Phận đào…

Vậy là, chỉ còn vài canh nữa là giao thừa. Trời đất chuyển mình sang năm mới – năm 2013, mà số 13 vốn chả phải là số may mắn theo quan niệm của người Việt ta.

Hà Nội hôm nay trở gió, cái lạnh bất chợt ùa về để như góp đủ phong vị của cái Tết miền Bắc vậy. Bất chấp kinh tế sụt giảm, bất chấp lạm phát trượt giá, người Hà Nội vẫn đi sắm tết, chơi tết. Người Hà Nội vốn thanh lịch, tao nhã nên vẫn đào, vẫn quất, vẫn hoa cúc trắng trong chậu sứ Bát Tràng, dù rằng có chút lo lắng, ưu tư ẩn giấu ở đâu đó.

Lại nhớ chuyện về hoa đào, cố nhà văn Băng Sơn từng kể rằng, đào có nhiều loại. Đào bích là thứ đào phổ biến nhất, cành tròn, như cái ô đặt ngược, hoa thắm đỏ, rải đều trên khắp các cành chi, cành tăm, hoa chen nụ, nụ đỡ hoa, như một tình yêu nồng nàn, chan chứa. Có thể cắm trong phòng khách sang trọng, phòng lễ tân, trên bàn nhỏ tiếp khách, cũng có thể cắm trên bàn thờ làm hương nến thêm lung linh huyền ảo.

Những cánh đào phai rụng nát.

Đào phai, cũng là hoa kép nhiều tầng cánh như đào bích, nhưng hoa nhạt hơn, phơn phớt má hồng, làm ta nhớ đến câu thơ Nguyễn Du: ''Lối mòn cỏ lợt màu sương...", nó là màu của má hồng trinh nữ, là màu đượm chút phôi pha sương gió, là thanh lịch mà kín đáo kiêu kỳ, là nâng niu mà không thể phàm phu bỗ bã.

Đào ta là loài đào ăn quả, hoa phớt hồng như đào phai nhưng hoa đơn năm cánh, cành mang vẻ tự nhiên, nhiều lộc non về sớm trước xuân nên có vẻ sum suê tài lộc. Một cành to trong chợ, ta có thể mua một nhánh vừa tầm căn phòng ta ở, cưa ngay tại chợ càng vui.

Hiếm hoi lắm khi sau hàng chục năm mới gặp một cành bạch đào, đào mà hoa trắng ngần như tuyết, như bông nõn, mang nguyên vẻ băng trinh thanh khiết của tiên giới chưa nhuốm bụi trần. Bạch đào quý vì sự trắng trong ấy và quý vì nó hiếm hoi…

Đào sắp thành... củi

Tôi dạo một vòng quanh những chợ hoa Hà Nội đúng thời khắc chợ hoa đã vãn, người người bắt đầu rục rịch quay về nhà quây quần bên mâm cơm tất niên. Những gốc đào thế cổ đã được thuê được mua đi đâu hết, chỉ còn lèo tèo những cành đào lẻ, những gốc đào ghép vẹo vọ, héo hon qua mấy ngày nắng.

“Giờ này mà không bán được là coi như ế, dọn mà về thôi” – mấy chị bán đào thở dài nhắc nhau. Và họ dọn hàng thật. Cành đào lẻ bắt đầu được gom bó lại như bó củi. Có chị bán đào to béo hăng hái bẻ cành đào răng rắc để bó vào cho rất gọn, thật chặt. Cánh hoa đào bung rơi lả tả, những cánh hoa đào thật dày, thật nhuận rơi xuống đất bị người đi đường giẫm lên. Màu hoa đang tươi bỗng quắt thẫm lại.

Lẽ nào, đào đang khóc!

Cùng phận đào nhưng có những cành đào bị bẻ vụn gập ngoài lề đường

Bất chợt nghĩ, cùng là hoa đào, nhưng mỗi hoa một phận. Cùng là hoa đào nhưng giờ này có những bông hoa được nâng niu ấm áp trang trọng giữa nhà. Trẻ con ríu rít treo bóng bay, treo đèn điện nhấp nháy, còn có cả những bao lì xì óng ánh nữa. Có người mê đào, mua được cây đào ưng ý còn lặng lẽ ngồi ngắm cây đào của mình. Đào lúc ấy là mỹ nhân được cưng chiều!

Chờ xe rác đến chở đi...

Cùng là phận đào, cùng một màu hoa nhưng có những cành đào bị bẻ vụn gập ngoài lề đường, chờ xe rác đến chở đi làm… củi. Nó đua sắc đến kiệt cùng, chờ khách đến mua đem về nhà những mong được rực rỡ hết đời hoa ngắn ngủi.

Đào là thứ hoa thiêng, đậm chất hồn Việt. Nhìn hoa đào chợt nghĩ đến phận người ngược xuôi…

Minh Tiến