Khi quan thua kiện

Vụ việc như sau: Năm 1984, Đại tá Phạm Ngọc Nhân, cán bộ tiền khởi nghĩa, được Bộ Quốc phòng cấp cho căn hộ số 400, nhà C2, khu tập thể 34A Trần Phú thuộc phường Điện Biên, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội với diện tích 61,8m2. Năm 1995, do chỗ ở chật chội được sự đồng ý của các cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng và Ban Quản trị khu tập thể, gia đình đã xây một căn phòng khoảng hơn 10m2 trên một phần của diện tích phụ. Việc làm này đã lúc đó không hề có khiếâu kiện gì. Năm 2007, theo nguyện vọng của các hộ gia đình và được sự đồng ý của Bộ Quốc phòng, Công ty Đầu tư – Phát triển nhà và đô thị (Bộ Quốc phòng) đã triển khai Dự án Xây ốp nhà C2, cơi nới diện tích ở cho các gia đình ở đây. Ngày 29/1/2008, UBND quận Ba Đình cấp giấy phép xây dựng cho Công ty Đầu tư – Phát triển Nhà và Đô thị thực hiện dự án này.

Một phiên tòa xử dân thắng quan

Trong lúc gia đình ông Nhân chưa đồng ý với phương án xây dựng trên và đề nghị phía Công ty Đầu tư – Phát triển Nhà và Đô thị cùng ngồi bàn bạc với gia đình, để tìm cách giải quyết tốt nhất, thì UBND phường ban hành đến Quyết định chỉ nhằm cưỡng chế ông Nhân.

Ngày 12/10/2009, gia đình ông Nhân có đơn đề nghị UBND phường Điện Biên tạm đình chỉ cưỡng chế phá dỡ theo Quyết định số 09 và nộp Đơn khởi kiện đến TAND quận Ba Đình (Hà Nội). Đáng tiếc là trong phiên tòa xét xử sơ thẩm của TAND quận Ba Đình lại bác yêu cầu khởi kiện của ông Nhân và đề nghị hủy bỏ 2 Quyết định số 06 và số 09 của UBND phường Điện Biên; Giữ nguyên 2 Quyết định số 06 và số 09 của UBND phường Điện Biên; Bác yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại của ông Nhân đối với UBND phường Điện Biên. Bản án bị dư luận phản ứng gay gắt.

Sau phiên tòa, gia đình ông Nhân đã kháng án và ngày 22/8/2011, TAND TP Hà Nội xét xử phúc thẩm vụ án đã quyết định: Sửa bản án sơ thẩm số 01/2010/HCST ngày 17/12/2010 của TAND quận Ba Đình, cụ thể là: Hủy Quyết định số 06; Hủy Quyết định số 09; Chấp nhận một phần yêu cầu bồi thường thiệt hại của ông Nhân; Buộc UBND phường Điện Biên bồi thường cho ông Nhân số tiền 62.551.582 đồng.

Bản án của TAND TP Hà Nội được dư luận đồng tình với việc xét xử khách quan, vô tư, đúng luật, củng cố lòng tin vào pháp luật của người dân. Ngược lại, việc xét xử chủ quan, xem xét luật pháp chưa thấu đáo của TAND quận Ba Đình cũng cần được rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc về cả nghiệp vụ lẫn lý, tình.

Về phía UBND phường Điện Biên, khi ban hành quyết định cưỡng chế trái quy định của pháp luật và trái thẩm quyền ban hành mà còn xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu hợp pháp nhà ở của công dân. Hơn thế nữa, để "hỗ trợ” thực hiện Dự án Xây ốp nhà C2, chính quyền phường Điện Biên đã liên tục có công văn, đơn thư với mục đích gây sức ép, đe dọa các thành viên trong gia đình như gửi công văn đến cơ quan các con ông Nhân công tác. Thật đau xót khi chỉ vì quyết định trái pháp luật của Chủ tịch UBND phường Điện Biên đã khiến ông bà phải ra khỏi căn nhà của họ, cả hai ông bà đã mất mà không được quy tiên trong chính căn nhà mà Nhà nước và quân đội đã cấp cho mình. Giá như UBND phường Điện Biên xem xét thấu đáo, lắng nghe gia đình, bà con khu tập thể, tôn trọng lịch sử, giải quyết có lý, có tình một cách khách quan, vô tư, tác phong không cửa quyền, quan liêu, bỏ qua ý kiến xác nhận của Thượng tướng Phùng Thế Tài, thì có thể sự việc giải quyết không đến mức phải nhờ đến xét xử của tòa án.

Xem ra công tác cán bộ của phường Điện Biên còn nhiều bất cập. Không khó khăn gì để nhận biết trình độ, năng lực soạn thảo văn bản hạn chế, nên đã ban hành những văn bản không đúng trình tự pháp luật, không theo mẫu ban hành, không đúng về hình thức văn bản và ban hành không đúng thẩm quyền theo quy định của luật pháp. Và các ông quan phường đã kém trình độ lại không xem trọng tình người, ứng xử quá thô bạo với người có công, người cao tuổi, nghĩ cần kiểm điểm nghiêm túc và buộc Chủ tịch phường bỏ tiền túi để thi hành án, Bài học về quan thua kiện dân đáng trở thành bài học cho chính quyền cơ sở hiện nay khi đang thí điểm bỏ HĐND cấp phường đồng nghĩa với việc không còn một tổ chức giám sát chính quyền cơ sở.