Tiến độ công trình giao thông là danh dự của nhà thầu

Liên quan đến tiến độ các án công trình giao thông, sáng ngày 6/6, Bộ Giao thông Vận tải đã phối hợp với lãnh đạo Đại sứ quán Hàn Quốc, Trung Quốc tại Việt Nam tổ chức hội nghị “Đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm chất lượng một số dự án kết cấu hạ tầng giao thông với sự tham gia của nhà thầu nước ngoài”.

Báo cáo tại hội nghị, ông Dương Viết Roãn, Phó cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình cho biết: Hiện nay, ngành giao thông đang triển khai ba dự án đường cao tốc trọng điểm có sự tham gia của các nhà thầu nước ngoài như cao tốc Nội Bài – Lào Cai, cao tốc Hà Nội – Hải Phòng và dự án cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành Dầu Giây. Tại ba dự án này, khối lượng xây lắp do các nhà thầu nước ngoài trúng thầu và thực hiện chiếm gần 90% khối lượng xây lắp của các dự án. Các dự án này hiện nay vẫn đang chậm tiến độ, ảnh hưởng đến việc hoàn thành theo kế hoạch đã đề ra.

Tiến độ công trình là danh dự của nhà thầu.

Cụ thể, chậm nhất hiện nay là dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Dự án có chiều dài 244km, với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỉ đồng, từ vốn ODA do Tổng công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) vay của ADB và vốn đối ứng. Dự án hiện do các nhà thầu Posco E&C, nhà thầu Doosan, nhà thầu Keangnam Enterprise của Hàn Quốc và nhà thầu công ty cầu đường Quảng Tây (Trung Quốc) đảm nhiệm. Dự án được khởi công từ tháng 9/2009, theo kế hoạch sẽ hoàn thành vào năm 2013, nhưng đến nay, trừ mỗi gói thầu A7 do Công ty cầu đường Quảng Tây thực hiện là đúng tiến độ, còn lại, đều chậm.

Theo ông Mai Tuấn Anh, Tổng giám đốc VEC, nhà thầu thi công yếu kém về năng lực, phương tiện huy động ra hiện trường không đầy đủ theo yêu cầu, trong đó, yếu kém nhất là nhà thầu Posco và Keangnam. Máy móc, thiết bị cũng như nguyên vật liệu chỉ đáp ứng được 50%. Lực lượng quản lý hiện trường cũng thiếu. Gói thầu A1 và A3 đã phải thay giám đốc dự án. VEC đã họp với các nhà thầu tháo gỡ nhiều lần, nhưng thời gian đã gần hết mà khối lượng công việc còn nhiều. Đáng lưu ý, gói thầu A5 hiện mới đạt 5% khối lượng công việc, tại gói thầu này đã thay đến 3 lần giám đốc dự án. Do vậy, ông Tuấn Anh cho rằng, sẽ kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải cùng nhà tài trợ thay thế nhà thầu Keangnam do sự yếu kém trong năng lực.

Một thực tế khiến tiến độ thi công chậm là do, năng lực tài chính của các nhà thầu tại ba dự án trên đều không như công bố. Theo ông Tuấn Anh, khi đấu thầu, tất cả các nhà thầu đều có cam kết về tài chính có thể đảm bảo thực hiện dự án.

Lý giải cho sự chậm trễ của các gói thầu do công ty mình đảm nhiệm, ông Lee Sen Hoon – Giám đốc công ty Posco E&C cho biết, có sự chậm trễ trên là do việc giải phóng mặt bằng chậm, cộng với thời tiết Việt Nam thất thường, mưa gió nhiều, khó thi công. Tuy nhiên, lý giải này của ông Lee Sen Hoon đã không nhận được sự đồng tình của Tư vấn trưởng Frahcisco Favier de Bonifaz- Tư vấn giám sát Gentisa- Tây Ban Nha. Ông Frahcisco cho rằng, có sự chậm trễ ở các gói thầu do nhà thầu Posco và Keangnam ký hợp đồng với quá nhiều nhà thầu phụ, như Doosan ký với 20 nhà thầu phụ (Công ty cầu đường Quảng Tây chỉ ký với 3 nhà thầu phụ) trong khi phần lớn thiết bị máy móc không được vận hành.

Ông Frahcisco nói: “Trong một tuần mà một nhà thầu chỉ đổ được 70m bê tông, nhà thầu thi công như vậy sẽ bị thay ngay chỉ huy công trường. Không thể chấp nhận được ở bất kỳ đất nước nào một sự chậm trễ như vậy”. Việc đổ lỗi cho thời tiết của các nhà thầu, theo tư vấn trưởng Fracisco, là không đúng, bởi khi tham gia đấu thầu, các nhà thầu phải nghiên cứu và cân nhắc về điều kiện khí hậu của Việt Nam. Còn về mặt bằng, cũng không phải là nguyên nhân chính dẫn đến tiến độ chậm, có những điểm mặt bằng sạch, nhưng nhà thầu vẫn không thi công.

Tại dự án xây dựng đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng cũng có tới 9/10 gói thầu xây lắp do nhà thầu nước ngoài đảm nhiệm gồm nhà thầu Hàn Quốc trúng 5 gói, nhà thầu Trung Quốc trúng 4 gói. Đại diện Cục quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông cũng đưa ra nhận định, từ khi thực hiện đến nay giá trị sản lượng do các nhà thầu nước ngoài thực hiện không đạt yêu cầu về tiến độ thi công theo đúng hợp đồng xây lắp đã ký kết. Các gói thầu cũng đều chậm ít nhất từ 13% cho đến nhiều nhất hơn 55%.

Không dừng lại ở việc chậm tiến độ, tại Hội nghị, đại diện Bộ Giao thông Vận tải còn nhấn mạnh về công tác quản lý chất lượng ở các nhà thầu ngoại. Đó không chỉ là việc thi công các lớp cấp phối đá dăm có hiện tượng sử dụng máy san để rải nên khó kiểm soát được độ ẩm, cao độ và độ bằng phẳng. Đó còn là tư vấn giám sát một số dự án chưa kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn để nhà thầu thi công một số hạng mục chưa đúng với yêu cầu chỉ dẫn kỹ thuật. Đó còn là việc vật liệu đưa vào công trình một số vị trí chưa thực hiện nghiêm túc thí nghiệm theo quy định như tần suất lấy mẫu vật liệu đầu vào như đất đắp, vật liệu mỏng đá dăm lớp 2, lớp 1…

Sau khi lắng nghe báo cáo, những đóng góp từ các đại biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng, kết luận: "Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ dự án, nhưng cả ba dự án trên đều là công trình giao thông trọng điểm trong ngành giao thông. Các nhà thầu cũng toàn là nhà thầu danh tiếng, nếu không nghiêm túc đánh giá lại nguyên nhân, rút kinh nghiệm mà cứ đổ lỗi cho người khác thì không bao giờ cải thiện được tiến độ. Trong khi đó, đây chính là danh dự của các nhà thầu. Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu các đơn vị chủ đầu tư, BQL dự án phối hợp chặt chẽ với các nhà thầu, đơn vị tư vấn. Nếu nhà thầu nào không đáp ứng được yêu cầu phải thay thế ngay hoặc đưa các nhà thầu khác đủ năng lực vào tăng cường”.

“Tiến độ của ba dự án đều không thay đổi, không thể lấy cớ thời tiết mưa gió nhiều mà chậm tiến độ. Nhà thầu nào không làm được phải chịu trách nhiệm theo hợp đồng đã ký. Việt Nam đang là nước phát triển, còn nhiều công trình giao thông phải xây dựng. Nếu tại ba dự án này, các nhà thầu để mất tín nhiệm, thì khó có thể tham gia các dự án khác” – Bộ trưởng Đinh La Thăng nói.

Đối với kiến nghị được lùi thời gian hoàn thành dự án, Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định: “Không điều chỉnh tiến độ. Nhà thầu nào không làm kịp tiến độ phải chịu trách nhiệm theo hợp đồng đã ký”.

Thiên Minh