Người bị cả nước Nhật ghét bỏ vì sống sót sau thảm họa Titanic

Một cảnh trong phim Titanic của đạo diễn James Cameron, tái hiện thảm họa chìm con tàu cùng tên vào năm 1912 (Ảnh: Paramount Pictures-20th Century Fox).

Cho đến nay, vụ chìm tàu Titanic và những giai thoại xung quanh nó vẫn tiếp tục thu hút sự chú ý của mọi người, dù đó có thể là câu chuyện buồn như của Masabumi Hosono. Dù sống sót sau thảm họa Titanic, ông Hosono dường như "chết chìm" trong sự cười chê của dư luận nước Nhật.

Người nắm bắt cơ hội cuối cùng

Trước khi tàu Titanic ra khơi, Hosono là quan chức Nhật Bản làm việc tại Nga với tư cách là phó ủy viên hội đồng Ban Đường sắt của Bộ Giao thông Nhật Bản, Japan Times đưa tin.

Khi được về nhà, ông Hosono, 42 tuổi, đã quyết định lên tàu Titanic ở thành phố Southampton, Anh, thay vì thực hiện chuyến đi xuyên nước Nga. Theo Japan Times, ông Hosono - một hành khách hạng hai - được cho là du khách Nhật Bản duy nhất lên tàu.

Những gì xảy ra sau đó đã trở thành lịch sử: Ngay trong chuyến đi đầu tiên, tàu Titanic đã đâm phải một tảng băng trôi trong buổi tối lạnh giá ngày 14/4/1912, dẫn đến hậu quả chết người. Hosono là một trong những người may mắn sống sót.

Masabumi Hosono, người sống sót thảm họa Titanic (Ảnh: SCMP).

Theo lời kể của ông Hosono - phần lớn được ông viết trong những ngày trên tàu cứu hộ, vào tối xảy ra thảm kịch, ông bị đánh thức bởi tiếng gõ cửa cabin cá nhân. Do được coi là người nước ngoài, ông được đưa xuống boong dưới, cách xa các xuồng cứu sinh.

Trong những giây phút tưởng như là cuối đời, ông Hosono gặp cơ hội sống sót khi thấy một sĩ quan đang hạ xuồng cứu sinh cho biết còn hai chỗ trống. Trong lúc Hosono còn do dự, một người đàn ông chớp lấy cơ hội và bước lên phía trước.

"Anh chìm trong nỗi tuyệt vọng khi nghĩ mình không thể gặp lại em và các con thân yêu, vì anh chẳng còn cách nào khác ngoài việc chịu chung số phận với tàu Titanic", Hosono viết trong lá thư gửi vợ vào những ngày sau thảm họa. "Nhưng cái cảnh người đàn ông kia nhảy xuống đầu tiên đã thôi thúc anh nắm lấy cơ hội cuối cùng ấy".

Và ông Hosono đã nhảy xuống xuồng, trở thành một trong 700 người sống sót sau thảm họa Titanic. 1.500 người khác trên con tàu thiệt mạng.

Ghi chép của ông Hosono về thảm họa Titanic được gia đình công bố vào năm 1997.

Sự thông cảm tới muộn

Khác với bà Violet Jessop, một nữ tiếp viên sống sót sau vụ chìm tàu, ông Hosono đối mặt thái độ lạnh nhạt khi trở về quê nhà. Báo chí Nhật Bản chỉ trích ông gay gắt, lên án những người đàn ông sống hèn nhát và ca ngợi lòng dũng cảm của những người đã chết.

Theo Metropolis Japan, ông Hosono bị phê phán vì đã không tuân thủ nguyên tắc "phụ nữ và trẻ em là trên hết" và tránh né "cái chết danh dự". Người đàn ông may mắn sống sót nhưng phải chịu điều mà người Nhật gọi là mura hachibu, tức thái độ tẩy chay của xã hội.

Ông Hosono mất việc vào năm 1914, AP đưa tin. Dù sau đó được thuê trở lại làm công việc bán thời gian, ông bị tâm lý kỳ thị đeo bám đến hết cuộc đời. Hosono sống ẩn dật trong nỗi tủi hổ thầm lặng cho đến khi mất vì nguyên nhân tự nhiên vào năm 1939. Ngay cả khi Hosono đã qua đời, chữ Titanic vẫn là điều cấm kỵ trong gia đình ông.

Con tàu Titanic rời khỏi Anh vào năm 1912 (Ảnh: AP).

Theo Brantford Expositor, thái độ chỉ trích lần thoát chết của ông Hosono còn kéo dài đến những năm 1990 và được đẩy đi xa hơn do phản ứng tiêu cực của truyền thông Nhật Bản sau bộ phim Titanic của James Cameron.

Đến năm 1997, báo AP cho rằng ông Hosono đã bị nhầm lẫn với một người đàn ông châu Á khác đi trên con xuồng cứu hộ khác và chính người này mới bị nhận xét là có cách hành xử hèn nhát. Trong khi đó, ghi chép của Hosono cho thấy ông trên thực tế đã giúp đẩy xuồng cách xa con tàu đang chìm, giúp cứu sống người cùng xuồng.

Phát hiện trên về cơ bản đã "khôi phục danh dự và uy tín" của ông Hosono, Matt Taylor - nhà nghiên cứu người Mỹ đã điều tra các ghi chép của người đàn ông Nhật Bản - nói với AP. Và quả thật, những tiết lộ mới đã khiến công chúng thông cảm hơn với ông Hosono.

Được viết trên mẫu giấy chuyên dùng cho tàu Titanic, lời kể của ông Hosono cho đến ngày nay được coi là một trong những ghi chép chi tiết nhất về những gì đã xảy ra giữa cơn hoảng loạn trên con tàu xấu số.

Theo Dân trí