Iran và Arập Xê út bên bờ vực chiến tranh

Đại sứ quán Arập Xê út tại Iran bị tấn công đêm 2/1

Reuters đưa tin, đêm 2/1/2016, hàng chục người biểu tình Iran đã đột nhập và tấn công vào Đại sứ quán Arập Xê út tại thủ đô Tehran.

Theo truyền thông Iran, đám đông người Shia đã xông vào Đại sứ quán Arập Xê út tại thủ đô Tehran. Họ sử dụng các chai bom xăng ném vào đốt tòa đại sứ, phá hủy đồ đạc, bất chấp hàng rào an ninh được thắt chặt. Lực lượng an ninh Iran đã phải sử dụng hơi cay và nỗ lực đẩy lùi đám đông để vãn hồi trật tự, toàn bộ nhân viên tại Đại sứ quán được sơ tán đến nơi an toàn.

Ngay sau khi vụ việc xảy ra, hàng loạt những hình ảnh của vụ tấn công đã lan tràn trên các trang mạng xã hội của Iran, khiến dư luận đặc biệt quan tâm.

Bộ Ngoại giao Iran lập tức yêu cầu người biểu tình kiềm chế, bình tĩnh, phản ứng hòa bình, nghiêm cấm thực hiện các vụ tấn công nhằm vào Đại sứ quán Arập Xê út tại thủ đô Tehran và lãnh sự quán nước này tại thành phố Mashhad.

Vụ việc xảy ra trong lúc mối quan hệ giữa 2 nước trở nên căng thẳng, sau khi Arập Xê út xử tử giáo sĩ dòng Shia nổi tiếng Sheikh Nimr al-Nimr. Arập Xê út cho rằng giáo sĩ phạm tội khủng bố còn Iran nhận định vụ việc này quá phi lý.

Một người cầm bức ảnh của giáo sĩ Sheikh Nimr al-Nimr trong cuộc biểu tình tại Tehran

Trước đó trong ngày 2/1, Arập Xê út tiến hành vụ xử tử hàng loạt lớn nhất trong hơn 3 thập niên, giết chết 47 người bị kết tội khủng bố, trong đó có một giáo sĩ nổi tiếng của Hồi giáo Shia.

Truyền thông Arập Xê út cho biết một số người bị xử tử có liên hệ với al-Qaida. Ngoại trừ một người Chad và một người Ai Cập, những người còn lại đều là người Arập Xê út.

Sheikh Nimr al-Nimr, một giáo sĩ nổi tiếng của người Hồi giáo Shia, nằm trong số những người bị hành quyết. Giáo sĩ này là một nhân vật trọng yếu trong những cuộc biểu tình phản kháng của người Hồi giáo Shia đã bùng ra năm 2011 trong phong trào Mùa Xuân Arập. Ông al-Nimr chỉ trích sự đối xử của chính phủ Arập Xê út đối với người Shia thiểu số.

Nhóm chủ chiến Hezbollah ở Liban nói rằng vụ hành quyết ông al-Nimr là một vụ mưu sát, và một giáo sĩ hàng đầu ở nước này cảnh báo sẽ có những sự trả đũa cho vụ xử tử ông al-Nimr.

Tại Iran, Đại giáo sĩ Ayatollah Ahmad Khatami, nói với hãng tin Mehr rằng vụ xử tử này phản ánh điều ông gọi là “bản chất tội phạm” của gia tộc cai trị Arập Xê út. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran nói Arập Xê út sẽ phải “trả giá đắt” cho việc hành quyết ông al-Nimr.

Các tổ chức nhân quyền cho biết những vụ xử tử ở Arập Xê út thường diễn ra dưới hình thức chặt đầu công khai và đôi khi xác nạn nhân bị để ở ngoài trời cho mọi người đến xem.

Một phát ngôn viên Bộ Nội vụ Arập Xê út nói rằng những vụ chặt đầu ngày 2/1 được thực hiện ở nhà tù chứ không phải ở nơi công cộng.

Hội Ân Xá Quốc Tế nói Arập Xê út là “một trong những nước xử tử nhiều người nhất thế giới”, chỉ sau Trung Quốc và Iran.

Trong khi đó, Chính phủ Mỹ cũng bày tỏ sự quan ngại việc Arập Xê út xử tử giáo sĩ dòng Shia nổi tiếng Sheikh Nimr al-Nimr. Mỹ cho rằng việc này có thể làm tăng căng thẳng giáo phái và kêu gọi các nhà lãnh đạo ở Trung Đông phải nỗ lực gấp đôi để giảm căng thẳng leo thang trong khu vực.