“Người máy sát thủ” sẽ hủy diệt nhân loại

Những chiến binh người máy hiện tại

Một trong những thiết bị chiến tranh tự động nổi tiếng nhất hiện nay chính là thiết bị bay không người lái, còn gọi là máy bay không người lái. Đây là loại thiết bị bay được con người điều khiển từ xa thông qua hệ thống vệ tinh. Vấn đề gây tranh cãi của máy bay không người lái chính là những tổn thất về nhân mạng trong các chiến dịch truy lùng khủng bố Hồi giáo cực đoan do quân đội và Cơ quan Tình báo quốc gia Mỹ CIA tiến hành ở Pakistan và Yemen.

Các thiết bị bay này tự động xác định mục tiêu rồi báo cáo về trung tâm điều khiển ở Mỹ để ra lệnh tấn công. Vấn đề thường gây ra các vụ tấn công nhầm mục tiêu nằm ở các thông tin mà những chiếc máy bay không người lái gửi về trung tâm, và giới chuyên gia cho rằng nó có thể bị các phần tử Hồi giáo cực đoan bẻ khóa đột nhập vào chương trình điều khiển để phá hoại.

Thiết bị đáng chú ý tiếp theo là “người máy bảo vệ” do Hãng Samsung (Hàn Quốc) sản xuất. Người máy Samsung Techwin được thiết kế chức năng làm công việc bảo vệ cơ quan, nó có thể xác định được mục tiêu có những động tác bất thường thông qua bộ cảm biến hồng ngoại.

Samsung Techwin hiện đang được quân đội Hàn Quốc sử dụng làm chiến binh bảo vệ ở vùng phi quân sự Bàn Môn Điếm. Và mặc dù nó đang được con người điều khiển, nhưng hệ thống vũ khí tấn công tự động của nó – súng máy tiểu liên gắn vào thân người máy – có thể tự động khai hỏa mà không cần sự can thiệp của con người.

Người máy bảo vệ của công ty Samsung Techwin, Hàn Quốc.

Hải quân Mỹ hiện đang được trang bị các  hệ thống súng máy Phalanx có khả năng tự tìm mục tiêu thù địch và tự động huỷ diệt các vật thể bay hướng đến.

Bên cạnh đó, vào năm 2019, Hải quân Mỹ cũng sẽ được trang bị các máy bay robot không người lái X-47B, to bằng máy bay chiến đấu hiện đại, có thể cất hạ cánh trên hàng không mẫu hạm. X-47B có thể tự động bay theo một quỹ đạo định sẵn và được điều khiển bởi một “phi công” trên hàng không mẫu hạm.

Ngoài Mỹ, Israel, Brazil, Trung Quốc, Nga và Đài Loan là những quốc gia phát triển thiết bị bay không người lái vũ trang mạnh nhất, được trang bị vũ khí tiến công và được lập trình để tự động xác định mục tiêu.

Chiến dịch tiêu diệt “người máy sát thủ”

Với chức năng chiến đấu vượt trội hơn hẳn các thiết bị tự động nêu trên, những toán chiến binh bằng máy có hình dạng người kiểu như “Kẻ hủy diệt” trong loạt phim cùng tên được triển khai tràn ngập chiến trường, hủy diệt tất cả mọi thứ trên đường đi của chúng, trong khi các toán chiến binh người máy khác từ trên không trung xả đạn như mưa khiến không một sinh vật nào có thể sống sót trong phạm vi tấn công.

Con người sẽ không tồn tại nổi trước những đội quân không thể tiêu diệt đó. Và viễn cảnh đen tối đó chắc chắn sẽ đến trong tương lai không xa nếu thế giới không có động thái ngăn chặn việc sản xuất “chiến binh máy” đang được tiến hành trong các công xưởng quốc phòng ở Mỹ và vài nước đồng minh.

Từ tháng 4/2013, một nhóm chuyên gia công nghệ người máy phối hợp với các tổ chức nhân quyền đã cho ra đời một Chiến dịch Ngăn chặn Người máy sát thủ nhằm mục tiêu hạn chế việc sản xuất và vận hành các thiết bị chiến đấu tự động hiện có, đồng thời ngăn chặn từ xa ý tưởng sản xuất ra những chiến binh giết người lạnh lùng như một cái máy.

Chiến dịch ngăn chặn “người máy sát thủ” ở Anh.

Vấn đề cơ bản nhất là các chiến binh người máy đe dọa phá hỏng tất cả các quyền và nguyên tắc  cơ bản nhất được quy định trong luật pháp quốc tế. Steve Goose, Giám đốc bộ phận chống phổ biến vũ khí của Tổ chức Giám sát nhân quyền (HRW) của Mỹ cho rằng, người máy thì khó có thể hiểu hay tôn trọng giá trị của mạng sống con người, nhưng lại có năng lực quyết định tước đoạt mạng sống một cách lạnh lùng căn cứ theo các “lệnh” đã được lập trình sẵn mà không cần biết đối tượng là ai.

Các luật sư bảo vệ nhân quyền quốc tế, các nhà hoạt động vì quyền con người từng đoạt giải Nobel Hòa bình đều cho rằng, việc để cho máy móc định đoạt mạng sống con người là điều “hết sức vô lương tâm”.

Nhưng chỉ dựa vào những lý thuyết huỷ diệt để kêu gọi cấm sản xuất chiến binh người máy, hay “người máy sát thủ” là không hiệu quả, thiếu cơ sở pháp lý. Phải có cơ sở lý luận khoa học rõ ràng cho việc này. Vấn đề là, để tránh việc bắn giết nhầm người vô tội, các nhà sản xuất nên lập trình một phần mềm “đạo đức con người” để cài đặt vào người máy, giúp nó có khả năng phân biệt được “người vô tội” với “kẻ thù” cần tiêu diệt. Chiến binh người máy có thể xác định mục tiêu con người bằng cảm biến thân nhiệt.

Nhưng vấn đề nghiêm trọng được đặt ra là, các chiến binh người máy, cho dù đã được cài đặt phần mềm đạo đức con người, sẽ cảm nhận một người vô tội khác như thế nào với một kẻ thù mà nó cần tiêu diệt? Trong khi việc xác định mức độ phản ứng của đối tượng là một việc rất nhạy cảm chỉ có con người với một hệ thần kinh phức tạp mới có thể xác định được.

Vì vậy, các chiến binh người máy chắc chắn sẽ phải được cài đặt cả phần mềm cảm biến cảm xúc con người được lập trình tỉ mỉ thì mới có hy vọng tránh được việc tàn sát người vô tội một cách lạnh lùng kiểu như “Kẻ hủy diệt” trong phim cùng tên của Hollywood.

Theo Quốc Vương

An ninh thế giới