Thế giới đêm qua - 19/3

Tổng thống Kazakhstan từ chức sau ba thập kỷ nắm quyền

Xáo động lớn ở thượng tầng chính trị Iran

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro. (Ảnh: AFP/TTXVN)

1. Mỹ áp đặt đợt trừng phạt mới gây sức ép với Tổng thống Venezuela

Reuters đưa tin, ngày 19/3, Mỹ đã áp đặt đợt trừng phạt mới đối với Venezuela, như một phần trong các nỗ lực gây sức ép với chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro.

Đợt trừng phạt này nhằm vào công ty khai mỏ quốc doanh Minerven. Các lệnh trừng phạt này được Bộ Tài chính Mỹ liệt kê trang mạng, cũng nhằm vào Chủ tịch tập đoàn Minerven, ông Andrian Perdomo.

Ngày 18/3, Bộ trưởng Dầu khí và Chủ tịch tập đoàn dầu khí quốc gia (PDVSA) của Venezuela Manuel Quevedo tuyên bố nước này có thể chuyển lượng dầu thô vốn được dành cho Mỹ, khách hàng lớn nhất của Venezuela, sang Nga và các thị trường khác.

Phát biểu sau một cuộc họp tại Baku (Azerbaijan) giữa Bộ trưởng Năng lượng các nước thuộc Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các đối tác, ông Quevedo cũng thông báo cảng xuất dầu lớn nhất của nước này José đã trở lại hoạt động bình thường sau sự cố mất điện diện rộng nhiều ngày hồi tuần trước.

2. Liên minh châu Âu công bố 500 triệu euro cho các dự án quốc phòng

Ngày 19/3, Liên minh châu Âu (EU) đã công bố một khoản tài chính lên tới 500 triệu euro dành cho các dự án quốc phòng, trong đó bao gồm cả việc phát triển dự án máy bay tàng hình châu Âu (Eurodrone). Ủy ban châu Âu (EC) cho biết 100 triệu euro sẽ được dành cho chương trình máy bay không người lái nhằm mục đích tìm cách giảm sự phụ thuộc của khối vào công nghệ Mỹ.

Brussels đang tăng cường các nỗ lực hợp lý hóa chi tiêu của châu Âu cho các thiết bị quân sự mới nhằm làm cho chúng trở nên hiệu quả hơn về chi phí và giảm rác thải. Ủy viên EU phụ trách về Công nghiệp, Elzbieta Bienkowska đánh giá với các khoản đầu tư đang triển khai hiện nay, EU đang chuyển từ ý tưởng đến những dự án cụ thể nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh của các ngành công nghiệp quốc phòng của mình.

Ủy ban sẽ sớm mời gọi các đề xuất cho những dự án trong 5 lĩnh vực ưu tiên, với hơn 180 triệu euro được cung cấp dành cho các hoạt động tình báo, thông tin liên lạc và an ninh mạng cùng 5,7 triệu euro cho công nghệ quốc phòng dựa trên trí thông minh nhân tạo.

3. Thủ tướng Anh sẽ xin gia hạn lùi ngày rời Liên minh châu Âu

Truyền thông Anh ngày 19/3 đưa tin, Thủ tướng Theresa May trong ngày 20 hoặc 21/3 sẽ chính thức gửi thư đề nghị Liên minh Châu Âu (EU) chấp thuận việc Anh xin gia hạn lùi ngày rời khối này cho đến ngày 30/6 hoặc lâu hơn nữa. Bà May cho rằng London cần thêm một khoảng thời gian ngắn để thực hiện thủ tục pháp luật cần thiết tại Hạ viện nếu như các nghị sĩ ủng hộ thỏa thuận rút khỏi EU của bà.

Bà cũng cảnh báo các nghị sĩ Bảo thủ thuộc nhóm Brexiteer rằng có thể phải xin kéo dài thời gian Brexit lâu hơn nếu thỏa thuận Brexit không được Hạ viện thông qua, đồng thời việc gia hạn này phải được sự nhất trí của lãnh đạo 27 nước EU. Theo kế hoạch, Thủ tướng May sẽ đến Brussels trong ngày 21/3 để thảo luận với các lãnh đạo EU về các phương án xin lùi ngày Brexit của Anh.

Tại cuộc họp nội các cùng ngày, các bộ trưởng Anh đã có những ý kiến bất đồng xung quanh vấn đề thời hạn xin gia hạn với EU, hoặc đến ngày 30/6 hoặc kéo dài 1 năm và hơn nữa nếu như Hạ viện tiếp tục bỏ phiếu bác lại thỏa thuận Brexit của Thủ tướng May. Cho đến nay, nhiều ý kiến dự đoán rằng cuộc bỏ phiếu thỏa thuận Brexit của Thủ tướng lần 3 sẽ được tiến hành vào tuần tới.

4. Mỹ lên tiếng cảnh báo Triều Tiên về việc thử tên lửa và hạt nhân

Ngày 19/3, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton cho biết một vụ thử tên lửa hoặc hạt nhân mới của Triều Tiên sẽ có "tác động thực sự" đối với Tổng thống Trump.

Trong một phát biểu trên Fox Business, ông Bolton khẳng định: "Bản thân Tổng thống Trump từng cho biết ông sẽ rất, rất thất vọng nếu Triều Tiên chuẩn bị nối lại hoạt động thử tên lửa hoặc thử hạt nhân. Đây đã là một cam kết mà nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã đưa ra nhiều lần cho tới nay. Vì vậy, nếu trên thực tế mà Triều Tiên quyết định thử nghiệm trở lại, điều này sẽ thực sự có tác động đối với Tổng thống".

Tuyên bố trên của ông Bolton đưa ra trong bối cảnh trước đó một quan chức cấp cao của Triều Tiên cho biết nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ sớm đưa ra quyết định có nên duy trì lệnh ngừng các cuộc thử hạt nhân hay tên lửa hay không.

5. Máy bay chiến đấu Israel tấn công vị trí của Hamas tại Gaza

Người phát ngôn quân đội Israel cho biết ngày 19/3, các máy bay chiến đấu của không quân Israel (IAF) đã tấn công một vị trí của Hamas ở phía bắc Dải Gaza để đáp trả việc bóng bay mang theo vật liệu nổ bay dạt vào lãnh thổ Israel đầu tuần này. Không có báo cáo thương vong sau vụ tấn công.

Cũng tại phía bắc Dải Gaza, lực lượng Hamas đang đối đầu với binh lính của Israel tại khu vực hàng rào biên giới, trong khi các tàu cá của Palestine đang tiến gần về phía lãnh hải của Israel.

Hamas đã quyết định thay đổi cách thức các cuộc biểu tình biên giới bằng cách chuyển sang buổi tối và cho các tàu cá di chuyển hàng tuần vào sát lãnh hải Israel sau khi đàm phán với Israel không mang lại kết quả như kỳ vọng.