Béla Hamvas - Nhà văn, nhà triết học được tôn vinh mãi mãi

Hamvas đã mất gần 51 năm tính đến nay, nhưng tác phẩm của ông sau khi ông ra đi đã liên tục được xuất bản, tái bản và dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. Nhưng nhiều người không biết rằng dù Hamvas có sở hữu một bộ não phi thường, thì ông đã từng là một người lao động chân tay cực nhọc trong khoảng 20 năm. Ông đã im lặng chịu đựng khi phải sống ở chế độ độc tài của Rákosi Mátyás và János từ năm 1948, và những tác phẩm tuyệt vời của ông chỉ được xuất bản sau khi đi ông qua đời.

Từ giữa thập niên 1980, khi chế độ chủ nghĩa xã hội đã dần suy yếu và dân chủ trở nên mạnh hơn, từng có một cuộc hành hương đến thăm “Cây đoan” - cây được mang tên Hamvas trong thung lũng Koloska. Thung lũng tuyệt đẹp này dường như đã có tác động đến những du khách khi họ đi dạo quanh đây, khiến họ cảm thấy kinh ngạc và một chút sợ hãi. Chúng tôi đã từng đi lên đó một lần cùng người bạn trong một ngày mưa, và kì lạ thay, “Cây đoan Hamvas” đã gây ấn tượng êm dịu khiến tôi cảm thấy thật nhẹ nhõm và lúc nào cũng nở nụ cười.

Nhà văn, nhà triết học Béla Hamvas

Nhà văn kiêm triết gia Béla Hamvas sinh năm 1897 tại Eperjes (hiện là Presov) ở vùng đất cao của Hungary (ngày nay là một phần của Slovakia) bên dưới ngọn núi danh tiếng Tátra. Tác phẩm văn học đầu tiên của ông được xuất bản vào năm 1919. Sau khi lấy được bằng khoa học xã hội, ông đã được tuyển vào làm cộng tác viên tại Budapest Hírlap và Szózat, hai ấn phẩm nổi bật ở thời điểm đó. Từ năm 1927, ông làm việc tại thư viện thành phố (Fővárosi Könytár) cho đến năm 1948.

Đây là giai đoạn đặc biệt nhất trong sự nghiệp của ông với tư cách là một nhà văn. Năm 1948, ông bị đình chỉ công việc của mình bởi những tư tưởng khác với chế độ cộng sản và đã phải làm công việc lao động chân tay cho đến khi ông chính thức nghỉ hưu vào năm 1964, và ông qua đời bốn năm sau. Mọi tác phẩm văn học và triết học của ông đều bị cấm bởi chế độ cho đến năm 1983. Ông đã nhận được một giải thưởng Kossuth cho di cảo vào năm 1990.

Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Hamvas là "Triết lý của rượu vang." Đây là tác phẩm được nhiều người yêu thích, tác phẩm là cách biểu hiện tuyệt diệu tình yêu cuộc sống và sự thiêng liêng của rượu vang, đồng thời là một sự ngưỡng mộ và say đắm ở địa Trung Hải đối với Thiên Chúa trong thời đại chủ nghĩa vô thần. Đó là một ly Szekszárdi màu đỏ hoặc một ly Somlói xanh-vàng có thể nhắc lại niềm ngưỡng mộ này.

Di sản văn học của ông cũng gây nhiều tranh cãi. Một số đông ngưỡng mộ tác phẩm của ông, một số thì bỏ qua chúng hoặc miễn cưỡng chấp nhận chúng. Có lẽ ông đã từng bị một số người đối xử lạnh nhạt vì ông đã ca ngợi Thiên Chúa và từ chối thuyết bất khả tri. Ông cũng từng gây tranh cãi khi ông chỉ trích phụ nữ (không phải là chủ đề phổ biến hiện nay) cho rằng phụ nữ không có khả năng duy trì, "nuôi dưỡng" một tình bạn chân thành hay nhìn nhận thế giới một cách trọn vẹn.

Tuy nhiên, ở thời đại tiên tiến sống trong công nghệ và tinh thần thực dụng như chúng ta bây giờ, đã có nhiều người dần chấp nhận Hamvas và muốn trở thành "đệ tử" của ông. Thời nay, chúng ta có thể đồng cảm về sự kì diệu của im lặng và Hamvas đã tin tưởng sâu sắc về chuyện này. Ông đã trích dẫn từ một phép ngoại suy của Aldous Huxley rằng dần dần vòng tròn của sự im lặng ở con người sẽ suy giảm hơn 13,5 cây số mỗi năm do số dân tăng cùng lòng tham vật chất. Thời gian tồn tại của con người chẳng còn được bao lâu nữa và khi đó sự im lặng sẽ đạt đến toàn diện. Ở thời điểm đó, ông nói rằng "Hạnh phúc có thể chỉ được cảm nhận ở dãy núi Himalaya, hay giữa đại dương".

Việt Châu

	Những lời tiên tri của Nostradamus cho năm 2016
	Tưởng niệm người gây dựng nền tảng triết học Việt