg, khi tìm hiểu việc này bà mới biết, phần lớn cá nục bán tại Hà Nội đều đã chết nhưng được người đánh cá ướp bằng phân urê nên để đến cả tháng mà trông vẫn tươi. Còn cá bán tại đây đều là cá sống, được ướp đá, cá ăn ngọt và thơm hơn, chất lượng bảo đảm nên giá thành đắt hơn.

Chị Thu Vân, ở Thái Thịnh, quận Đống Đa, Hà Nội tâm sự, con trai chị rất thích ăn cá thu dù khá đắt, khoảng 250.000đồng/kg, khi tìm hiểu được biết ăn cá thu rất tốt cho sức khỏe, nhất là trẻ nhỏ, nên mỗi tuần 2 lần chị mua cá thu cho con ăn. Cách đây gần 2 tháng, chị mua mấy lạng cá thu ở chợ, lúc mua trông miếng cá rất tươi và ngon bởi khi cắt miếng cá vẫn còn dính máu và rất cứng. Nhưng khi về đến nhà thì miếng cá đã mềm nhũn, không tươi như trước. Khi ăn cá cứ thấy mùi khác lạ và bở tơi nên gia đình chị sợ đã bỏ đi. Sau lần đó, gia đình chị Thu Vân không dám ăn cá thu bán ngoài chợ nữa.

Theo Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Sở Y tế Hà Nội, không chỉ thịt gia súc, gia cầm mà rất nhiều hải sản trôi nổi bày bán ở các chợ đều khó kiểm soát về chất lượng. Nếu người tiêu dùng chỉ bằng mắt thường thì không thể phân biệt được cá biển có ướp hóa chất hay không. Vì vậy, người tiêu dùng nên mua cá biển tại nơi thường xuyên được kiểm tra về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) để đảm bảo sức khỏe của mình.

...Đến thông tin cá đồng của Trung Quốc…

Chợ cá Yên Sở, quận Hoàng Mai, Hà Nội là chợ cá nước ngọt đầu mối của Hà Nội, hoạt động 24giờ trong ngày. Mỗi ngày tại đây có đến cả trăm tấn cá đồng (chủ yếu là cá trắm, trôi, mè, chép, rô phi…) từ Nam Định, Thái Bình, Hưng Yên và Hải Dương… được đưa về đổ buôn cho các lái cá trong chợ. Sau đó, các lái cá phân loại rồi bán cho người buôn cá của các chợ dân sinh của Hà Nội và một phần thì đưa đi các tỉnh ở phía tây bắc để tiêu thụ.

Thời gian gần đây xuất hiện thông tin một số loại cá của Trung Quốc đã có mặt tại chợ cá Yên Sở. Có ý kiến cho rằng, cá nước ngọt của ta cũng được nuôi công nghiệp như cá nước ngọt của Trung Quốc. Nhưng cá nước ngọt của ta không quá béo, trông không mỡ màng và ăn không bở thịt như cá của Trung Quốc. Và không hiểu lý do gì mà cá nước ngọt của Trung Quốc rất mau lớn, cho thu hoạch nhanh hơn rất nhiều so với cá ở nước ta. Cá Trung Quốc bán tại chợ Yên Sở không được kiểm tra VSATTP, làm người tiêu dùng lo ngại, đồng thời do giá thành của cá Trung Quốc rẻ, gây khó khăn cho người nuôi cá ở các tỉnh cũng như người buôn bán cá ở Hà Nội.

Khi nói về cá Trung Quốc xuất hiện tại chợ đầu mối cá Yên Sở, Hà Nội, chị Nguyễn Thị Lan, một lái cá ở đây cho biết, thời gian gần đây tại chợ đã có một số cá như nheo, trắm đen, cá quả... của Trung Quốc. Tất nhiên, chất lượng cá các loại của Trung Quốc không thể bằng chất lượng các loại cá cùng loại của Việt Nam, đồng thời giá thành của cá cũng rẻ hơn. Nhưng chỉ những người buôn cá có nghề như chị thì mới phát hiện đâu là cá của Trung Quốc, đâu là cá của Việt Nam.

Anh Trần Văn Cao một lái cá ở chợ Yên Sở nói, ngoài các loại cá như nheo, trắm đen, cá quả, còn có cá tầm của Trung Quốc đã xuất hiện tại khu vực Yên Sở. Chỉ có điều cá tầm không bán tại chợ này, mà được một số hộ dân gần đó mua bán ngay tại nhà của mình. Đa số là cá Trung Quốc đều được đưa từ biên giới về đây. Anh Cao lo sợ dịp sát tết Nguyên đán Quý Tỵ này, cá Trung Quốc lại tìm đường vào chợ Yên Sở, gây ảnh hưởng đến uy tín của chợ cá này.

Trước tình trạng một số loại cá của Trung Quốc được bán tại khu vực Yên Sở, UBND phường Yên Sở, quận Hoàng Mai đã kiến nghị với cơ quan chức năng phải có biện pháp kiểm tra, quản lý chặt chất lượng VSATTP để bảo đảm sự cạnh tranh lành mạnh việc nuôi, buôn bán cá trong nước và điều quan trọng nhất là bảo đảm sức khỏe của người tiêu dùng.

Vĩnh Hà