Vì sao người dân Phù Đổng đổ sữa ra đường?

Năng lượng Mới số 391

Nguy cơ đổ sữa ra đường

Hiện nay trên địa bàn xã Phù Đổng có gần 800 hộ chăn nuôi bò sữa, với khoảng 1.800 con, trong đó số lượng bò đang khai thác khoảng gần 900 con. Với số lượng bò sữa tương đối lớn như hiện nay, mỗi ngày xã Phù Đổng có thể cung cấp gần 20 tấn sữa cho thị trường, giá trị đạt trên 200 triệu đồng. Tuy nhiên, thời gian gần đây cả trăm hộ dân lại đứng trước nghịch cảnh học đường thiếu sữa mà ở đây sữa không biết bán cho ai vì Công ty Cổ phần Sữa Quốc tế (IDP) chỉ mua sữa với số lượng nhất định.

Ông Nguyễn Hữu Hòa - Chủ nhiệm HTX bò sữa xã Phù Đổng

Ông Nguyễn Hữu Hòa, Chủ nhiệm Hợp tác xã bò sữa xã Phù Đổng cho phóng viên biết: Trước đây các hộ dân ở xã Phù Đổng không phải lo đầu ra cho sữa vì đã có các công ty đến mua. Nhưng kể từ khi bị khống chế số lượng tiêu thụ, người dân mất ăn mất ngủ vì mỗi ngày sản lượng sữa bị tồn lại dao động 1-2 tấn. Trong khi giá sữa trung bình hiện hơn 12.000 đồng/kg, nhiều hộ dân đang đứng trước nguy cơ gánh thiệt hại nặng nề.

“Tại nhiều nơi trên cả nước, thức ăn chủ yếu của bò sữa là cỏ xanh, cỏ lau và các loại cỏ có chất lượng cao, tùy thuộc vào loại thức ăn bò được chu cấp sẽ có sản phẩm sữa tương ứng. Ở xã Phù Đổng, sữa do bò được chăm sóc tốt thì đương nhiên sản xuất ra sữa lúc nào cũng đảm bảo, vì khi cho sữa vào máy phân tích thì có tỷ lệ nước bao nhiêu, béo bao nhiêu, khô bao nhiêu đều biết hết. Cũng vì chất lượng nên người ta mới lấy làm căn cứ để mua sữa” - ông Hòa nói.

Hiện tại, ở xã Phù Đổng đang là mùa sinh sản, đáng lẽ sản lượng sữa thu được hằng ngày với số lượng lớn sẽ khiến người nông dân vui mừng nhưng trên thực tế lại không phải vậy. Việc đầu ra của sản phẩm bị hạn chế khiến lượng sữa bị dồn ứ ngày càng nhiều. Có những gia đình phải chạy vạy khắp nơi để tìm hướng tiêu thụ, nhưng giá bán ra ngoài chỉ được bằng nửa hoặc 1/3 giá thu mua của doanh nghiệp, mà bán cũng rất khó khăn.

Loay hoay giải quyết

Trên địa bàn xã Phù Đổng hiện có 1 Hợp tác xã bò sữa và 3 trạm thu gom sữa của người chăn nuôi để xuất bán về IDP. Từ nhiều năm, việc này được tiến hành theo hợp đồng ký kết giữa IDP và người dân. Nhưng trong năm 2015, IDP có thể sẽ không thu mua sữa của xã Phù Đổng cũng như một số xã lân cận ở Gia Lâm vì chưa có hợp đồng xuống UBND xã Phù Đổng để ký kết việc mua sữa của dân.

Ông Vương Đình Dũng - một người nuôi bò sữa tại xã Phù Đổng tâm sự:  “Ở xã Phù Đổng, giá sữa mà IDP thu mua khoảng 12.000 đồng/kg hoặc hơn một chút, nhưng họ lại hạn chế khối lượng sữa mua trong ngày. Nay nếu họ nói chỉ mua 4 tấn/ngày mà nhất định không mua thêm. Khoảng một tháng nay, có nhiều hộ gia đình không thể bán được được sữa vì các trạm thu mua của IDP “bao tiêu” từ chối mua, hỏi về hướng giải quyết thì mỗi người nói một kiểu. Trong khi đó, với giá 12.000 đồng/kg thì lợi nhuận không được bao nhiêu, giá sữa hiện tại lại thấp hơn trước nên chúng tôi đang cố tính toán để không bị lỗ”.

Được biết, IDP đã có buổi gặp mặt với người dân xã Phù Đổng để tìm cách tháo gỡ những khó khăn và tìm hướng giải quyết.

“Việc bà con không thể bán được hết 100% số sữa sản xuất ra khiến họ có những suy nghĩ hoang mang, dao động. Nhiều người tính đến việc sẽ bán bò, chuyển sang làm ngành nghề khác. Khoảng thời gian trước đây, việc ngừng thu mua sữa đã gây thiệt hại về kinh tế cho người nông dân, nếu tình trạng này kéo dài chúng tôi cũng không biết phải làm thế nào. Nhưng sau buổi trao đổi với lãnh đạo IDP, việc này đã có nhiều hy vọng.

Tại cuộc gặp chiều 12/1, chúng tôi đã nêu tất cả những khó khăn cho bên thu mua sản phẩm là IDP biết và mong muốn họ cùng chung tay khắc phục khó khăn. Sau khi nghe trình bày, họ cũng hứa sẽ cố gắng thu mua hết sữa của bà con, đồng thời sớm ký hợp đồng với các chủ bồn. Nói là vậy nhưng không biết đến bao giờ mới được ký hợp đồng bán sữa lại” - ông Hòa nói.

Bỏ sữa tươi để dùng sữa bột?

Việc IDP thu mua sữa của người dân xã Phù Đổng với số lượng nhất định đã xảy ra cách đây một thời gian khá dài nhưng chưa có hướng xử lý đã gây nhiều tranh cãi trong dư luận. Mặc dù IDP chỉ mới “hứa mồm” rằng, sẽ thu mua hết sản phẩm sữa và sớm ký hợp đồng với người dân cũng không ai có thể biết chuyện gì sẽ xảy ra. Hơn nữa, chất lượng sữa ở Phù Đổng vẫn đảm bảo, nhưng IDP lại từ chối mua cũng khiến nhiều người đặt câu hỏi.

Nuôi bò sữa là nghề chính của nông dân xã Phù Đổng

Tại xã Phù Đổng thời điểm này có nhiều tin đồn đoán rằng, ở trong nước, các công ty sữa không muốn nhập nguyên liệu sản xuất sữa tươi từ các vựa sữa vì nguyên liệu sữa bột hiện giờ vừa rẻ, vừa bảo quản tốt, có thể chế biến nhiều loại sữa khác cho lợi nhuận cao hơn.

Theo số liệu của Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), tháng 10/2014, giá sữa bột gầy tại thị trường châu Âu giảm 3,3% so với tháng trước, xuống còn 2.135EUR/tấn. Tại các thị trường Tây Âu, Australia, sữa bột gầy giảm giá khoảng 550-1.075USD/tấn, sữa bột nguyên kem giảm 150-925USD/tấn. Tính ra từ tháng 6/2014 đến nay, giá sữa nguyên liệu có điều chỉnh giảm khoảng 15%.

“Trên thị trường hiện nay có nhiều công ty quảng cáo sữa tươi 100%, nhưng không biết đó là sữa tươi thật hay là sữa được pha chế từ sữa bột nguyên liệu? Chúng tôi ở đây sản xuất sữa tươi thì lại không bán được nhưng các công ty vẫn có nhiều hàng để chào khách, mà lại giới thiệu là sữa tươi nguyên chất. Không biết đó là loại sữa bột pha hay là sữa gì?” - một người dân xã Phù Đổng thắc mắc.

Trên thực tế, xã Phù Đổng không phải là địa bàn duy nhất xảy ra tình trạng này, hiện nay nhiều địa phương nuôi bò sữa như ở Ba Vì, Hà Nội hay ở huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng… cũng đang chật vật tìm nơi tiêu thụ sản phẩm sữa.

Mới đây, theo tìm hiểu của phóng viên cũng có thông tin rằng, sở dĩ người dân xã Phù Đổng lâm vào cảnh không bán được sữa là do họ phá hợp đồng, bán sữa cho các đại lý thứ ba với giá cao hơn. Khi các đại lý kia ngừng nhập sữa, lập tức người dân quay lại với IDP thì không được chấp nhận vì đã phá hợp đồng. Tuy nhiên, đây vẫn là những đồn đoán chưa có cơ sở.

Việc IDP thu mua sữa với số lượng hạn chế ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người nuôi bò xã Phù Đổng. Không biết việc một “đại lý thứ ba” nào đó đứng ra mua sữa của người dân với giá cao khiến họ “quay lưng” với đại gia sữa này có mối quan hệ gì hay không? Hay đó chỉ là chiêu trò nhằm lũng đoạn thị trường và sau đó ép người dân phải bán sữa với giá thấp? Câu hỏi này xin được gửi tới các cơ quan chức năng trả lời giúp người dân xã Phù Đổng.

Xuân Hinh