Né trừng phạt của Mỹ, Nhật tìm cách cắt giảm nhập khẩu dầu mỏ Iran

Một tàu chở dầu cập bến cảng nhà máy lọc dầu ở Yokohama, phía Bắc Tokyo. (Ảnh: Reuters/Issei Kato)

Nhật báo Yomiuri dẫn một nguồn tin tin cậy cho biết Nhật Bản và Mỹ đã đạt được một thỏa thuận về tỉ lệ cắt giảm dầu thô nhập khẩu từ Iran trong một cuộc hội đàm cấp Bộ trưởng cuối tuần trước. Tuy nhiên, theo dự kiến, đến cuối tháng này, hai bên mới ký thỏa thuận chính thức.

Tránh bị trừng phạt là điều cần thiết để bảo vệ các hoạt động trong lĩnh vực tài chính của Nhật Bản ở nước ngoài nhưng việc cắt giảm nhập khẩu dầu có thể gây ra rủi ro cho nền kinh tế Nhật Bản.

Đất nước mặt trời mọc đã bị phụ thuộc đáng kể vào nhập khẩu dầu kể từ khi xảy ra động đất sóng thần gây ra khủng hoảng hạt nhân Fukushima năm 2011, dẫn đến việc phải đóng cửa hầu hết các nhà máy điện hạt nhân trên cả nước.

“Chúng tôi đang đàm phán chặt chẽ với Hoa Kỳ và đang tiến đến một thỏa thuận với một sự hiểu biết lẫn nhau nhưng chưa phải là thỏa thuận cuối cùng”, Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Yukio Edano cho biết.

Theo Yomiuri, nếu Nhật Bản nhập khẩu dầu thô từ Iran thấp hơn năm ngoái 11% như cam kết với Hoa Kỳ thì có nghĩa là đất nước mặt trời mọc sẽ nhập thấp hơn năm ngoái 34.430 thùng dầu thô mỗi ngày.

Cosmo Oil Co. – một trong những nhà máy lọc dầu hàng đầu Nhật Bản đã giảm nhập khẩu dầu thô của Iran xuống dưới 30.000 thùng/ngày từ mức 40.000 thùng/ngày kể từ tháng Một năm nay. Còn các nhà máy lọc dầu khác có thể giảm nhập khẩu dầu từ Iran hơn nữa kể từ tháng 4 – thời điểm gia hạn của hầu hết các hợp đồng.

Tất cả các nhà nhập khẩu này đều đang chờ đợi hướng dẫn, chỉ đạo từ chính phủ trước khi đàm phán ký hợp đồng hằng năm với phía đối tác Iran. Một số đang đàm phán với Saudi Arabia – nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất trong Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) để bù đắp cho bất kỳ sự thiếu hụt nguyên liệu nào.

Washington đang đẩy mạnh thực hiện các lệnh trừng phạt Iran bởi lo ngại nước Cộng hòa Hồi giáo có thể sử dụng chương trình hạt nhân của mình để phát triển vũ khí hạt nhân. Trong đó, có các biện pháp trừng phạt nhằm vào các tổ chức tài chính giao dịch với ngân hàng trung ương của Iran.

Liên minh châu Âu đã áp đặt lệnh cấm nhập khẩu dầu từ Iran bắt đầu từ ngày 1/7/2012. Đáp lại, Iran đã ra lệnh ngưng bán dầu cho Anh và Pháp bắt đầu từ ngày 19/2 trong một động thái mang tính biểu tượng, thể hiện sự tức giận của Tehran với phương Tây.

Phương Anh (Theo Reuters)