Thuốc lá lậu vẫn hoành hành

“Nóng” với thuốc lá lậu

Theo Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) TP HCM, tình hình vận chuyển, kinh doanh thuốc lá ngoại nhập lậu vẫn chưa có dấu hiệu giảm. Trong 6 tháng đầu năm 2013, lực lượng QLTT thành phố đã phát hiện hơn 230 vụ vận chuyển và kinh doanh thuốc lá lậu, thu giữ trên 181.000 bao thuốc lá nhập lậu.

Thuốc lá nhập lậu từ biên giới Campuchia tuồn về TP HCM trong suốt thời gian qua vẫn theo 2 hướng chủ yếu. Hướng thứ nhất từ Long An, Tây Ninh qua hai huyện Củ Chi, Hóc Môn (TP HCM). Hướng thứ hai theo tuyến giao thông đường thủy và đường bộ từ An Giang lên Long An rồi qua huyện Bình Chánh về quận 5, quận 6 (TP HCM). Riêng trên địa bàn quận 5, 6 không chỉ có những cung đường trung chuyển thuốc lá lậu vào trung tâm thành phố mà còn là địa điểm có nhiều “đại lý” bán lẻ mặt hàng này.

Chợ thuốc lá Học Lạc ở quận 5 - được biết đến như đầu mối thuốc lá lớn nhất TP HCM và các tỉnh thành phía nam, vẫn còn hoạt động ngầm mặt hàng thuốc lá lậu. Nhiều lần đảo qua khu vực này chúng tôi nhận thấy đầy rẫy các tủ thuốc lá lớn nhỏ chứa nhiều loại thuốc lá ngoại như: Jet, Hero, 555… Các điểm giao dịch diễn ra khá nhộn nhịp, được bày bán công khai. Người dân địa phương cho biết, khi mua bán thuốc lá lậu số lượng lớn ở chợ Học Lạc thì các đầu nậu thường hẹn đến địa điểm khác để giao hàng để tránh bị cơ quan chức năng kiểm tra.

Lực lượng công an thu giữ và tiêu hủy thuốc lá lậu được vận chuyển từ Long An về TP HCM tiêu thụ

Một cán bộ QLTT cho biết: Thuốc lá lậu là mặt hàng nằm trong danh mục bắt buộc phải kiểm tra thường xuyên. Do trốn thuế nên lợi nhuận từ mặt hàng này rất cao. Chính vì vậy hoạt động buôn lậu thuốc lá vẫn hoành hành dữ dội. Riêng trên tuyến vận chuyển thuốc lậu từ Long An về huyện Củ Chi (TP HCM), các đối tượng vận chuyển thường sử dụng xe gắn máy đời cũ, được đôn dên, xoáy nòng, chở theo kiện hàng, kéo ga chạy hết tốc lực trên đường với tốc độ 130km/giờ để tránh sự truy đuổi của lực lượng chức năng. Bọn chúng thường đi thành từng tốp khoảng 4-5 xe, nối đuôi nhau chạy, nếu phát hiện lực lượng kiểm tra có nhiều người thì quăng xe bỏ chạy, ít người thì hùa nhau chống cự, giằng co để lấy lại hàng, tẩu thoát.

Bên cạnh việc vận chuyển thuốc lá lậu trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ bằng phương tiện xe khách hoặc xe gắn máy thì các đối tượng buôn lậu thường xuyên vận chuyển số lượng lớn thuốc lá lậu trên tuyến giao thông đường thủy bằng các ghe, xuồng cao tốc. Theo thống kê của Công an TP HCM, ước tính mỗi ngày có 20-40 ghe, xuồng cao tốc chở thuốc lá lậu và đường cát ngoại nhập lậu xuất phát từ huyện Đức Hòa (Long An) theo sông Vàm Cỏ Đông rồi vào kênh Xáng Nhỏ (thuộc ấp 4, xã Bình Lợi, huyện Bình Chánh, TP HCM). Khi tới điểm tập kết hàng tại ngã ba kênh Đôi và kênh Xáng Nhỏ, các ghe chở hàng thuốc lá lậu tấp vào bờ để lên hàng. Trên bờ đã có sẵn các đối tượng sử dụng xe gắn máy vận chuyển số thuốc lá lậu này theo tỉnh lộ 10 để vào nội thành TP HCM tiêu thụ.

Tại khu vực kênh Xáng Nhỏ, vào tháng 5/2013, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự, quản lý, kinh tế và chức vụ Công an TP HCM đã tập kích ổ buôn lậu thuốc lá, bắt giữ 4 đối tượng chủ chốt là Đặng Thị Cúc, Bùi Quốc Tiền, Ngô Thanh Phong và Ngô Thị Thu Tâm, thu giữ 10 xe máy là phương tiện vận chuyển của các đầu nậu, 5 ghe máy và gần 48.000 gói thuốc lá lậu hiệu Jet, Hero, Scott…

Tình trạng thuốc lá lậu vận chuyển qua đường thủy tăng cao được lý giải là do thiếu lực lượng thường xuyên thanh kiểm tra trên các tuyến sông, kênh rạch. Bên cạnh đó, việc bố trí lực lượng kiểm tra trên các tuyến sông không thuận tiện như trên đường bộ nên công tác kiểm tra hoạt động này còn hạn chế. Đặc biệt, tuyến đường sông TP HCM gắn liền với khu vực Tây Nam nên các đầu nậu càng có cơ hội để dịch chuyển hoạt động, đánh lạc hướng kiểm tra.

Trước tình trạng kinh doanh thuốc lá ngoại nhập lậu vẫn còn hoành hành, ngay từ tháng 4/2013, UBND TP HCM đã yêu cầu Công an TP HCM tổ chức kiểm tra, ngăn chặn và xử lý nghiêm tình trạng vận chuyển thuốc lá ngoại nhập lậu trên các tuyến trọng điểm về đường thủy và đường bộ từ Tây Ninh, Long An đưa vào TP HCM qua địa bàn các huyện ngoại thành như Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh… Thực hiện chỉ đạo trên, lực lượng công an đã liên tục kiểm tra và phát hiện nhiều vụ vận chuyển, kinh doanh thuốc lá lậu.

Các đối tượng sử dụng xe gắn máy vận chuyển thuốc lá lậu từ vùng ven vào nội thành TP HCM tiêu thụ

Gần đây nhất, trong 3 ngày cuối tháng 6/2013, Công an quận 6 đã bắt quả tang 5 vụ kinh doanh thuốc lá lậu trên các tuyến đường Hậu Giang, Bình Tiên, Chợ Lớn… tịch thu tang vật gần 3.000 bao thuốc lá ngoại. Chỉ tính trong tháng 5 và 6/2013, Công an quận 6 bắt quả tang 18 vụ vận chuyển, kinh doanh thuốc lá ngoại nhập lậu, tịch thu 12 xe gắn máy là phương tiện vận chuyển thuốc lá lậu, tịch thu gần 18.000 gói thuốc lá lậu các loại. Qua điều tra cho thấy, các đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu trên địa bàn quận 6 thường sử dụng phương tiện vận chuyển là xe gắn máy không giấy tờ, khi bị phát hiện, người vận chuyển sẵn sàng bỏ của chạy lấy người.

Không lẽ bó tay?

Cũng cần phải thừa nhận việc phối hợp giữa lực lượng chức năng và các địa phương trong việc ngăn chặn thuốc lá lậu thời gian qua dù có nhiều cố gắng nhưng vẫn còn rất hạn chế. Nhiều nơi, chính quyền còn buông lỏng. Về vấn đề này, Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó giám đốc Công an TP HCM từng cho rằng, các địa phương hiện nay còn rất sơ hở trong việc thanh tra, kiểm tra hoạt động buôn lậu trên sông. Cá biệt có tình trạng đánh án thuốc lá lậu liên tục bị lộ khi vừa bắt đầu triển khai (?!).

Được biết, theo Điều 11b Nghị định 76/2010/NĐ-CP tại điểm 9 quy định các đối tượng buôn bán thuốc lá lậu từ 1.500 bao trở lên mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự, phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Số lượng từ 4.500 bao bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt tù 3-7 năm. Số lượng từ 13.500 bao trở lên thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt tù 7-15 năm.

Để “lách luật”, các đối tượng thường “chẻ nhỏ” số lượng, chỉ vận chuyển dưới 1.500 gói thuốc lá lậu để nếu có bị bắt quả tang thì cũng chỉ bị cơ quan chức năng xử phạt vi phạm hành chính. Đây cũng là cái khó trong công tác chống vận chuyển, buôn bán thuốc lá lậu, mặc dù việc xử phạt hành chính cũng không phải nhẹ.

Có thể nói, việc xử lý tình trạng buôn bán thuốc lá lậu của cơ quan chức năng TP HCM không phải không được siết chặt nhưng để kéo giảm thì đòi hỏi cần có những biện pháp cứng rắn hơn. Để chấm dứt tình trạng thuốc lá lậu như hiện nay, đòi hỏi lực lượng công an cần tập trung xử lý triệt để các vụ buôn thuốc lá lậu quy mô lớn, mở rộng điều tra các đường dây nhằm xử lý dứt điểm. Những đối tượng buôn thuốc lá lậu nếu chống đối thì người thi hành công vụ cần phải xử lý nghiêm với mức cao nhất. Bên cạnh việc xử lý kịp thời và nghiêm khắc các vụ buôn bán và vận chuyển thuốc lá ngoại nhập lậu thì các cơ quan chức năng của thành phố cũng cần phối hợp với chính quyền địa phương nhằm tăng cường nắm địa bàn, luồng tuyến, phương thức vận chuyển của các đối tượng buôn lậu để tổ chức kiểm tra, ngăn chặn trên những địa bàn trọng điểm.

Thế Vinh