Một nắng hai sương vẫn… yếu thế

Khó khăn trăm bề

Mới đây Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) đã tổ chức một tọa đàm gồm 100 đại biểu bàn về vấn đề này. Theo báo cáo năm 2016 của Tổng cục Thống kê, mặc dù nông nghiệp chỉ đóng góp 16,3% GDP của Việt Nam nhưng có đến 41,9% lực lượng lao động tham gia vào sản xuất nông nghiệp. Lao động nữ của cả nước là 26,2 triệu người, trong đó khoảng 44% đang làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp. Ở nông thôn, tỷ lệ phụ nữ làm việc trong nông nghiệp tới 63,4%.

Phụ nữ làm nông nghiệp ít có cơ hội phát triển

Nhấn mạnh về vai trò của phụ nữ nông thôn đối với những thành tựu kinh tế - xã hội của đất nước, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp nhấn mạnh: “Phụ nữ là lực lượng lao động quan trọng và chủ chốt trong sản xuất nông nghiệp. Phụ nữ nông thôn đã và đang góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Điển hình, một số doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ đã thành công trong lĩnh vực nông nghiệp, tiêu biểu như bà Phạm Thị Huân (tức Ba Huân) - nữ doanh nhân tiên phong vì thực phẩm sạch, người được tổ chức Lương thực và nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) trao tặng giải thưởng “Nông dân điển hình thế giới”...

Tuy nhiên, phụ nữ nông thôn Việt Nam hiện vẫn gặp phải nhiều rào cản và khó khăn. Cụ thể, tỷ lệ lao động nữ trong khu vực phi chính thức khá cao, chủ yếu tập trung ở khu vực nông thôn. Chất lượng việc làm của lao động nữ nông thôn còn thấp; tính ổn định, bền vững trong việc làm và tiếp cận tới các dịch vụ an sinh xã hội không cao. Việc đào tạo nghề cho lao động nữ nông thôn đã được chú trọng nhưng các loại hình đào tạo nghề dành cho phụ nữ thường là ngắn hạn và tập trung vào các kỹ năng “truyền thống” của phụ nữ, đồng thời đầu ra sau học nghề gặp rất nhiều khó khăn. Khả năng tiếp cận các nguồn lực sản xuất như đất đai, công nghệ và dịch vụ tài chính của phụ nữ nông thôn Việt Nam còn nhiều hạn chế…

Tăng quyền năng cho phụ nữ nông thôn

Đề xuất giải pháp tăng cường cơ hội tiếp cận đào tạo nghề cho phụ nữ nông thôn, ông Đào Văn Tiến - Vụ trưởng Vụ Đào tạo thường xuyên, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành phối hợp trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 210 về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trong khu vực nông nghiệp, nông thôn. Các địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, mô hình đào tạo nghề; thực hiện công tác tuyển sinh, tư vấn học nghề, việc làm đối với người lao động, nhất là lao động nữ nông thôn. Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp thực hiện giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo; đa dạng, linh hoạt các chương trình đào tạo, hình thức đào tạo; gắn chặt chẽ với doanh nghiệp, đào tạo theo yêu cầu, theo đặt hàng của doanh nghiệp…

Bên cạnh các giải pháp trên, nhiều ý kiến đề xuất, cần tăng quyền năng cho phụ nữ nông thôn tại Việt Nam bao gồm: Thúc đẩy lồng ghép giới vào tất cả quá trình hoạch định, xây dựng và thực hiện chính sách; tạo môi trường thuận lợi cho phụ nữ và trẻ em gái ở nông thôn tích cực tham gia vào các quyết định, chính sách và thể chế ảnh hưởng đến cuộc sống của họ; hỗ trợ phụ nữ nông thôn tiếp cận với tài chính, năng lượng bền vững, công nghệ thông tin, dịch vụ an sinh xã hội…

Các giải pháp đề xuất đó sẽ góp phần thúc đẩy các nỗ lực thành hiện thực trong việc nâng cao quyền năng của phụ nữ nông thôn Việt Nam; hướng tới hoạt động hiệu quả Kế hoạch hành động của Chính phủ về Chương trình nghị sự phát triển bền vững đến năm 2030. Đồng thời các giải pháp đó cũng là nội dung báo cáo của Việt Nam tại khóa họp lần thứ 62 của Ủy ban Địa vị phụ nữ được Liên Hiệp Quốc tổ chức vào trung tuần tháng 3-2018 tại New York, Mỹ.