Israel bí mật theo dõi việc Mỹ đàm phán với Iran?

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tại cuộc họp về chương trình hạt nhân của Iran với Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif ở Lausanne, Thụy Sĩ, ngày 17/3/2015

Chưa bao giờ quan hệ Mỹ-Israel xuống thấp như hiện nay. Tất cả bắt nguồn từ việc Mỹ đang tiến dần đến một thỏa thuận với Iran về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này. Nhưng Israel, kẻ thù của Iran, không tin vào thỏa thuận đó. Tel Aviv cho rằng chính quyền Obama đang bị Tehran “lừa” để phát triển vũ khí hạt nhân.

Tuần trước, Thủ tướng Israel Netanyahu đã có bài phát biểu trước quốc hội Mỹ, hiện do phe Cộng hòa kiểm soát, tố cáo chính quyền Obama đã quá “ngây thơ” để cho Iran qua mặt mà phát triển vũ khí hạt nhân. Chưa kể trong cuộc tranh cử mới đây, ông Netanyahu còn tuyên bố sẽ chả có nhà nước Palestine nào sất. Điều này chẳng khác nào “xổ toẹt” và những cố gắng của Tổng thống Obama trong những năm qua.

Trong bối cảnh đó, một báo cáo mới đây của tình báo Israel nói rằng Tel Aviv đã ngầm theo dõi việc Mỹ thương thuyết với Iran về chương trình hạt nhân. Tờ The Wall Street Journal (Mỹ) ra ngày 23/3 dẫn nguồn tin riêng nói rằng đồng minh Israel của Mỹ đang sử dụng tình báo để thu thập những chi tiết của các cuộc đàm phán mật, đồng thời làm việc sau hậu trường để phá hoại bất cứ thỏa thuận tiềm năng nào.

Tờ báo thông tin thêm rằng các giới chức cao cấp tại Nhà Trắng năm ngoái biết được là Israel đã đặt thiết bị nghe lén, thu thập thông tin từ những báo cáo mật của Mỹ, đồng thời sử dụng những người chỉ điểm hay những nguồn tin ngoại giao để biết những chi tiết của các cuộc đàm phán.

Báo cáo nói, Israel bác bỏ là họ trực tiếp do thám Mỹ, nhưng thay vào đó họ thu thập tin tức bằng cách theo dõi các nhà lãnh đạo Iran.

Phản ứng về báo cáo, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Moshe Yaalon, hôm qua nói rằng không hề có chuyện Irael theo dõi lén đồng minh quan trọng và gần gũi nhất của họ. Ông Yaalon, cựu chỉ huy quân đội và trưởng cơ quan quân báo, nói thêm rằng Israel không nhận được lời than phiền nào từ phía Mỹ. Ông nói, trong hai thập niên qua, tất cả lãnh đạo Israel, đặc biệt chính quyền hiện tại, đều “hết sức cấm” không cho theo dõi lén người Mỹ. Ông phân bua: “Thật đáng tiếc sự việc ra như thế này. Rõ ràng có người muốn gây rối hoặc tạo nên một bầu không khí không mấy tốt đẹp trong mối quan hệ giữa chúng tôi”.

Trong một diễn biến khác, ngày 24/3, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định rằng bất đồng của ông với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về cuộc xung đột Israel-Palestine không phải là vấn đề cá nhân mà dựa trên những khác biệt chính sách nền tảng về hòa bình Trung Đông.

Trả lời báo giới, ông Obama khẳng định có "mối quan hệ rất thiết thực" với ông Netanyahu, song cũng cho rằng sẽ rất khó để hình dung ra một giải pháp 2 nhà nước cho cuộc xung đột với Palestine khi mà Thủ tướng Israel tuyên bố trước cuộc bầu cử rằng sẽ không có một nhà nước Palestine được thành lập chừng nào ông còn tại vị.

Hiện Thủ tướng Netanyahu đang tìm cách rút lại những tuyên bố của ông về giải pháp hai nhà nước, song Tổng thống Obama cho rằng hành động "đính chính" này đi kèm với các điều kiện "sẽ không thể nào đạt được trong tương lai gần" và triển vọng về một thỏa thuận là rất mờ mịt.

Tổng thống Mỹ cũng cảnh báo vấn đề này có thể leo thang do phản ứng từ Palestine và Israel.