Thẻ hành nghề có giúp quản lý nghệ sĩ?

Tuy nhiên, thời gian gần đây, khi dư luận kịch liệt lên tiếng phản đối những hành vi thái quá, phản cảm của một số ca sĩ, người mẫu thời trang… thì đã có nhiều ý kiến đề nghị "phục sinh” cho loại "giấy phép” nói trên. Tái xuất "giấy phép hành nghề” liệu có làm "trong sạch” môi trường biểu diễn nghệ thuật hay chỉ tiếp tục thể hiện sự lúng túng, không "quản” được thì "cấm” của các giới chức quản lý.

Mặc sức tung hoành

Trước những chế tài còn quá nhẹ đối với các hành vi gây méo mó thị trường biểu diễn nghệ thuật đang ngày một gia tăng, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD), NSƯT Vương Duy Biên đã đưa ra gợi ý, liệu có nên cấp lại thẻ hành nghề biểu diễn đã được bãi bỏ từ năm 2002. Một số nghệ sĩ tên tuổi và nhiều nhà quản lý văn hóa khác cũng đồng tình với đề xuất này.

Trước đó, năm 2007, sau nhiều scandal xảy ra trong giới biểu diễn nghệ thuật, NSND Lê Ngọc Cường – Cục trưởng Cục NTBD – cũng thường xuyên đăng đàn – nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ban hành trở lại Giấy phép hành nghề biểu diễn.

Theo tiêu chí, giấy phép được cấp cho các cá nhân đủ chuyên môn, có lối sống lành mạnh, không mắc các sai lầm về tư tưởng, ý thức trong cả công việc lẫn cuộc sống đời thường. Nếu ai đó vi phạm, tùy theo mức độ, có thể bị đình chỉ hoặc thu hồi luôn giấy phép, đồng nghĩa với việc bị cấm hành nghề hợp pháp.

Jenifer Phạm

Thực tế, ở Việt Nam, từ trước tới nay, chưa có một nghệ sĩ nào bị cấm hoạt động nghề nghiệp do những sai phạm tương tự, dù mức độ trầm trọng tới đâu. Vụ ca sĩ Minh Hằng trong bộ trang phục bằng ren đen gần đây nhất tuy bị Cục NTBD tuýt còi cũng chỉ ở mức độ nhắc nhở. Còn ở những vụ việc khác như ca sĩ Thanh Thảo, Thu Minh, Thủy Tiên, Thùy Linh… “lộ hàng” thì chỉ để làm “vui mắt” các trang báo mạng sau khi người trong cuộc thanh minh rằng đó chỉ là “sự cố”.

Nếu có xử lý, cũng chỉ là “quy ra thóc” theo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính. Các nhà quản lý cho rằng, có giấy phép kia, những ca sĩ như Minh Hằng, Phi Thanh Vân… hay một vài cái tên khác trong showbiz sẽ phải tự điều chỉnh mình trong mỗi lần xuất hiện trước công chúng hoặc cho ra mắt sản phẩm mới, nếu không muốn… chuyển nghề.

Quả thực thị trường âm nhạc hiện nay không nói ai cũng biết chưa có sự gạn lọc thực sự. Các ca sĩ mới nổi đánh bóng tên tuổi của mình bằng mọi chiêu trò từ tự gây scandal đến phát ngôn ấn tượng. Cấp giấy phép hành nghề cho nghệ sĩ, điều đó cũng tốt. Nhưng cái quan trọng nhất là cấp như thế nào, bởi hiện nay mọi vấn đề đều được giải quyết bằng tiền. Nếu tiền mà cũng mua được giấy phép hành nghề cho ca sĩ thì tốt nhất là không nên thực hiện quy định này. Bởi như vậy không những không trong sạch được thị trường âm nhạc mà nó còn làm cho làng showbiz hỗn loạn thêm.

Cấm bằng thẻ hành nghề là không thể

Thế nhưng, quản lý nghệ thuật biểu diễn khó mà quy thành những mệnh lệnh hành chính thông thường đối với các nghệ sĩ mà còn phải quy trách nhiệm cho các bầu sô, các nhà tổ chức…

NSND Trần Bình chia sẻ, “từng thực hiện rất nhiều chương trình nghệ thuật lớn, thậm chí cực kỳ ăn khách trong suốt mấy chục năm qua nhưng ông chưa gặp phải tai nạn đáng tiếc nào vì luôn tuân thủ nguyên tắc: Các nghệ sĩ tham gia “sô” diễn của ông, dù nổi tiếng thế nào, tên tuổi “hot” ra sao đều không được dùng cái “tôi” của mình lấn lướt tổng thể, phải phục vụ mục đích, yêu cầu của đạo diễn”.

Ngược lại, NSND Doãn Hoàng Giang lại lập luận, nghệ sĩ thường là những người có cá tính đặc biệt, thích gây ấn tượng ngay từ đầu tóc, áo quần, nói năng, đi đứng, vậy căn cứ vào tiêu chí nào để buộc tội người này phi thẩm mỹ, người kia gây ra “thảm họa”. Bộ trang phục này “phản cảm” với ai đó, nhưng lại là “gợi cảm” với tôi thì sao. Rất khó nếu đưa ra những quy định làm chế tài buộc nghệ sĩ phải tuân thủ trong cách lựa chọn phục trang, chả nhẽ lại kỹ lưỡng đến độ: váy dài bao nhiêu, áo hở bao nhiêu là được phép.

Hà Anh

Để gây ra những hình ảnh phản cảm trên sân khấu biểu diễn, họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Phó vụ trưởng Vụ Văn hóa Văn nghệ (Ban Tuyên giáo Trung ương) quy trách nhiệm: “Đầu tiên phải kể đến một bộ phận công chúng. Tại sao có những nghệ sĩ hát dở như thế, chỉ bù lại bằng ngoại hình với những bộ trang phục kỳ quái và những lùm xùm đình đám ngoài nghệ thuật, mà khán giả vẫn chấp nhận, hưởng ứng, vẫn bỏ tiền mua vé, mua băng đĩa. Các “bầu sô” cũng quá dễ dãi, tất cả vì mục tiêu lợi nhuận nên “nhắm mắt đưa chân” mà không tiên lượng cảm nhận của người xem”.

Họa sĩ này khẳng định, cái giấy phép hành nghề chỉ lặp lại xu hướng, cơ quan quản lý nhà nước không “quản” được tiêu cực trong đời sống biểu diễn nghệ thuật nên lại xuống tay “cấm” chứ khó giải quyết triệt để và theo xu thế thời đại, là phạt thật nặng các đơn vị tổ chức theo luật doanh nghiệp, trong trường hợp doanh nghiệp ngang nhiên vi phạm pháp luật.

Ông cũng nhấn mạnh đã đến lúc phải ra tay chấn chỉnh thật nghiêm khắc để các hình ảnh trên sân khấu không làm mất đi thẩm mỹ người Việt.