Không thể cách chức “nguyên” lãnh đạo

Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức của Chính phủ nêu rõ, qua tổng hợp, ý kiến các bộ, ngành, địa phương đều nhất trí với việc bổ sung quy định về xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức, viên chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác. Chính phủ cũng nhận thấy dự thảo Luật đã bổ sung quy định xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức, viên chức đã nghỉ việc hoặc nghỉ hưu tại Điều 84 Luật Cán bộ, công chức (áp dụng quy định của Luật đối với các đối tượng khác).

Quốc hội nghe báo cáo Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức của Chính phủ

“Quy định như vậy là phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật, đúng với tính chất của đối tượng cán bộ công chức, viên chức đã nghỉ hưu là “đối tượng khác” so với cán bộ công chức”, Tờ trình nêu.

Đồng thời, Tờ trình cũng giải thích thêm, do đây là hình thức xử lý kỷ luật mới, đối tượng áp dụng tương đối rộng nên quá trình thực hiện có thể phát sinh một số vấn đề pháp lý khác nhau đối với các đối tượng khác nhau. Vì vậy, những nội dung này Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép quy định chi tiết ở nghị định.

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Pháp luật tán thành với Chính phủ về việc bổ sung trong dự thảo Luật quy định nguyên tắc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu nếu phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật trong thời gian công tác để thể chế hóa yêu cầu trong nghị quyết trung ương, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn.

Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị tách nội dung này (hiện đang được bổ sung vào Điều 84) thành điều riêng để thể hiện rõ hơn vấn đề này và nghiên cứu quy định về các hình thức xử lý kỷ luật phải bảo đảm hệ quả pháp lý gắn trực tiếp với quyền lợi cá nhân về vật chất, tinh thần mà người có hành vi vi phạm đã được hưởng trong thời gian công tác hoặc nghỉ hưu để có tính răn đe, thuyết phục cao hơn. Đồng thời, phải làm rõ được nguyên tắc xác định thẩm quyền xử lý, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong quá trình thực hiện.

Hình thức kỷ luật này đã được áp dụng trong thời gian qua và được người dân ghi nhận, ủng hộ. Nhưng từ thời điểm bắt đầu thực hiện đã thấy rõ vướng mắc pháp lý. Vì “nguyên” lãnh đạo là chức danh không tồn tại, và do không có ai bổ nhiệm chức danh này nên không thể cách chức được. Nhưng không xử lý với những cán bộ này thì tác dụng răn đe trong xử lý cán bộ công chức, viên chức sẽ giảm, hình thành quan điểm “hạ cánh an toàn”.

Theo Ủy ban Pháp luật, nếu xử lý về mặt Đảng cũng chỉ thực hiện ở địa bàn cư trú, không tạo tác động nhiều. Mặt khác, cán bộ thuộc thẩm quyền bổ nhiệm của lãnh đạo cơ quan hành chính sẽ có thể giao Chính phủ hướng dẫn thực hiện, nhưng chức danh do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê duyệt, ghi nhận cụ thể bằng nghị quyết thì theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật sẽ không thể điều chỉnh bởi cơ quan không ban hành văn bản đó. Song hệ quả pháp lý của việc xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm tại thời điểm có hành vi vi phạm, theo đó những văn bản, quyết định của những người này ký còn hiệu lực hay không cũng là một hệ quả pháp lý cần đánh giá kỹ càng.

Trước những vướng mắc về pháp lý trên, một số đại biểu Quốc hội đã đề xuất các hình thức xử lý kỷ luật có thể cân nhắc quy định ngay trong dự thảo Luật như phạt tiền, thu hồi tiền trách nhiệm chức vụ…

Minh Thùy

Luật Đầu tư công (sửa đổi): Phải chỉ ra được nguồn vốn của dự án

“Nóng” chuyện đổi đất lấy hạ tầng

Cần ban hành Luật Dầu khí đầy đủ