Nga-Mỹ đã thỏa thuận gì về Syria?

Người dân Syria vui mừng với lệnh ngừng bắn

Một hiệp ước được mong đợi từ lâu

Theo công bố của Nhà Trắng và điện Kremlin, tất cả những bên đồng ý với các điều khoản của hiệp ước ngừng bắn phải đưa ra lời tuyên bố về việc sẵn sàng thực hiện hiệp ước trước 12 giờ (giờ địa phương) ngày 26/2. Đồng thời quân đội chính phủ Syria cùng các đồng minh của mình, trong đó có Liên bang Nga, và liên minh quân sự do Mỹ đứng đầu sẽ tiếp tục đánh IS cũng như các nhóm khủng bố khác.

Các bên đồng ý rằng Nga và Mỹ sẽ làm việc với nhau và với các nhóm đối lập tại Syria về lệnh ngừng bắn, để xác định những phần lãnh thổ mà IS, Jabhat al-Nusra và các tổ chức khủng bố bị loại trừ khỏi thỏa thuận ngừng bắn đang chiếm giữ. Đồng thời cũng xác định vị trí của phe đối lập Syria, để họ không bị trúng phải đòn tấn công của những lực lượng sẽ tiếp tục chiến đấu chống IS và các nhóm khủng bố khác ở Syria.

Các báo cáo cho biết rằng để giám sát việc tuân thủ các thỏa thuận ngưng bắn, Nga và Mỹ sẽ lập đường dây nóng và nếu cần thiết thì sẽ lập một nhóm công tác để trao đổi các thông tin có liên quan.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết rằng một cơ chế kiểm soát việc chấp hành các thỏa thuận ngừng bắn sẽ được thiết lập trong những ngày tới.

Các giải pháp vì lợi ích chung

Việc thoả thuận ngừng bắn đã được các nhà lãnh đạo Nga và Mỹ thảo luận qua điện đàm, bàn kỹ từng chi tiết. Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng lệnh ngừng bắn sẽ ngăn chặn đổ máu ở Syria. “Tôi tin rằng việc Nga - Mỹ đồng ý hành động chung hoàn toàn có thể dẫn đến việc chấm dứt cuộc khủng hoảng ở Syria. Đây thực sự là một cơ hội để kết thúc tình trạng đổ máu và bạo lực đã kéo dài trong nhiều năm” – Tổng thống Putin tuyên bố trên kênh truyền hình quốc gia Nga.

Ông Putin cũng cho biết, Nga sẽ tiến hành các công việc cần thiết với chính phủ hợp pháp của Syria về việc thực thi lệnh ngừng bắn và hy vọng rằng Mỹ cũng sẽ làm như vậy với các đồng minh và các nhóm nổi dậy được Mỹ hậu thuẫn.

Nhà Trắng cũng lưu ý rằng lệnh ngừng bắn, nếu được thực hiện, sẽ tạo điều kiện cho các hoạt động hỗ trợ nhân đạo và là một bước để thực hiện quá trình chuyển đổi chính trị tại Syria. Theo thông cáo của Nhà Trắng, trong cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Nga, ông Obama nhấn mạnh rằng điều cần thiết nhất hiện nay là phải có được một phản ứng tích cực từ phía chính quyền Syria và phe đối lập vũ trang, cũng như việc thực sự tuân thủ lệnh ngừng bắn của tất cả các bên để giảm bớt đau khổ cho người dân Syria, đồng thời cần phải thực hiện tiến trình chính trị dưới sự bảo trợ của LHQ, và cuối cùng là phải tập trung vào cuộc chiến chống IS.

Phát ngôn viên của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov cũng cho biết, quyết định của Mỹ và Nga về thỏa thuận ngừng bắn ở Syria đã được đề cập trong các cuộc điện đàm song phương giữa ông Putin với các nhà lãnh đạo Ả Rập Xê Út và Qatar. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner nói rằng chỉ trong ngày hôm qua Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã hội đàm qua điện thoại với các bộ trưởng ngoại giao của Pháp, Đức và Ả Rập Xê Út.

Thỏa thuận ngừng bắn được áp dụng cho tất cả các bên

Ngoại trưởng Mỹ, vừa trở về Washington sau một chuyến thăm tới Trung Đông, đã bình luận rằng việc thực hiện thỏa thuận ngừng bắn sẽ không dễ dàng. Theo ông, việc thực hiện lời hứa phụ thuộc vào những hành động tiếp theo, tất cả các bên phải đảm bảo việc thực hiện nghị quyết 2254 của LHQ và chấm dứt các cuộc tấn công vào nhau, bao gồm cả các cuộc oanh tạc từ trên không.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner tại một cuộc họp báo thường kỳ đã tiếp tục nhấn mạnh rằng điều kiện đình chiến được áp dụng cho tất cả. Ông cho biết Washington hy vọng rằng Ankara cũng sẽ tuân thủ lệnh ngưng bắn và chấm dứt các vụ đánh bom vào người Kurd ở Syria. Khi được hỏi liệu Hoa Kỳ có ủng hộ hành động của Thổ Nhĩ Kỳ, ông nói rằng nước Mỹ “ủng hộ Nghị quyết 2254 của LHQ và thỏa thuận ngừng bắn”.

Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Numan Kurtulmush bày tỏ hoan nghênh kế hoạch ngừng bắn ở Syria, nhưng vẫn giữ lập trường bảo vệ biên giới quốc gia chống lại bất kỳ mối đe dọa nào. Ông bày tỏ hy vọng rằng thỏa thuận sắp tới sẽ đạt được nhiều thành công hơn so với những lần trước.

Phản ứng từ Syria thì không đồng nhất: các đảng đối lập chính của Syria nói rằng họ chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn, nếu các điều kiện về nhân đạo được tuân thủ. Ủy ban đàm phán Tối cao hy vọng việc chấp hành lệnh ngừng bắn sẽ giải tỏa tình trạng các thành phố bị bao vây, trả tự do cho các tù nhân, chấm dứt các cuộc tấn công vào thường dân và dễ dàng điều phối viện trợ nhân đạo.

Sau khi lệnh ngừng bắn được công bố, Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã ban hành Nghị định về việc tổ chức cuộc bầu cử quốc hội trong nước vào ngày 13/4. Cuộc bầu cử sắp tới sẽ là lần thứ hai kể từ đầu cuộc xung đột vũ trang ở Syria.

Theo báo cáo của LHQ, các cuộc xung đột vũ trang ở Syria trong những năm qua đã giết chết hơn 220.000 người. Quân đội chính phủ phải đối đầu với nhiều nhóm vũ trang khác nhau. Các nhóm khủng bố tích cực nhất là IS và Jabhat al-Nusra.

Tổng thống Mỹ Obama và người đồng cấp Nga Putin trong một lần gặp