Mỹ “đặc biệt lo ngại” trước đe dọa mới của Trung Quốc về lãnh hải

>> Trung Quốc nới rộng khu vực phòng không trên biển Hoa Đông

Quần đảo có tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư

Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao Mỹ và Lầu Năm Góc cùng đưa ra các tuyên bố vào chiều tối hôm 22/11, vài giờ sau khi Bắc Kinh đe dọa sẽ áp dụng “những biện pháp quân sự khẩn cấp” đối với những máy bay đi vào khu vực phòng không mới tuyên bố.

Sắc lệnh của Trung Quốc quy định tất cả máy bay phải báo cáo lai lịch trước khi bay vào khu vực này, và phải tuân theo những mệnh lệnh từ Bắc Kinh.

Nhà Trắng gọi đe dọa này là một “diễn tiến leo thang”, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel gọi đó là “một nỗ lực gây bất ổn nhằm xáo trộn hiện trạng” trên Biển Hoa Đông. Ngoại trưởng Mỹ, ông John Kerry, nói ở Geneve rằng hành động đơn phương của Bắc Kinh chỉ tạo thêm căng thẳng, đồng thời chỉ trích Trung Quốc cố tình muốn thay đổi hiện trạng ở biển Hoa Đông.

Bộ trưởng Hagel cũng nói rằng Mỹ hiện không có kế hoạch thay đổi cách hành quân trong khu vực này. Ngoài ra, ông Chuck Hagel nhấn mạnh quần đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là đảo Điếu Ngư là vùng đảo nằm trong bản hiệp ước an ninh Mỹ Nhật, có nghĩa là Washington sẽ bảo vệ đồng minh Nhật Bản nếu khu vực đảo này bị tấn công.

Về phía Nhật, tối 22/11 trong cuộc phỏng vấn của đài truyền hình NHK, Cựu Ngoại trưởng Nhật Bản Mashihako Komura nói rằng Tokyo phải giữ thái độ cứng rắn đang làm đối với Trung Quốc, nhưng đề nghị các viên chức quân sự hai nước nên trao đổi liên lạc, để tránh những trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra, tạo thêm những bất lợi cho đôi bên.

Ông Komura nhắc lại trước đây Trung Quốc từng có thái độ mà ông gọi là tự kiềm chế, nhưng trong thời gian gần đây chính phủ Bắc Kinh lại tỏ thái độ hung hãn, muốn gây hấn khi liên lục đưa tầu và máy bay đến vùng quần đảo Senkaku.

Cựu Ngoại Trưởng Nhật cũng cho rằng việc Trung Quốc đơn phương đưa ra một số quy định mới ở không phận trên vùng biển Hoa Đông, được gọi là “vùng xác định phòng không”, bao gồm cả khu vực quần đảo họ đang tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản là điều không thể chấp nhận được, có thể sẽ gây nên những trở ngại khó giải quyết.

Xin được nhắc lại là cũng ngày 22/11, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida cũng nói rằng hành động của Trung Quốc là hành động không thể chấp nhận được, có thể tạo nên những tình huống khó đoán trước, ý muốn nói có thể dẫn đến va chạm giữa không quân và lực lượng phòng không đôi bên, cũng như tạo thêm những bất lợi cho mối quan hệ đang ở trong giai đoạn không mấy tốt đẹp giữa 2 nước.

Một số chuyên gia về châu Á tin rằng Bắc Kinh có hành động này nhằm trả đũa việc mới tháng trước, Thủ tướng Shinzo Abe của Nhật cho phép bắn hạ máy bay nước ngoài khi xâm phạm không phận của Nhật Bản và không tuân theo lệnh phải ra khỏi không phận.