“Doanh nghiệp và người dân không chấp nhận sự ổn định trì trệ”

Đại biểu Vũ Tiến Lộc thất vọng về việc Chương trình xây dựng pháp luật không có nội dung xem xét thông qua Luật sửa đổi các luật liên quan đến DN và môi trường đầu tư kinh doanh như Chính phủ đề nghị.

Nhiều quy định của các luật về DN trong tình trạng “ông chẳng bà chuộc”

Phát biểu tại Hội trường sáng nay 26/7, đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nói: “Mặc dù, cơ bản nhất trí với dự kiến chương trình xây dựng pháp luật năm 2016 và 2017 mà Ủy ban thường vụ Quốc hội (UBTVQH) trình ra Quốc hội, nhưng tôi thực sự thất vọng về việc Chương trình xây dựng pháp luật đã không có nội dung xem xét thông qua Luật sửa đổi các luật liên quan đến DN và môi trường đầu tư kinh doanh như Chính phủ đề nghị”.

Ông Lộc cho biết, mặc dù việc xem xét thông qua một dự luật quan trọng như vậy đang là yêu cầu rất cấp bách hiện nay nhưng điều đáng nói là trong cả tờ trình UBTVQH cũng không đề cập tới yêu cầu giao Chính phủ chủ trì nghiên cứu chuẩn bị hồ sơ dự luật này để báo cáo UBTVQH trình ra Quốc hội trong kỳ họp tới.

Theo đánh giá của Chủ tịch VCCI, Luật Doanh nghiệp, Luật đầu tư được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng bảo đảm quyền tự do kinh doanh đã được hiến định của người dân và DN. Một loạt rào cản đầu tư kinh doanh không phù hợp với thông lệ kinh tế thị trường và cam kết hội nhập của Việt Nam đã được xóa bỏ. Môi trường kinh doanh đã trở nên minh bạch, thuận lợi và bình đẳng hơn.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy vẫn đang có quá nhiều bất cập cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của DN... Nhiều quy định của các luật về DN và môi trường đầu tư kinh doanh đang trong tình trạng “ông chẳng bà chuộc” về cách thức tiếp cận, chồng chéo về nội dung, thiếu tính đồng bộ và nhất quán, không tương thích, thiếu liên thông.

Ông Lộc dẫn chứng: Luật Nhà ở không thống nhất với Luật Đất đai. Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư đi một đằng, luật chuyên ngành đi một nẻo. Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp được thiết kế theo phương án chọn bỏ, trong khi Luật chuyên ngành lại làm theo cách chọn cho. Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư bảo hậu kiểm nhưng luật chuyên ngành vẫn thiên về tiền kiểm.

Luật Đầu tư bảo bộ ngành không được ban hành điều kiện kinh doanh, Luật chuyên ngành lại vẫn giao bộ ngành quy định giấy phép. Luật Doanh nghiệp nói DN không cần con dấu, Luật chuyên ngành lại vẫn yêu cầu DN phải đóng dấu vào tài liệu, giấy tờ gửi cơ quan Nhà nước...

Cộng đồng kinh doanh kiến nghị ít nhất có 50 luật và khoảng 150 điều khoản trong các luật này cần được xem xét sửa đổi. Hiện bước đầu mới xem xét trong phạm vi trong 12 luật, các cơ quan Chính phủ cũng đã thống nhất phải sửa đổi tới 58 điều.

Việc này nhằm tránh tình trạng “ông nói gà, bà nói vịt”, luật chồng lên luật, bộ “lấn” lên địa phương, Chính phủ “làm thay” DN… và so với ASEAN và quốc tế thì ta chẳng giống ai.

Dù vậy, môi trường kinh doanh vẫn còn chằng chịt những ràng buộc vô lý, chi phí kinh doanh cao cả chi phí chính thức và phi chính thức, buộc các DN khởi nghiệp phải sang tận Singapore để khai sinh…

Quy định luật bất hợp lý thì cần phải sửa

Chỉ riêng danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện vừa được quy định tại Luật Đầu tư năm 2014, cộng đồng kinh doanh đã kiến nghị và các cơ quan chức năng đã thống nhất phải bãi bỏ ít nhất 70 ngành nghề và 10 ngành nghề khác phải được điều chỉnh cho phù hợp. Không ít trường hợp, người dân, DN và thậm chí cả cơ quan quản lý không biết đường nào mà lần: “quả trứng có trước hay con gà có trước”... vì các luật khác nhau lại quy định khác nhau.

Để gia tốc cải cách thể chế đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển hiện nay, vị đại biểu đề nghị, để không chậm chân, đạo luật 1 luật sửa nhiều luật về DN và môi trường đầu tư, kinh doanh nên được đưa ra xem xét và thông qua ngay tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV vào tháng 10, tháng 11 sắp tới.

Cho rằng, quá trình sửa đổi pháp luật về DN và kinh doanh là một quá trình liên tục, ông Lộc cho rằng, khi phát hiện môi trường kinh doanh “có vấn đề” và các điều bất hợp lý, cần sửa đổi đã rõ thì chỉ sửa đổi một, hai điều cần thiết thôi cũng đã có thể giải tỏa ngay được những ách tắc trong môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và DN.

“Có người lo, nếu sửa luật thường xuyên thì sẽ gây ra tình trạng không ổn định. Có người nói, Quốc hội có nhiều việc phải làm chứ không phải chỉ có mỗi việc phải sửa luật cho DN”. Song theo khẳng định của ông Vũ Tiến Lộc, “DN và người dân không chấp nhận sự ổn định trì trệ và nếu sự điều chỉnh, thay đổi mang lại lợi ích cho người dân và DN cần phải làm và làm sớm”.

Đồng thời, vị ĐBQH tỉnh Thái Bình kết lại bài phát biểu với niềm tin rằng, Chính phủ kiến tạo với chức năng trung tâm là làm thể chế như sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, với tinh thần cầu thị lắng nghe ý kiến của người dân và DN, sẽ sẵn sàng và các bộ ngành sẽ vượt lên “quyền anh, quyền tôi” để đẩy mạnh cải cách thể chế vì đất nước!