“Fracking” đá phiến sét có thể gây động đất

Nếu chúng ta "tiêm chọc" vào đất mẹ, mẹ Trái đất sẽ "rung lắc" chúng ta

Nghiên cứu khẳng định tỷ lệ động đất đã tăng gấp 6 lần từ cuối thế kỷ 20 cho đến năm ngoái và những thay đổi đó “gần như chắc chắn do con người tạo ra”.

Theo nghiên cứu của USGS, hoạt động khai thác dầu và khí đốt tự nhiên có thể là nguyên nhân làm gia tăng các hoạt động động đất bắt đầu từ năm 2001 ở khu vực khí mêtan dọc theo ranh giới tiểu bang Colorado và New Mexico. Sự gia tăng này trùng với thời gian con người bắt đầu khai thác dầu khí từ đá phiến sét. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu USGS chưa tính toán chính xác được mối quan hệ nhân quả trực tiếp từ hoạt động khai thác dầu khí tới những trận động đất.

Tổ chức USGS công bố trước Hiệp hội Địa chấn Mỹ: “Vẫn chưa thể xác định được chính xác tác động của phương pháp và tỉ lệ khai thác dầu, khí đốt tới môi trường như thế nào nhưng nó là một phần gây ra hiện tượng động đất ngày càng gia tăng”. Báo cáo đầy đủ về nghiên cứu này sẽ được công bố tại Hội nghị khoa học ở San Diego tuần tới.

“Fracking” hay nói cách khác là dùng kỹ thuật thủy lực bẻ gãy, hay là bơm nước áp lực cao trộn với cát và hóa chất để cắt phá đá phiến sét, qua đó giải phóng dầu và khí đốt bị kẹt lại trong lớp đất đá này. Kỹ thuật này hiện được cho là chìa khóa chính giúp người ta khai thác tiềm năng dầu khí kể trên. Phần nước thải trào lên từ những giếng khoan này sau đó sẽ được đổ vào các giếng khoan khác dùng chung kỹ thuật.

Các nhà nghiên cứu này đưa ra lời giải thích rằng để khai thác dầu mỏ và khí đốt, cần khoan sâu xuống lòng địa chất, kèm theo đó là phải xử lý hàng triệu lít nước thải cho mỗi giếng dầu. Số lượng giếng khoan tăng lên không ngừng trong thập kỷ vừa qua kéo theo các trận động đất cũng tăng theo tương ứng.

Nghiên cứu mới này thực ra không phải là phát hiện đầu tiên, bởi đã có nhiều nghiên cứu độc lập ở một số nước trên thế giới đã khẳng định "fracking” có mối liên hệ với động đất như ở Anh và phát hiện khí mêtan rò rỉ vào nguồn nước uống ở những khu vực đang tiến hành khoan khí đá phiến sét với nồng độ gây nổ nằm trong phạm vi lớn hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây. Thậm chí, đã có quốc gia cấm “fracking” như Pháp.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng cùng sự phát triển của khoa học công nghệ với kỹ thuật “fracking”, dầu và khí gas từ đá phiến sét vốn được hy vọng sẽ làm nên một cuộc cách mạng về năng lượng, có thể làm thay đổi về khoa địa chính trị, làm giảm bớt sự lệ thuộc vào dầu hỏa từ Trung Đông; tiết kiệm sinh mạng của hàng ngàn người có thể bị tử vong trong những mỏ than hoặc phải hít thở khí độc của nó, đồng thời làm cho sự việc trở nên dễ dàng hơn trong vấn đề đối phó với thay đổi khí hậu giờ lại vấp phải sự phản đối mạnh mẽ và tranh luận gay gắt từ nhiều người ở nhiều nước.

Một đánh giá ban đầu của chính phủ Mỹ cho thấy dự trữ trong đá phiến hình thành ở 32 quốc gia khác trên thế giới đã cao gấp 6 lần so với nguồn dự trữ ở Hoa Kỳ. Nhiều nước như Anh, Ấn Độ, Trung Quốc, Australia và những quốc gia Đông Âu đang tích cực mời gọi đầu tư khai thác và sử dụng loại khí đốt tiềm lực này.