Đây là nội dung chính mà Nhóm nghiên cứu Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã công bố thông qua Báo cáo đánh giá hài lòng của doanh nghiệp về cải cách thủ tục hành chính thuế, được khảo sát độc lập lần thứ ba sau đợt khảo sát năm 2014 và 2016. Điều này phản ánh tín hiệu cải thiện ở nhiều nhóm lĩnh vực phản ánh mức độ hài lòng người nộp thuế trong 5 năm qua.
Báo cáo kết quả khảo sát các doanh nghiệp về sự phổ biến của chi phí ngoài quy định cho thấy 64% doanh nghiệp nói “Không”, chỉ có 9% thẳng thắn thừa nhận có phải bỏ ra chi phí ngoài quy định và 27% doanh nghiệp lựa chọn không trả lời.
 |
| Doanh nghiệp dân doanh thừa nhận đang phải trả chi phí ngoài thuế cao nhất |
Trong các doanh nghiệp khảo sát, nếu phân loại theo khu vực kinh tế, tỷ lệ doanh nghiệp dân doanh thừa nhận đang chi trả chi phí ngoài cao nhất (9%). Chỉ 7% doanh nghiệp FDI và 2% doanh nghiệp nhà nước khi được hỏi thừa nhận đã chi các khoản chi phí ngoài. Trong trường hợp phân loại theo tuổi đời hoạt động, các doanh nghiệp hoạt động dưới 5 năm có tỷ lệ trả chi phí ngoài quy định cao nhất (xấp xỉ 10%), tỷ lệ này ở nhóm doanh nghiệp hoạt động trên 10 năm là 9,2%.
Theo VCCI, áp dụng thuế điện tử đã giúp hạn chế sự tiếp xúc trực tiếp giữa doanh nghiệp và cán bộ giải quyết thủ tục hành chính, từ đó giảm phiền hà và các khoản chi phí không chính thức khi thực hiện thủ tục hành chính. Tuy nhiên, các khoàn chi phí ngoài vẫn tồn tại, tập trung ở các bộ phận kiểm tra thuế, thanh tra thuế, kê khai và kế toán thuế, kết quả khảo sát cho hay.
Công tác thanh tra, kiểm tra thuế cũng là điểm cần cải thiện. VCCI cho rằng cần tránh tình trạng thanh kiểm tra trùng lặp và hiện tượng cán bộ áp dụng quy định về thuế theo hướng suy diễn bất lợi cho doanh nghiệp.
Về vấn đề này, Tổng cục Thuế thừa nhận còn những điểm hạn chế cần điều chỉnh. Ông Phi Vân Tuấn - Cục trưởng Cục Thuế Hà Nội khẳng định, một trong các giải pháp mà cơ quan này sẽ tập trung thực hiện thời gian tới là tăng cường kỷ cương kỷ luật công chức thuế thông qua việc triển khai nhật ký thanh kiểm tra, giám sát việc xử lý kết quả sau thanh kiểm tra và xử lý hoàn thuế cho doanh nghiệp.
Một số điểm có thể cải thiện khác khi thực hiện thủ tục hành chính thuế hiện nay là phải làm sao để đơn giản, dễ hiểu và thống nhất cách hiểu thông tin hướng dẫn về thủ tục hành chính thuế như thủ tục miễn giảm và hoàn thuế với dự án đầu tư mở rộng. Nhiều doanh nghiệp phản ánh quy trình tương đối phức tạp chưa thống nhất giữa cơ quan thuế với nhau và với các bên liên quan.
Bên cạnh những điểm còn tồn tại trên, cuộc khảo sát lần này cũng cho thấy điểm sáng khá rõ từ cải thiện trong việc thông tin về chính sách, pháp luật và thủ tục hành chính thuế đã dễ tiếp cận hơn. Dịch vụ thuế điện tử đã trở nên phổ biến với các doanh nghiệp hiện nay. Số liệu thống kê của Cơ quan thuế cho thấy tỷ lệ các doanh nghiệp đăng ký kê khai thuế điện tử đến 10/2019 đã đạt 99%.
Thống kê riêng trong nhóm doanh nghiệp mà VCCI khảo sát, 98,4% doanh nghiệp đã khai thuế điện tử, 96,8% doanh nghiệp đăng ký nộp thuế điện tử và thực tế tỷ lệ đã nộp thuế điện tử cũng lên tới 92%. Bộ phận nhỏ không dùng thuế điện tử do thói quen hoặc chưa phát sinh thuế phải nộp, cũng có trường hợp doanh nghiệp nghi ngại về bảo mật.
Khảo sát cũng cho thấy độ chính xác tương đối tốt của việc lựa chọn đơn vị thanh kiểm tra. Khi được tự đánh giá về mức độ rủi ro thuế ngành lĩnh vực của doanh nghiệp đang hoạt động, ngành có mức độ rủi ro cao cũng chính là ngành thường được cơ quan thuế kiểm tra.
