Báo Đáp vào mùa đèn ông sao

Đèn ông sao luôn gắn liền với tuổi thơ mỗi người.

Nằm cách trung tâm thành phố Nam Định khoảng 13km, làng Báo Đáp được biết đến là làng nghề duy nhất làm đèn ông sao cho trẻ em mỗi độ Trung thu. Làng có 10 xóm thì có đến 9 xóm làm nghề đèn sao, với gần 500 hộ làm nghề, mỗi năm  làng sản xuất khoảng 1,5 – 2 triệu đèn bán khắp miền Nam, Bắc. Tại đây, những hộ làm nghề với quy mô “khiêm tốn” cũng sản xuất vài nghìn chiếc đèn, còn những hộ lâu năm thì số lượng lên đến vài vạn chiếc.

Ông Vũ Văn Kháng, 64 tuổi, xóm 4, là một trong những hộ gia đình làm đèn ông sao lâu đời ở Báo Đáp.

Theo ông Kháng, vật liệu làm đèn khá đơn giản với: Tre nứa, giấy bóng kính và thân cây đay làm cán. Để làm được một đèn ông sao hoàn chỉnh, người thợ phải trải qua trên dưới 30 công đoạn phức tạp với phương pháp hoàn toàn thủ công. Từ chẻ/vót tre, in hoa văn, màu sắc trên giấy bóng đến cắt khung, làm xương đèn, lắp cán… mới tạo thành một chiếc đèn ông sao hoàn chỉnh. Từng công đoạn một, dù nhỏ đến đâu cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì qua đôi bàn tay khéo léo của người thợ.

Đèn ông sao được chia làm 3 loại: Loại lớn có đường kính 50cm trở lên, loại vừa 40cm và loại nhỏ là dưới 30cm. Mỗi loại đèn lại đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ từ bàn tay và con mắt của người thợ. Nếu làm một chiếc đèn cỡ nhỏ (30cm) đã khó vì phải tỉ mẩn từng chi tiết thì làm một chiếc đèn lớn (từ 1-2m) lại càng khó hơn.

Nhà ông Vũ Đình Bản -  xóm 1, là hộ gia đình duy nhất trong làng làm đèn sao cỡ lớn, nói: “Làm đèn sao lớn tốn rất nhiều thời gian, công sức. Các khâu chọn và chế tác nguyên liệu thô, làm xương đèn, dán giấy bóng… phải cần tới 3-4 người cùng làm và với cường độ nhanh nhất cũng chỉ được hơn chục chiếc/ngày”.   

Đèn ông sao của làng được xuất đi khắp các tỉnh thành trong cả nước, từ miền xuôi đến miền ngược nhiều nhất là ở Hà Nội, Hải Phòng, Sài Gòn... và các tỉnh lân cận khác. Giá bán ra thị trường là 5- 10 nghìn đồng cái loại nhỏ, những loại đèn ông sao lớn có giá đến 60.000 một chiếc.

Một số hình ảnh ghi nhận tại làng làm đèn ông sao Báo Đáp.

Cán đèn làm từ ruột cây đay và được nhuộm đỏ mang ra phơi khô

Những chiếc que chống được làm từ lứa để cho thân đèn có được độ phồng cần thiết.

Từng công đoạn một, dù nhỏ đến đâu cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì qua đôi bàn tay khéo léo của người dân làng Báo Đáp.

Chị Nguyễn Thị Oánh (xóm 7), hàng ngày miệt mài với công việc làm đèn ông sao. Năm nay, gia đình chị cũng làm được 2,5 vạn chiếc đèn ông sao.

Đèn sao rực rỡ sắc màu được để ở mọi nơi trong nhà tại làng Báo Đáp

Từ người lớn đến trẻ em đều tham gia làm đèn ông sao.

Cụ Nghiệp nhanh nhẹn và khéo léo với những chiếc đèn ông sao truyền thống

Các em nhỏ trong làng ngoài giờ học cũng tham gia giúp cha mẹ làm đèn ông sao.

Công đoạn uốn viền xung quanh đèn đòi hỏi sự khéo tay của người thợ để có được đường viền tròn tự nhiên

Đèn ông sao được trang trí đẹp mắt và có cả ảnh bác Hồ.

Gia đình cụ Luân, xóm 1 đang đóng gói đèn ông sao để xuất đi các nơi. Mỗi gói hàng có 400 chiếc đèn.