Tổ hợp tín dụng “cứu nguy” cho doanh nghiệp

TS Nguyễn Trí Hiếu:

TS Nguyễn Trí Hiếu: Đợt dịch Covid-19 bùng phát thứ 4 chưa có dấu hiệu chững lại, đang và sẽ tác động đến mọi mặt của nền kinh tế. Không có một lĩnh vực nào, không có một khía cạnh nào của nền kinh tế được miễn trừ. Bằng chứng cho thấy, 70.000 doanh nghiệp phải đóng cửa trong 6 tháng vừa qua, hiện đang tăng lên hằng ngày và chưa có điểm dừng. Cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ giảm doanh thu, nhiều nơi đóng cửa. Người lao động bị ảnh hưởng nhiều nhất, có hàng chục nghìn, hàng trăm nghìn lao động bị mất việc.

Chính phủ kêu gọi thực hiện mục tiêu kép “vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế”, nhưng thực hiện rất khó khăn. Vấn đề đặt ra hiện nay là Chính phủ phải có ngay một gói hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Tôi được biết, từ đầu năm đến nay, Chính phủ mới đưa ra gói hỗ trợ 26.000 tỉ đồng để cho doanh nghiệp vay nhằm trả lương công nhân, giữ chân người lao động, hướng đến bảo đảm an sinh xã hội. Thế nhưng, gói 26.000 tỉ đồng chỉ như “muối bỏ biển”. Năm ngoái cũng có gói an sinh 62.000 tỉ đồng, nhưng đến thời điểm hiện nay chưa giải ngân được một nửa.

Thực tế, doanh nghiệp khó tiếp cận được các gói hỗ trợ này, mặc dù Chính phủ khẳng định sẽ giảm thủ tục đến 1/3, nhưng một trong những điều kiện khiến doanh nghiệp gặp khó là nợ xấu. Doanh nghiệp có nợ xấu thì không thể vay được gói hỗ trợ, đồng nghĩa người lao động không được hưởng một phúc lợi nào cả. Chúng ta nên nhớ rằng, gói 26.000 tỉ đồng là cho vay doanh nghiệp để trả lương cho người lao động chứ không phải đầu tư cho sản xuất kinh doanh.

Hàng loạt doanh nghiệp đóng cửa vì ảnh hưởng của đại dịch Covid -19

PV: Như vậy, thực tế đòi hỏi phải hỗ trợ trực tiếp, hỗ trợ thẳng vào doanh nghiệp, vì doanh nghiệp có phục hồi sản xuất thì mới giảm tỷ lệ người lao động thất nghiệp, mất việc?

TS Nguyễn Trí Hiếu: Đúng như vậy. Trước đây, tôi đã đề xuất thành lập tổ hợp tín dụng, đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Nghĩa là tất cả mọi ngân hàng thương mại (NHTM) phải tham gia vào tổ hợp đó. Tổ hợp tín dụng cho các doanh nghiệp vay để duy trì sản xuất kinh doanh, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa bị tác động từ dịch bệnh. Gói tín dụng này có thể lên đến 300.000 tỉ đồng chứ không phải mấy chục nghìn tỉ đồng. Các ngân hàng thương mại (NHTM) đều tham gia và có thể cho vay với lãi suất rất thấp 3-5%/năm, không đòi hỏi tài sản bảo đảm, vay tín chấp trong vòng 5 năm. Lý do là doanh nghiệp nhỏ và vừa mà bắt buộc có tài sản bảo đảm thì không biết lấy đâu ra, nên phải cho vay tín chấp. Nếu cho vay tín chất thì tổ hợp tín dụng phải làm việc với quỹ bảo lãnh tín dụng của Chính phủ.

Quỹ bảo lãnh tín dụng như là bảo hiểm. Quỹ bảo lãnh tín dụng bảo lãnh để NHTM cho vay. Nếu khách hàng không trả được nợ, quỹ bảo lãnh tín dụng sẽ bồi thường cho NHTM. Quỹ bảo lãnh tín dụng đã có nghị quyết của Chính phủ từ năm 2018, nhưng đó chỉ là quỹ bảo lãnh tín dụng địa phương. Giờ đây cần một quỹ bảo lãnh tín dụng quốc gia để bảo lãnh cho các NHTM, từ đó NHTM an tâm cho vay. Chỉ có cách đó mới có thể giúp doanh nghiệp vực dậy sản xuất kinh doanh.

PV: Ngoài việc hình thành tổ hợp tín dụng, giảm lãi suất cho vay có phải là một giải pháp cần thiết để hỗ trợ sản xuất trong dịch bệnh, sau dịch bệnh?

TS Nguyễn Trí Hiếu: Không thể trông chờ NHTM giảm lãi suất. Họ huy động vốn với lãi suất cao thì phải có biên độ lợi nhuận khoảng 3% để cho vay. Muốn giảm lãi suất cho vay bắt buộc phải giảm lãi suất huy động. Muốn giảm lãi suất huy động, phải giảm sâu tỷ lệ lạm phát xuống, khi đó người dân mới có lãi suất danh nghĩa trừ đi lạm phát. Ví dụ, lãi suất 6% mà lạm phát 4% thì người gửi tiền chỉ có lãi suất thực dương là 2%.

Tôi cho rằng, lạm phát ở Việt Nam chưa giảm được và dự báo năm nay lạm phát sẽ trên 4%. Thực ra, môi trường kinh doanh của Việt Nam rất khó để giảm lãi suất. Chính vì lẽ đó, việc giảm lãi suất không thực hiện được. Nếu NHTM có giảm lãi suất đi chăng nữa thì cũng “chọn mặt gửi vàng”, nghĩa là chỉ “rót tiền” cho mấy ông doanh nghiệp lớn vay. Còn với những doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp đang lao đao, việc giảm lãi suất cũng không có giá trị gì. Đó chính là lý do tại sao giảm lãi suất không phải là giải pháp tốt cho doanh nghiệp.

PV: Vậy theo ông, ngoài việc thành lập tổ hợp tín dụng, giải pháp tổng thể cho nền kinh tế Việt Nam sau khi hứng chịu “cơn bão” dịch Covid-19 là gì?

TS Nguyễn Trí Hiếu: Việt Nam cần có một giải pháp tổng thể cho nền kinh tế sau khi hứng chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19. Ngoài việc thành lập tổ hợp tín dụng hỗ trợ vốn đầu tư sản xuất cần áp dụng chính sách hỗ trợ thuế và các chính sách tài khóa khác. Đầu tư công sẽ tạo việc làm cho người lao động... Đó là những gói hỗ trợ vừa kinh tế vừa an sinh xã hội.

PV: Xin cảm ơn ông!

Thanh Hồ

Nợ xấu 483.200 tỷ đồng và con số cụ thể của từng ngân hàng qua 6 tháng

Tiếp sức hộ sản xuất, doanh nghiệp vững tin vượt qua đại dịch

EVN ký thoả thuận hợp tác toàn diện với Vietcombank và ký hợp đồng tín dụng tài trợ Dự án NMNĐ Quảng Trạch 1

PVcomBank đẩy mạnh ưu đãi bảo hiểm cho chủ thẻ tín dụng

Thu thuế hoạt động thư tín dụng - Bất khả thi?

Điều kiện hoạt động cung ứng dịch vụ thông tin tín dụng