Xâm hại tình dục trẻ em: Những câu chuyện buồn...

Trong cuộc hội thảo “Xâm hại tình dục ở trẻ em: Cha mẹ nhận định nguy cơ và giải pháp an toàn cho trẻ” do chuyên trang daycon.com.vn vừa tổ chức hôm qua (28/6), các chuyên gia đã liên tục cảnh báo bởi ở Việt Nam về tình trạng xâm hại tình dục trẻ em ở Việt Nam.

Trong khi ngày càng nhiều trẻ em bị xâm hại tình dục thì các bậc phụ huynh lại chưa được trang bị những kỷ năng cần thiết để dạy trẻ tránh được các nguy cơ xâm hại tình dục.

Thậm chí xâm hại tình dục trẻ em còn bị chính các bậc phụ huynh coi nhẹ. Một thực tế là nếu như trước đây trẻ bị xâm hại thường là 13-18 tuổi, thì nay lại xuất hiện rất nhiều vụ việc ở lứa tuổi 5-13.

Các chuyên gia trong buổi hội thảo

Theo số liệu công bố do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội trong 5 năm (2011-2015), cả nước phát hiện trên 8.200 vụ xâm hại trẻ em, với gần 10.000 nạn nhân, tăng 258 nạn nhân so với 5 năm trước đó. Số vụ bị xâm hại tình dục chiếm tới 5.300 vụ (khoảng 65%) và gia tăng xâm hại tình dục nam.

Điều đáng nói, các khảo sát cho thấy hầu hết nghi can phạm tội xâm hại tình dục trẻ em là những người gần gũi nạn nhân như người quen của bố mẹ, hàng xóm, thậm chí là giáo viên, bố dượng, bố đẻ...

Trẻ em bị xâm hại tình dục bị tổn thương nặng nề về cả tinh thần và thể chất, đôi khi những di chứng này không biểu hiện rõ rệt ngay mà kéo dài âm ỉ nhiều năm sau đó.

Câu chuyện mà chuyên gia TS Tâm lý học trẻ em và vị thành niên Trần Thành Nam đem đến tọa đàm khiến nhiều người phải giật mình. TS Nam kể về hai trường hợp mà ông đã gặp trong quá trình tư vấn tâm lý cho nạn nhân.

Câu chuyện đầu tiên là một cô gái 21 tuổi đã từng bị ông ngoại lạm dụng tình dục từ năm 9-12 tuổi. Đến năm 12 tuổi, khi không thể chịu đựng nổi bị lạm dụng và luôn bị ám ảnh về việc này, nạn nhân đã nói với cha mẹ về việc mình bị chính ông ngoại lạm dụng.

Lúc này, cha mẹ nạn nhân này đã ly hôn. Khi sự việc được kể ra thì chỉ có bố bạn ấy tin việc đó, còn mẹ thì không. Bố nữ sinh này đã đứng ra tố cáo. Một thời gian sau, ông ngoại bạn này qua đời thì bạn ấy luôn bị mẹ đổ lỗi là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến cái chết của ông ngoại mình. Điều này đã khiến nạn nhân càng ngày càng rơi vào trầm cảm nặng nề và luôn bị ám ảnh bởi quá khứ.

TS. Trần Thành Nam

Sau đó, yêu ai nữ nạn nhân này cũng bị ám ảnh bởi chuyện trong quá khứ. Luôn phải chịu sự tổn thương về tinh thần nên cô gái thường xuyên hành hạ thể xác để quên đi nỗi đau tinh thần.

Một câu chuyện khác được TS Trần Thành Nam kể lại đó là về một trường hợp một phụ nữ làm nghề bán dâm. Theo TS Nam, người phụ nữ này đã bị cha dượng lạm dục tình dục, điều này đã làm cho cô có cảm giác nhân phẩm của mình bị xúc phạm, rẻ rúng: “Cô ấy tâm sự là đi làm gái bán hoa còn được trả tiền, tức là tự thấy bản thân còn có giá trị chứ không phải lạm dụng tình dục mà... không có đồng nào” - TS Nam nói.

Đó chỉ là hai trong số rất nhiều trường hợp bị lạm dụng tình dục và ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình hình thành nhân cách sau này. Khi đã bị lạm dụng tình dục thì trẻ vị thành niên thường có xu hướng không tin cậy ai, khó kết thân, tách biệt, sợ hãi, tự ti, cô lập bản thân với thế giới xung quanh, trầm cảm, nhiều người không thể có hạnh phúc bởi vì luôn bị ám ảnh.

BS Nguyễn Trọng An, nguyên Phó cục trưởng Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em

Chỉ ra những lỗ hổng để tình trạng xâm hại tình dục trẻ em ngày càng trở nên trầm trọng, BS Nguyễn Trọng An, nguyên Phó cục trưởng Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em nói: “Lỗ hổng đầu tiên chính là kiến thức của cha mẹ, bản thân cha mẹ không nhận thức được các nguy cơ xâm hại cao đối với con  mình. Trẻ em chưa được trang bị kiến thức để tự phòng vệ, bảo vệ bản thân.

Lỗ hổng thứ hai là các văn bản pháp luật. Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em không quy định các hành vi như nhìn, vuốt ve, ôm ấp là hành vi xâm hại tình dục. Nếu phát hiện ra cũng không có chế tài để xử lý”.

Đồng quan điểm với ông An, chuyên gia giáo dục Nguyễn Đoàn cho rằng: Đến bây giờ việc bảo vệ trẻ em ở Việt Nam khỏi tình trạng xâm hại tình dục còn gặp quá nhiều khó khăn.

Chưa kể đến điểm khuyết từ luật pháp thì những đối tượng ảnh hưởng chính đến quá trình hình thành nhân cách của trẻ như các bậc phụ huynh cũng chưa có những nhận thức đúng đắn. Phần lớn phụ huynh giáo dục con theo thói quen chưa có cơ sở khoa học mà chủ yếu dựa vào thói quen. Đơn cử như việc đánh trẻ ở nước ngoài dù để dạy dỗ thì người lớn cũng có thể bị bỏ tù, nhưng ở Việt Nam thì việc đánh con xảy ra như cơm bữa.

Nguyên nhân sâu xa là giáo dục giới tính cho trẻ thì hiện tại là một lỗ hổng lớn, chuyên gia Nguyễn Đoàn nhận xét: Phụ huynh Việt còn quá e dè thậm chí trốn tránh dạy con cách làm sao để bảo vệ thân thể mình, nhận biết thế nào về việc mình bị xâm hại thân thể và phòng chống ra sao…?

Nhiều bậc phụ huynh khi được con chia sẻ còn có biểu hiện nghi ngờ con nói sai, rằng trẻ con thì… biết gì mà nói, thậm chí phớt lờ. Rồi khi trẻ có biểu hiện sa vào những hiện tượng xấu như nhắn tin bày tỏ tình cảm với người ngoài, yêu đương khi ngồi trên ghế nhà trường… thì rất nhiều phụ huynh lại có thái độ cực đoan là cấm đoán.

“Tất cả những hành động đó đều sai nguyên tắc giáo dục trẻ” - ông Đoàn khẳng định.

Chuyên gia Trần Thành Nam - Nguyễn Đoàn - Nguyễn Dũng

Thế nên, khẳng định giáo dục giới tính và bảo vệ trẻ khỏi những nạn xâm hại tình dục là việc không thể trì hoãn, ông Nguyễn Văn Dũng - Chuyên gia giáo dục, người chịu trách nhiệm nội dung chuyên trang daycon.com.vn chia sẻ: “Theo số liệu thống kê của Bộ Công an vào tháng 4.2015 thì cứ trong 6 trẻ em nam có 1 em bị xâm hại tình dục và độ tuổi thường từ 8-16 tuổi. Đây là một con số thực sự khủng khiếp, đáng báo động khiến bất cứ phụ huynh nào nghe cũng cảm thấy sốt ruột về tương lai của con trẻ. Thực tế, những con số được công bố chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, mà tôi tin rằng trong hàng nghìn hàng vạn trường hợp chưa được biết đến, còn rất nhiều những nạn nhân ở độ tuổi vị thành niên đáng thương khác. Đương nhiên, không thể giải quyết một cách triệt để mà cần quá trình lâu dài, nhưng trước hết thì chúng ta hãy cứ hành động”.

Cuối buổi tọa đàm, các chuyên gia đều cho rằng: Thay đổi đầu tiên là nhận thức từ các bậc phụ huynh, cần trang bị cho con trẻ kiến thức về giới tính, về khả năng tự vệ bản thân và nhận biết được hành vi xâm phạm tình dục thế nào. Và đặc biệt, các bậc phụ huynh hãy làm sao để có thể trở thành chỗ dựa tin cậy của con cái. 

Hãy trò chuyện và giải đáp những thắc mắc của trẻ về vấn đề nhạy cảm này thay vì né tránh. Khi con đến tuổi trưởng thành với những thay đổi về tâm sinh lý và tình cảm, bố mẹ cần dành thời gian chia sẻ, tâm sự với trẻ nhiều hơn để có những định hướng lành mạnh cho sự phát triển của trẻ.

Nếu con bị xâm hại tình dục, cha mẹ không nên trách mắng hay có bất kỳ thái độ bực tức nào với con. Lúc này, cha mẹ cần phải tỏ ra nhẫn nại, yêu thương chăm sóc và quan tâm trẻ hơn.

Về phía cơ quan chức năng, có lẽ đã đến lúc cần có chế tài xử phạt mạnh đối với “yêu râu xanh” bởi theo Nguyễn Trọng An thì: "Trong Văn bản pháp luật, trong Luật bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em ngày xưa hay luật trẻ em bây giờ cũng không có những quy định cụ thể về hành vi như nhìn, nắm, vuốt ve, rồi sờ mó, ôm ấp… mà chỉ đưa ra những hành vi dâm ô, rồi hành vi giao cấu. hiếp dâm. Như vậy là quên hẳn việc phòng ngừa, phát hiện sớm hành vi. Đó chính là những lỗ hổng, nghĩa là chưa có chế tài xử phạt ở mức hành vi. Do đó chúng ta phải tăng cường giáo dục tại cộng đồng, nhà trường, xã hội và pháp luật, sớm đưa tất cả hệ thống pháp luật và được thực hiện nghiêm túc mới có thể bảo vệ tốt con trẻ".