Đề xuất hai mô hình Quỹ tiết kiệm nhà ở

Quỹ tiết kiệm nhà ở sẽ là nguồn lực phát triển quỹ nhà ở trong xã hội.

Như đã biết, từ nhiều năm nay, để từng bước giải quyết những khó khăn về nhà ở cho người dân, Nhà nước đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm tạo nguồn tài chính phục vụ cho phát triển nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp, trong đó có quy định về hình thành quỹ phát triển nhà ở.

Mới đây, trên cơ sở đánh giá thực trạng và nguồn lực tài chính nhà ở tại Việt Nam, kết hợp với việc nghiên cứu, phân tích các hình thức tiết kiệm nhà ở tại một số nước, Bộ Xây dựng đang xây dựng đề án quỹ tiết kiệm nhà ở, trong đó đề xuất hình thành song song 2 mô hình tiết kiệm nhà ở tại Việt Nam. Theo đó:

Mô hình thứ nhất là Quỹ tiết kiệm nhà ở chuyên phục vụ cho người có thu nhập thấp vay mua, thuê mua nhà ở xã hội hoặc cho doanh nghiệp vay đầu tư xây dựng nhà ở thu nhập thấp, nhà ở công nhân và đầu tư phát triển nhà ở xã hội với tên gọi Quỹ phát triển và tiết kiệm nhà ở.

Nguồn vốn cho quỹ này được huy động từ nguồn vốn hiện có của quỹ phát triển nhà ở (tối thiểu bằng 10% tiền sử dụng đất thu được từ các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án khu đô thị mới; ngân sách địa phương hỗ trợ hàng năm; tiền huy động từ các nguồn hợp pháp khác); nguồn đóng tiết kiệm và trả nợ của các đối tượng có nhu cầu tham gia đóng vào quỹ; nguồn vốn từ ngân sách trung ương cấp một lần ban đầu cho quỹ; 30% lợi nhuận thu được từ phát hành xổ số kiến thiết hoặc phát hành xổ số nhà ở; nguồn vốn từ việc phát hành trái phiếu nhà ở bắt buộc đối với các đối tượng tham gia một số hoạt động liên quan đến bất động sản… và vốn vay từ quỹ bảo hiểm xã hội.

Hình thức tham gia quỹ là tự nguyện, không bắt buộc, tiền đóng góp hàng tháng không tính theo tỉ lệ tiền lương mà tính theo nhu cầu của khoản vay dự kiến. Quỹ sẽ cho các đối tượng tham gia chương trình tiết kiệm nhà ở vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội khi đã đóng tiền vào quỹ tối thiểu bằng khoảng 30% giá trị của nhà ở cần mua, thuê mua và đã tham gia đóng quỹ tối thiểu từ 5 năm trở lên. Lãi suất huy động bằng khoảng 1/2 lãi suất vay thương mại.

Người vay phải trả đều hàng tháng trong thời hạn tối thiểu là 15 năm, tính từ ngày được vay thêm để mua nhà ở xã hội. Quỹ cũng sẽ thực hiện cho vay đối với các doanh nghiệp có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; số tiền cho vay tối đa bằng 70% tổng vốn đầu tư xây lắp và tiền thiết bị của dự án nhà ở xã hội đó.

Sẽ có nguồn lực tài chính riêng cho chương trình phát triển nhà ở xã hội.

Mô hình thứ hai là Quỹ tiết kiệm nhà ở áp dụng cho người có thu nhập trung bình vay để mua nhà ở thương mại. Quỹ sẽ do ngân hàng thương mại hoặc ngân hàng chuyên về tiết kiệm nhà ở quản lý, vận hành theo quy định của Nhà nước.

Đối tượng tham gia đóng quỹ là người có thu nhập trung bình có nhu cầu mua nhà ở, tham gia tự nguyện, không bắt buộc. Nguồn vốn huy động cho quỹ là chỉ từ những người tham gia đóng quỹ, không được huy động từ nguồn khác. Sau khi tham gia đóng quỹ được khoảng 50% giá trị nhà ở cần mua, người tham gia đóng quỹ sẽ được vay thêm 50% giá trị của nhà ở còn lại. Chỉ có các đối tượng tham gia quỹ mới được phép vay từ quỹ.

Số tiền góp, thời gian góp và thời gian trả nợ theo thỏa thuận khi ký hợp đồng tiết kiệm. Lãi suất cho vay theo nguyên tắc thỏa thuận, ổn định và bằng lãi tiền gửi cộng thêm một khoản phí.

Bộ Xây dựng cho biết: Nhà nước cũng sẽ hỗ trợ để khuyến khích người tham gia bằng các giải pháp như: hỗ trợ bù thêm lãi suất, thưởng trực tiếp cho người tham gia tiết kiệm, ban hành khung pháp lý cho hoạt động của quỹ. Ví như sau khi hoàn thành thời gian đóng quỹ và tham gia mua nhà ở thì sẽ được Nhà nước hỗ trợ thông qua việc miễn lệ phí trước bạ.