Giải pháp nào giữ đà tăng trưởng xuất khẩu?

Xuất siêu gần 4 tỷ USD

Đà tăng trưởng thể hiện rõ nét khi kết quả xuất khẩu 8 tháng tiếp tục tăng cao, số mặt hàng xuất khẩu tỷ USD giữ vững đà tăng trưởng giúp cán cân thương mại duy trì xuất siêu. Trong tháng 8, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 33,38 tỷ USD, tăng 9,1% so với tháng trước và tăng 22,1% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 8 tháng năm 2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sơ bộ đạt 250,8 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực giữ vững đà tăng trưởng giúp cán cân thương mại duy trì xuất siêu

Đáng chú ý, việc tham gia sâu rộng các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam mở rộng, tiếp cận thị trường toàn cầu, kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, gia tăng giá trị xuất khẩu. Báo cáo của Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong 8 tháng vừa qua, với kim ngạch ước đạt 77,7 tỷ USD, chiếm 31% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước và tăng 25,6% so với cùng kỳ năm trước; tiếp đến là Trung Quốc đạt 34,3 tỷ USD, tăng 2,7%.

Ngoài ra, thị trường Liên minh châu Âu (EU) đạt 31,9 tỷ USD, tăng 23,6%; thị trường ASEAN đạt 23,4 tỷ USD, tăng 27%; Hàn Quốc đạt 16,4 tỷ USD, tăng 15,9%; Nhật Bản đạt 15,5 tỷ USD, tăng 16,6%. Với kết quả này, cán cân thương mại hàng hóa tháng 8 xuất siêu 2,42 tỷ USD. Tính chung 8 tháng, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 3,96 tỷ USD (cùng kỳ năm trước nhập siêu 3,52 tỷ USD).

Tăng trưởng cao ở các mặt hàng xuất khẩu chủ lực

Trong tháng 8 và 8 tháng năm 2022, mặc dù nhu cầu hàng hóa ở các thị trường là đối tác thương mại lớn của Việt Nam suy giảm đáng kể nhưng vẫn có nhu cầu tiêu dùng nên xuất khẩu của ta vẫn tăng trưởng tốt, đặc biệt ở các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực.

Qua thống kê cho thấy kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến trong tháng 8/2022 đã tăng 9,5% so với tháng trước, nhờ đóng góp của nhiều mặt hàng chiến lược như: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 11,6%; điện thoại các loại và linh kiện tăng 30,6%; máy ảnh, máy quay phim và linh kiện tăng 49,3%; giầy dép các loại tăng 5,6%.

Như vậy, trong 8 tháng, riêng nhóm hàng công nghiệp chế biến đã đem về khoảng 215,39 tỷ USD, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 85,88% trong tổng kim ngạch xuất khẩu chung.

Là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của cả nước, theo đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam, 8 tháng vừa qua, ngành dệt may xuất khẩu ước đạt 30,1 tỷ USD, nhập khẩu ước đạt 17,5 tỷ USD.

Với kết quả này, ngành dệt may tiếp tục xuất siêu khoảng 12,6 tỷ USD. Dự kiến trong năm nay toàn ngành có thể xuất khẩu khoảng 43,5 tỷ USD.

Cũng trong 8 tháng qua, xuất khẩu nhóm nông, lâm, thủy sản đã lấy lại được con số tăng trưởng ấn tượng với kim ngạch ước đạt 20,66 tỷ USD, tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước (chiếm 8,2% tổng kim ngạch xuất khẩu).

Không để lỡ đà tăng trưởng xuất khẩu

Dự báo của các hiệp hội, ngành hàng, doanh nghiệp cho thấy, thời gian tới, rủi ro, thách thức với hoạt động xuất khẩu còn rất lớn. Những thách thức này đến từ xu hướng lạm phát tăng cao tại các thị trường xuất quan trọng của Việt Nam như Hoa Kỳ, EU... khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, ảnh hưởng tới đơn hàng xuất khẩu; diễn biến phức tạp của xung đột Nga - Ukraine khiến giá nguyên, phụ liệu liên tục tăng cao bào mòn lợi nhuận, sức chống chịu của doanh nghiệp. Ở trong nước, khó khăn mà doanh nghiệp gặp phải tới từ tình trạng thiếu hụt lao động cục bộ, giá cước vận tải ở mức cao tạo thêm khó khăn cho hoạt động xuất nhập khẩu...

Để giữ đà tăng trưởng xuất khẩu, đại diện Bộ Công Thương cho biết cơ quan này sẽ tiếp tục tạo thuận lợi hóa trong các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, như các thủ tục hoàn thuế, thủ tục thông quan xuất nhập khẩu, cấp chứng nhận xuất xứ (C/O)…

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc tìm kiếm nguồn cung nguyên vật liệu thay thế với giá cả phù hợp để đảm bảo đủ nguyên, nhiên, vật liệu phục vụ cho sản xuất và tiêu dùng… chuẩn bị cho mùa mua sắm cuối năm; tập trung hỗ trợ doanh nghiệp khai thác tốt các FTA đã ký kết để tăng tốc sản xuất, xuất khẩu.

Các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các hiệp hội ngành hàng nắm bắt tình hình và xử lý, tháo gỡ khó khăn nhằm đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương làm tốt công tác phát triển thị trường, nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm để đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu, giảm sự phụ thuộc quá lớn vào một số thị trường.

Đặc biệt, công tác thông tin, tuyên truyền cho các doanh nghiệp về thông tin thị trường, các biện pháp tận dụng các cam kết ưu đãi thuế quan trong các Hiệp định FTA đã ký kết cũng là một trọng tâm mà Bộ Công Thương tiếp tục đẩy mạnh trong thời gian tới.

Ở góc độ các DN cần tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ những quy định, chính sách của Nhà nước, hướng dẫn của các Bộ, ngành trong tổ chức sản xuất, kinh doanh và hoạt động xuất nhập khẩu, bảo đảm truy xuất nguồn gốc, quy trình quy định, yêu cầu điều kiện của các thị trường ngoài nước.