Nước Mỹ sắp “vỡ nợ”?

Bảng điện ghi nợ công Mỹ ở thành phố New York vào đầu năm 2019. Ảnh: AFP

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) ngày 2/9 (giờ địa phương) cho biết nợ chính phủ của Mỹ có thể vượt quy mô nền kinh tế nước này trong tài khóa 2021 (bắt đầu từ tháng 10/2020), và đây sẽ là mức cao nhất kể từ năm 1946.

Theo báo cáo cập nhật triển vọng ngân sách của CBO, nợ chính phủ của Mỹ dự kiến tăng mạnh lên mức tương đương 98% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này trong tài khóa 2020. Đến năm 2021, nợ chính phủ của Mỹ sẽ bằng với 100% GDP và lên tới 107% GDP trong tài khóa 2023, mức cao nhất trong lịch sử nước này.

Tính đến cuối tháng 6/2020, tổng nợ Mỹ đã vượt ngưỡng 20,5 nghìn tỷ USD từ mức 17,7 nghìn tỷ USD, mức tăng ghi nhận 16,6% trong vòng chỉ 3 tháng, theo số liệu của Bộ Tài chính.

Trong cùng thời gian quý 2/2020, kinh tế suy giảm 9,5%, tỷ lệ nợ tính trên tổng GDP ước tính 105,5% từ mức 82% trong quý 1/2020.

Như vậy, nước Mỹ sẽ chính thức vào nhóm các nước có tỷ lệ nợ vượt quy mô kinh tế bao gồm Nhật, Italy và Hy Lạp.

Trong khi đó, CBO dự đoán thâm hụt ngân sách của Mỹ sẽ lên tới 3.300 tỷ USD trong tài khóa 2020, tương đương 16% GDP, mức cao nhất kể từ năm 1945.

Theo lý giải của giới chuyên gia, nguyên nhân trực tiếp của điều này chủ yếu do hoạt động kinh tế gián đoạn vì ảnh hưởng của dịch Covid-19 và các khoản chi để hỗ trợ nền kinh tế vượt qua giai đoạn khó khăn do dịch bệnh.

Lần gần nhất nợ của Mỹ vượt tổng sản lượng kinh tế là vào năm 1946, khi đó nợ vượt mức 106% GDP sau khi chính phủ phải chi tiêu nhiều tiền để chấm dứt Chiến tranh Thế giới thứ II.

Các nhà hoạch định chính sách kinh tế đã so sánh cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19 với những nỗ lực trong chiến tranh của chính phủ. Từ tháng 3/2020 cho đến nay, chính phủ đã chi tiêu ra 2,7 nghìn tỷ USD để thử nghiệm và phát triển vắc xin, hỗ trợ cho các bệnh viện, trợ cấp cho doanh nghiệp, hộ gia đình và chính quyền các địa phương.

“Chúng ta nên bắt đầu lo lắng. Chúng ta đang nói về một mức nợ chưa từng có trong lịch sử hiện đại. Chúng ta chắc chắn đang tiến đến điểm không thể quay lại” - ông Atif Mian, Giáo sư kinh tế tại Đại học Prison nhận xét đầy bi quan về tình trạng nợ công của Mỹ.

Trước đó, theo báo cáo gần đây của công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường BofA Global Research, tổng nợ của các doanh nghiệp Mỹ, dưới hình thức trái phiếu hoặc khoản vay, đang ở mức cao kỷ lục 10.500 tỷ USD, tăng gấp 30 lần so với mức tương ứng cách đây khoảng nửa thế kỷ.

Tính tới nay, khoản nợ lớn nhất thuộc về các công ty Mỹ có xếp hạng tín dụng về “cấp độ đầu tư” cao, từ AAA đến BBB, một phân khúc thị trường mà tổng giá trị các khoản vay đã tăng hơn gấp đôi trong thập kỷ qua, lên khoảng 7.200 tỷ USD.

Hương Vũ

Theo WSJ