Thấy gì qua lần điều chỉnh tỷ giá đầu năm 2015

Năng lượng Mới số 390

Mục tiêu ổn định tỷ giá có dễ thực hiện

Theo đó, NHNN điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa VND và USD áp dụng ngày 7/1/2015 từ mức 21,246 VND lên 21,458 VND (mức điều chỉnh 1%).

Đây là một phản ứng khá nhanh trước diễn biến thị trường khi trước đó không lâu, NHNN đã liên tục phát thông điệp chưa có ý định điều chỉnh tỷ giá.

Tuy nhiên, với những diễn biến tăng giá trong vài ngày mới đây của đồng USD trên thị trường toàn cầu, đặc biệt là so với EUR thì việc điều chỉnh tăng tỷ giá lần này của NHNN là phù hợp và thúc đẩy cho hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước thời điểm cận tết âm lịch.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Trước đó, tại Hội nghị Tổng kết ngành ngân hàng cuối năm 2014, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện mục tiêu giữ ổn định tỷ giá USD/VND, tương tự như định hướng đã đưa ra 3 năm qua.

Cụ thể, mục tiêu trong năm 2015 của NHNN sẽ giữ ổn định thị trường ngoại hối và tiếp tục duy trì tỷ giá giữa USD/VND chỉ biến động trong khoảng 2%.

Cam kết định hướng biến động tỷ giá giữa USD/VND trong khoảng 2% cũng là phù hợp với khả năng của NHNN và những dự báo biến động của thị trường tài chính - tiền tệ trong năm và hoàn toàn khả thi khi NHNN đã thực hiện tốt cam kết này trong 3 năm qua. NHNN dự báo, cán cân tổng thể năm 2015 sẽ tiếp tục thặng dư ở mức cao, vào khoảng 8 tỉ USD - đây mà một cơ sở thuận lợi để tiếp tục giữ ổn định tỷ giá.

Đồng thời, các giải pháp điều hành nhất quán, kết hợp đồng bộ giữa chính sách tỷ giá, lãi suất và các công cụ chính sách tiền tệ, quản lý ngoại hối sẽ tiếp tục được NHNN triển khai, bảo đảm giá trị đồng Việt Nam sẽ tiếp tục là những nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng.

Với việc đã điều chỉnh 1% trong biên độ định hướng cho phép từ ngày 7-1-2015, nếu từ nay tới cuối năm thị trường không có quá nhiều biến động bất thường, “dư địa” cho điều chỉnh tỷ giá chỉ còn 1%. Điều đó giúp giảm bớt tâm lý kỳ vọng và áp lực về việc giảm giá đồng Việt Nam so với USD trong tương lai. Xét trong bối cảnh hiện tại, nó có tác dụng nhất định giữ ổn định cho tỷ giá.

Đặc biệt, điều chỉnh tỷ giá lần này phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 3-1-2015 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2015, một lần nữa khẳng định quyết tâm của Chính phủ trong việc ổn định tỷ giá bằng việc “yêu cầu NHNN cần phối hợp với các bộ, cơ quan điều hành chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với các chính sách vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng và hỗ trợ phát triển thị trường tài chính, chứng khoán để tăng khả năng huy động vốn cho đầu tư phát triển”. Trong đó, “điều hành lãi suất, tỷ giá phù hợp diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, thị trường tiền tệ. Chủ động thực hiện các giải pháp quản lý hiệu quả thị trường vàng, ngoại tệ, khắc phục tình trạng đôla hóa, vàng hóa nền kinh tế, tăng dự trữ ngoại hối”.

Nhiều chuyên gia cho rằng, với những thành công trong năm 2014, đặc biệt chủ động trong chính sách tỷ giá hối đoái của NHNN cộng với kiều hối nhiều năm gần đây liên tục tăng, lũy kế đạt khoảng 90 tỉ USD cũng đóng góp lớn vào dự trữ ngoại hối quốc gia (hiện dự trữ ngoại hối nước ta đạt khoảng 35 tỉ USD) sẽ giúp NHNN tiếp tục thực hiện được cam kết ổn định tỷ giá của mình trong năm nay. Cũng theo phân tích, trong bối cảnh dự trữ ngoại hối đạt kỷ lục, thị trường vàng không sôi động, lạm phát được kiềm chế thì việc tăng thêm 1% tỷ giá không có quá nhiều tác động tới hoạt động thị trường. NHNN hoàn toàn đủ khả năng để duy trì tỷ giá ổn định tại mặt bằng mới.

Ổn định tỷ giá sẽ mang lại nhiều lợi ích

Năm 2014, NHNN đã một lần cho phép giảm giá trị VND so với USD 1% vào tháng 6 nhằm hỗ trợ xuất khẩu trong nước, tạo động lực cho phục hồi và phát triển kinh tế. Mặc dù vào cuối năm 2014, có những thời điểm, tỷ giá USD/VND có biến động tăng, tuy nhiên, trong các thông điệp phát đi của NHNN vẫn kiên định không điều chỉnh tỷ giá. Theo NHNN, các đợt biến động này chủ yếu do tâm lý trước các tin đồn NHNN sẽ điều chỉnh tỷ giá và việc một số ngân hàng có nhu cầu mua ngoại tệ để cân bằng trạng thái ngoại hối vào thời điểm cuối năm. Thực tế, kể từ sau khi NHNN tăng tỷ giá USD/VND hồi tháng 6-2014, mặt bằng tỷ giá mới tuy có cao hơn trước còn thấp hơn mức trần cho phép. Hơn nữa, trên thị trường liên ngân hàng, có thời điểm mức tăng còn thấp hơn 1% cho thấy tỷ giá được điều tiết hoàn toàn bởi cung cầu thực tế và chưa cần tới tác động thêm nữa của NHNN đối với thị trường.

Còn lần tăng tỷ giá đầu năm 2015 này, các chuyên gia cho rằng nó xuất phát từ sự chủ động nhằm phù hợp với sự đi lên của giá USD trên thế giới và hỗ trợ xuất khẩu hơn là do các yếu tố nội tại của nền kinh tế trong nước. Tuy vậy, cũng có ý kiến cho rằng, áp lực bình ổn tỷ giá năm nay đã tới sớm hơn mọi năm.

Nhưng, dù xuất phát từ nguyên nhân nào thì giữ tỷ giá dao động trong biên độ cho phép sẽ giúp NHNN khẳng định vai trò chủ đạo trong định hướng tỷ giá dao động theo hướng có lợi cho nền kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu. Sự công khai, minh bạch thông tin kịp thời cũng giúp ổn định tâm lý, qua đó dần thu hẹp và vô hiệu hóa những hoạt động của thị trường ngoại hối “chợ đen”. Qua đó, giảm dần tình trạng “đôla hóa” nền kinh tế.

Ổn định tỷ giá có tác dụng trực tiếp đối với kinh tế - xã hội, góp phần hạ nhiệt căng thẳng đối với nhu cầu USD, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhập khẩu. Mặt lợi của ổn định tỷ giá sẽ giúp các doanh nghiệp bớt lo ngại rủi ro biến động tỷ giá khi có nhu cầu về USD trong tương lai

Duy trì tỷ giá ổn định khuyến khích cho hoạt động xuất khẩu sử dụng nguyên phụ liệu trong nước, doanh nghiệp vay ngoại tệ được hưởng lãi suất thấp, với điều kiện chứng minh được nguồn thu ngoại tệ. Ghi nhận thực tế cho thấy, trong năm 2014, số dư cho vay ngoại tệ của các ngân hàng tăng mạnh. Với lãi suất cho vay USD hiện nay phổ biến khoảng 4-5%/năm cho khoản vay ngắn hạn (hiện OceanBank đang ưu đãi 2,8%/năm trong 6 tháng đầu cho doanh nghiệp), thì so với lãi suất cho vay VND hiện khoảng 7-8%/năm, cộng với biến động tỷ giá 1% thì lãi suất vay bằng USD vẫn thấp hơn vay bằng nội tệ 1-2%. Điều này không chỉ có lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu khi vay USD ngắn hạn để mua nguyên vật liệu sản xuất trong nước mà còn giúp các ngân hàng thanh khoản được lượng ngoại tệ một cách chủ động.

Thành Trung