Chậm vì sợ… khó bảo toàn vốn!

Năng lượng Mới số 306

Như vậy, vẫn còn khoảng 17.000 tỉ đồng. Không khó khăn gì mọi người cũng biết khoản này chủ yếu nằm lại lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản và chứng khoán. Đã 3 năm nền kinh tế thực hiện đề án tái cơ cấu, với trọng tâm là khu vực DNNN và từng đó thời gian được coi là không thật “đúng hẹn” như kỳ vọng.

Tuy nhiên, ngày 6/3 vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị quyết 15/NQ-CP, đồng thời Thủ tướng có ý kiến yêu cầu Bộ Tài chính sớm dự thảo các quyết định nhằm cụ thể hóa Nghị quyết đó. Như vậy, khi lường trước trường hợp thất thoát vốn có thể xảy ra, Nghị quyết 15 quy định rất rõ, việc thoái vốn phải bảo đảm nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch và hiệu quả. Đối với lĩnh vực đầu tư không có khả năng thu hồi đủ giá trị vốn đã đầu tư thì thực hiện trích lập đầy đủ dự phòng giảm giá đầu tư tài chính và phải lập phương án thoái vốn trình cấp có thẩm quyền. Thoái vốn dưới mệnh giá phải thực hiện theo phương án đã được chủ sở hữu quyết định. Đây được coi là “chiếc đũa thần” giúp DNNN xóa bỏ nghi ngại khó bảo toàn vốn, từ đó đẩy nhanh tiến trình thoái vốn, tuân thủ nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ.

Trong lĩnh vực xây dựng, dù tinh thần Nghị quyết 15 đã khá rõ nét, tuy nhiên, gắn với bối cảnh thị trường ảm đạm hiện nay, nhiều doanh nghiệp vẫn lo ngại việc rút vốn Nhà nước về bởi thị trường không hoàn toàn ủng hộ. Nguồn cung đưa ra thị trường sẽ phong phú hơn nhưng bản thân thị trường cũng phải chọn lọc theo đúng khẩu vị. Đây là thời điểm mọi hoạt động kinh doanh, thương mai được trả về thị trường theo đúng nghĩa của nó. Thật khó cho DNNN!

Việc phải cán đích thoái vốn trong năm 2015 cũng là một áp lực khiến cho doanh nghiệp lo ngại rằng: nhà nhà rút vốn, người người rút vốn, khiến cho các khoản đầu tư hầu hết đã bị teo tóp, nay sẽ càng bị định giá thấp. Những người lạc quan hơn thì cho rằng, việc cho phép bán dưới mệnh giá hay giá trị sổ sách chính là tạo điều kiện để những khoản đầu tư ngoài ngành được định theo đúng giá trị thị trường. Thôi thì thuận mua vừa bán! Vấn đề còn lại là cách bán và việc giám sát như thế nào để quá trình thoái vốn của các DNNN được minh bạch và không tạo nên kẽ hở ngoài ý muốn.

Chia sẻ với phóng viên Báo Năng lượng Mới, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) Đoàn Văn Kiển bày tỏ một chút tiếc nuối, chút gờn gợn với lãnh đạo, điều hành DNNN. Theo ông Kiển, việc đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh là công việc hằng ngày của doanh nghiệp nói chúng, chứ không phân biệt quốc doanh hay tư nhân. Bởi vậy, ai chỉ đạo đầu tư ngoài ngày gây thua lỗ thì kỷ luật, chứ nhiều hạng mục đầu tư sinh lời hoặc mang tính chiến lược thì có nên ép doanh nghiệp phải thoái vốn bằng mọi giá không!? “Hiện dòng tiền chảy xoay vòng ở các DNNN rất lớn. Nếu không có công ty tài chính để điều chuyển, rồi thu xếp các nguồn vốn cho những dự án trọng điểm thì thật khó khăn cho họ!”.

Ông Kiển chốt lại, điều đầu tiên tôi cảm nhận được là không ít lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước từng mất ăn mất ngủ vì thoái vốn và cá biệt một số lùi dần vào thế thủ. Lãnh đạo doanh nghiệp mà thủ thì liệu đất nước có bắt được nhịp tăng trưởng, nắm lấy nhiều hơn các cơ hội?”, ông Kiển kết luận.

Yêu cầu thoái vốn là bức thiết, nhưng thoái ra sao, thoái những khoản đầu tư nào thì các doanh nghiệp vẫn còn lúng túng. Hiện các khoản đầu tư ngoài ngành chưa lỗ thì doanh nghiệp lại chưa muốn bán. Bởi vậy, sẽ trở thành bất khả thi nếu thực hiện đúng quy định doanh nghiệp không được bán lỗ phần vốn đã đầu tư ra bên ngoài, hay việc thoái vốn thực hiện theo nguyên tắc thị trường nhưng phải bảo toàn vốn Nhà nước… như vậy, khác nào việc bán sản phẩm kém chất lượng lại yêu cầu được giá cao. Do vậy, vấn đề thoái vốn diễn ra chậm chạp âu cũng không khó hiểu.

Lê Tùng