Đồng USD và áp lực đối với ngành ngân hàng

Năng lượng Mới số 405

Những ngày giữa tháng 3, tỷ giá thu đổi ngoại tệ tại TP HCM đã bắt đầu có những biến động, lên cao hơn nhiều so với tuần trước đó, ở mức 21.670 đồng mua vào và 21.720 đồng bán ra. NHTM cũng rục rịch tăng với mức chỉ khoảng 10-20 đồng so với đầu tuần, ở mức xung quanh 21.400 đồng bán ra.

Việc nới thêm 1% tỷ giá trong thời gian ngắn trước mắt đã được nhiều chuyên gia kinh tế nhận định là khó có thể xảy ra. Một nền tảng vững chắc về ngoại hối của NHNN cùng nhiều tín hiệu từ thị trường cho thấy những nhận định trên là có cơ sở.

Thứ nhất, có thể khẳng định, tỷ giá - đặc biệt là ở thị trường tự do “nóng” trong những ngày qua một phần là do đầu cơ. Thế giới chứng kiến việc USD tăng cao nhất sau nhiều năm, khiến những mặt hàng được định giá theo đồng tiền này bị giảm giá. Điển hình là vàng và dầu mỏ. Giá vàng trong nước chênh với giá thế giới một khoảng rất xa, gần 5,5 triệu đồng/ lượng khiến tiếp diễn tình trạng gom “đô” để buôn lậu vàng. Thực trạng này có xảy ra, nhưng chắc chắn không tác động nhiều đến tỷ giá bình quân trên thị trường.

Thứ hai, liên quan đến xuất nhập khẩu. Nhiều người cho rằng, việc USD lên giá, ảnh hưởng này là 2 chiều và cơ bản là “bù trừ” cho nhau. Bởi lẽ, chúng ta đang dựa nhiều vào hoạt động nhập nguyên liệu thô - gia công, chế biến và xuất sản phẩm. Sản phẩm đầu ra xuất khẩu tuy có thể tăng, nhưng vẫn trong mức bù lại với việc nhập nguyên liệu rẻ hơn. Suy cho cùng, việc cạnh tranh của doanh nghiệp xuất khẩu là ít bị ảnh hưởng. Cụ thể như xăng dầu: Giá dầu giảm khiến tổng giá trị xuất khẩu có thể bị ảnh hưởng - nhưng bù lại, chúng ta có thể nhập xăng thành phẩm với giá rẻ hơn (đều chiếm tỷ trọng tương đương trong kim ngạch xuất - nhập khẩu).

Chúng ta cần phải tìm hướng đi khác để nâng cao năng lực cạnh tranh, đặc biệt là với hàng xuất khẩu chứ không thể tìm cách phá giá nội tệ để dánh đổi một lợi ích ngắn hạn.

Thứ ba, đây đang là thời điểm các doanh nghiệp FDI “gom” USD để chuyển lợi nhuận về nước. Tỷ giá có thể lên xuống ít nhiều trong thời gian này, nhưng thị trường vẫn hoàn toàn đáp ứng được cán cân cung cầu bởi dòng ngoại tệ lớn chảy vào Việt Nam thông qua giải ngân FDI, vốn ODA và lượng kiều hối chuyển về trước và trong dịp tết Nguyên đán.

Vì vậy, có thể khẳng định, USD tăng giá sẽ không gây áp lực đủ lớn lên NHNN để tiếp tục hạ giá tiền đồng trong thời gian sắp tới.

Tuy nhiên, diễn biến của đồng bạc xanh sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quyết tâm giảm lãi suất của các ngân hàng trong thời gian tới. Khi USD tăng giá, sẽ có một lượng nội tệ nhất định được chuyển đổi sang USD để đầu tư. Việc này có thể dẫn đến chênh lệch dòng vốn vào giữa nội tệ và USD, khiến các ngân hàng phải có biện pháp nâng lãi suất để đồng thu hút tiền gửi bằng nội tệ. Đây là bài toán rất khó cho các ngân hàng và cả NHNN trong việc cân đối dòng tiền, đảm bảo nguồn vốn cho doanh nghiệp, đồng thời không làm biến động mạnh lạm phát.

Bảo Sơn