Xong việc ở Syria, Thổ Nhĩ Kỳ giờ về hay ở lại?

Xe tăng của Thổ Nhĩ Kỳ đóng gần biên giới Syria, ở Karkamis, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 3/9

Sự can thiệp quân sự trực tiếp của Thổ Nhĩ Kỳ trong nỗ lực chống IS khởi sự vào cuối tháng trước, khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan - đáp lại một vụ thảm sát thường dân ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ - điều động máy bay chiến đấu, xe tăng và pháo để triệt tiêu những mối đe dọa khủng bố ở biên giới.

Chưa đầy 2 tuần sau khi đưa quân vào Syria, Thổ Nhĩ Kỳ đã hoàn toàn làm chủ tuyến biên giới 90km kéo dài từ thị trấn Azaz về thị trấn Jarablus.

Một thông cáo của Đài Quan sát Nhân quyền Syria ở Anh cho biết "IS đã mất liên lạc với thế giới bên ngoài sau khi để mất những làng biên giới còn lại giữa sông Sajur và làng Al-Rai".

Trong thời gian Thổ Nhĩ Kỳ và phiến quân ôn hòa (FSA) mở chiến dịch, không rõ phiến quân IS đã chạy đi đâu, “báo hại” Thổ mang vũ khí sang rồi có khi lại mang... về vì hầu như chẳng có kháng cự nào từ phiến quân khủng bố. Điều trớ trêu là quân đội Thổ Nhĩ Kỳ lại đụng độ với phiến quân “ôn hòa” (SDF) do Mỹ bảo trợ.

Hiện không rõ sau khi hoàn tất việc lập một vùng đệm tại đông bắc Aleppo, Thổ có lấn tới và tiếp tục các mục tiêu khác chẳng hạn như hất cẳng phiến quân SDF khỏi bờ tây sông Euphrates hoặc phá đám người Kurd (YPG) thành lập khu tự trị ở Syria.

Theo giới quan sát, để thực hiện 2 mục tiêu trên thì Thổ bắt buộc phải có một trong các điều kiện sau. Thứ nhất, Mỹ phải bán đứng YPG/SDF. Thứ 2, Thổ chống lại Mỹ và đương nhiên là cùng với đó là sự hậu thuẫn của Nga.

Quan hệ đồng minh Thổ-Mỹ trở nên căng thẳng sau khi ở Thổ diễn ra cuộc đảo chính quân sự bất thành mà chính quyền Tổng thống Erdogan cho là do một giáo sĩ sống lưu vong ở Mỹ tiến hành.

Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua đã đảm bảo với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan rằng Washington cam kết mang các thủ phạm của cuộc đảo chính bất thành hồi tháng 7 chống lại chính phủ của ông Erdogan ra trước công lý, nhưng không nói rằng Mỹ sẽ dẫn độ giáo sĩ Hồi giáo bị Ankara cáo buộc.

Ông Obama nói với nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ tại cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Hàng Châu, Trung Quốc rằng: "Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng những kẻ thực hiện các hoạt động này bị đưa ra trước công lý".

Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng ông Fethullah Gulen, 75 tuổi, đã dàn dựng cuộc đảo chính. Nhân vật tự đi sống lưu vong từ năm 1999 ở bang Pennsylvania miền đông Mỹ cương quyết phủ nhận.

Thổ Nhĩ Kỳ đã đề nghị Mỹ dẫn độ ông Gulen về Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng các quan chức Mỹ nói rằng Ankara vẫn chưa cung cấp cho họ bất kỳ bằng chứng gì cho thấy ông liên quan đến âm mưu bất thành về lật đổ chính phủ của ông Erdogan. Mỹ nói bất kỳ nỗ lực dẫn độ nào cũng sẽ phải được phê duyệt trong hệ thống tòa án ở Mỹ.