Tiếp tục dỡ rào cản cho doanh nghiệp

Thực tế, nhiều DN vẫn đang gặp khó khăn trong quá trình hoạt động. Theo kết quả khảo sát của Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên 2017 (VBF 2017), có tới 35% số DN đang dành hơn 10% quỹ thời gian để lo “chạy” thủ tục hành chính (TTHC); 25% số DN thừa nhận khó khăn lớn nhất gặp phải chính là TTHC phiền hà…

Từ thực tế đó, tại VBF 2017, đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị: Để tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia cần không ngừng quyết liệt cải cách điều kiện kinh doanh và TTHC. Trước hết, cần tập trung vào danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, đơn giản hóa thủ tục kiểm tra chuyên ngành và cắt giảm chi phí cho DN. Cụ thể, theo đánh giá của cộng đồng DN, có 16 ngành, nghề đang được xác định là kinh doanh có điều kiện nhưng chưa phù hợp, bao gồm: xuất khẩu gạo, logistics, mua bán nợ...

Làm thủ tục thông quan tại Chi cục Hải quan Đình Vũ (Hải Phòng)

Bên cạnh đó, 10 ngành, nghề kinh doanh khác có phạm vi kiểm soát chưa phù hợp, ví dụ: kinh doanh thực phẩm vừa thuộc lĩnh vực quản lý chuyên ngành Bộ Công Thương, vừa thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế. Trong khi đó, pháp luật về quản lý chuyên ngành của Việt Nam lại không phải một hệ thống đơn nhất mà là tập hợp của nhiều quy định có liên quan tới quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu. Hiện có khoảng 300 văn bản khác nhau đang cùng quy định về vấn đề này, được soạn thảo, ban hành và thực thi bởi ít nhất 10 bộ. Đặc biệt, trong tất cả các lĩnh vực, kiểm tra chuyên ngành được thực hiện với 100% lô hàng, không phân biệt thời điểm, chủ thể nhập khẩu hay mẫu hàng hóa đó đã từng được kiểm tra hay chưa.

Cộng đồng DN kiến nghị, Nhà nước nên áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong quản lý chuyên ngành, chỉ thực hiện kiểm tra chuyên ngành với các trường hợp nguy cơ cao, dựa trên đánh giá từ lịch sử vi phạm pháp luật của nhà nhập khẩu. Ngoài ra, cần rà soát lại toàn bộ các thủ tục, hồ sơ kiểm tra chuyên ngành để loại bỏ trường hợp trùng lặp, không khả thi, không liên quan hoặc không cần thiết; xóa bỏ thực tế chồng chéo như hiện nay và thống nhất một cơ quan làm đầu mối trong kiểm tra chuyên ngành; rà soát các chi phí chính thức và không chính thức của từng thủ tục kiểm tra chuyên ngành để đặt mục tiêu cắt giảm...

Tại VBF 2017, đại diện các hiệp hội DN nước ngoài đều bày tỏ mong muốn môi trường kinh doanh của Việt Nam sẽ tốt hơn nữa, có thêm nhiều hoạt động làm tăng hiệu quả, giảm chi phí, rủi ro cho hoạt động kinh doanh.

Chủ tịch Hiệp hội DN Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) Natasha Ansell đánh giá: Nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nhằm giảm chi phí và những thủ tục phức tạp sẽ đem lại lợi ích cho DN Việt Nam, trong đó có các DN nhỏ và vừa, tăng cường khả năng cạnh tranh và tăng trưởng bền vững trong tương lai. Tuy nhiên, một số thay đổi mới đây trong chính sách, quy định thiếu phù hợp với thông lệ tối ưu quốc tế, điển hình như Thông tư 19/2016/TT-NHNN về thanh toán thẻ hay Nghị định 54/2017/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện Luật Dược... Những sửa đổi này khiến nhiều nhà đầu tư nước ngoài đứng trước rào cản mới khi thực hiện đầu tư.

Chủ tịch Hiệp hội DN Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI) Hiroshi Karashima nhận định: Hiện còn tồn tại nhiều vấn đề như sự hiểu biết không đầy đủ của cán bộ quản lý Nhà nước, trao đổi thông tin giữa các bộ, ngành chưa chặt chẽ, cách giải thích về quy định pháp luật chưa rõ ràng, nên đối với DN nước ngoài, việc thực thi pháp luật và vận hành hệ thống còn mất nhiều thời gian, chi phí.

Từ thực tế trên, Chủ tịch Hiệp hội DN Hàn Quốc tại Việt Nam (KoCham) Ryu Hang Ha cho rằng: Cải cách nhằm tăng năng suất lao động đang là xu thế không thể tránh khỏi trên toàn thế giới. Việt Nam cần đặt sự phát triển và đổi mới làm chiến lược trọng tâm. Đặc biệt, tăng năng suất lao động thông qua đổi mới DN nhỏ và vừa cũng như ngành dịch vụ là quan trọng hơn bao giờ hết. Để làm được điều đó, cần sửa đổi một số luật liên quan và hỗ trợ nhiều hơn về ngân sách để cải cách ngành công nghiệp. Ngoài ra, Chính phủ cần tiếp tục có thêm chính sách hỗ trợ DN nhỏ và vừa, DN khởi nghiệp.

“Để đổi mới nền công nghiệp, các DN trong và ngoài nước phải gắn kết chặt chẽ với nhau, các DN đi đầu cần tích cực đầu tư, phát triển công nghệ mới và hỗ trợ các DN nhỏ và vừa cùng có được cơ hội tiếp cận. Quan trọng hơn, Chính phủ cần cải tiến các quy định bất hợp lý cản trở đầu tư của DN” - Chủ tịch KoCham Ryu Hang nhấn mạnh.