Hợp tác giải quyết những thách thức xuyên biên giới

Báo cáo Tổng hợp Kinh tế châu Á 2018 (AEIR) cho rằng hành động tập thể nhằm xây dựng hàng hóa công khu vực sẽ mang tới những lợi ích lớn hơn so với khi các quốc gia hành động một mình để giải quyết những vấn đề có tác động tới cả các nước láng giềng. Hàng hóa công khu vực là những hàng hóa, dịch vụ và hệ thống chính sách hoặc quy định giúp mang lại lợi ích chung giữa các quốc gia, như cơ sở hạ tầng xuyên biên giới, kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm, và quản lý rủi ro thiên tai.

Trưởng Ban Kinh tế của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), ông Yasuyuki Sawada, chia sẻ: “Tăng cường hợp tác và phối hợp hành động trong khu vực có thể giúp các quốc gia xử lý các vấn đề khu vực, nhất là khi chúng bổ sung cho các hành động ở phạm vi quốc gia và toàn cầu. Các ngân hàng phát triển đa phương có thể giúp gia tăng hàng hóa công khu vực bằng cách thu hẹp khoảng cách về tri thức và tài trợ, cũng như thúc đẩy đối thoại chính sách thường xuyên phục vụ cho hợp tác lâu dài giữa các quốc gia”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Lý Hiển Long hồi tháng 4/2018 tại Dinh Istana, Singapore.

Báo cáo đã chỉ ra một số nỗ lực ở châu Á nhằm thiết lập và tăng cường hàng hóa công khu vực. Ví dụ, cam kết năm 2014 của 18 nhà lãnh đạo châu Á về xóa sổ bệnh sốt rét vào năm 2030 đã thúc đẩy các nước phối hợp với nhau để đạt được mục tiêu này vì lợi ích của toàn khu vực. Dự án “Bảo vệ sức khỏe Tiểu vùng Mê Kông mở rộng” giúp kiểm soát các bệnh lây truyền trong những vùng biên giới tại khu vực Mê Kông là một phần của những nỗ lực nêu trên. Những chương trình tạo thuận lợi thương mại giữa các quốc gia thuộc khu vực Hợp tác Kinh tế vùng Trung Á đã đẩy mạnh thương mại trong khu vực, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Thương mại nội khối của châu Á tính theo giá trị đã tăng từ 57,2% tổng giá trị thương mại toàn cầu vào năm 2016 lên 57,8% trong năm 2017. Sự phục hồi của thương mại khu vực có thể là do sự mở rộng của chuỗi giá trị toàn cầu sau đợt sụt giảm kể từ năm 2012. Đầu tư trực tiếp nước ngoài nội khối cũng tăng nhẹ, từ 254,7 tỉ USD vào năm 2016 lên 260 tỉ USD năm 2017.

Báo cáo cho rằng mối quan hệ gắn kết về thương mại và đầu tư đang gia tăng ở châu Á và Thái Bình Dương có thể là tầng đệm giúp khu vực chống đỡ trước những sự bấp bênh trong nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, báo cáo cảnh báo rằng sự bấp bênh về chính sách thương mại trong tương lai có thể ảnh hưởng tới sự phục hồi thương mại khu vực và toàn cầu, cũng như tác động tới tâm lý của người tiêu dùng và lòng tin của doanh nghiệp đối với chi tiêu và đầu tư vốn.

Báo cáo lưu ý rằng hội nhập khu vực ở châu Á và Thái Bình Dương, được đo lường theo Chỉ số hợp tác và hội nhập khu vực châu Á - Thái Bình Dương (ARCII) của ADB, đã tăng nhẹ từ 0,525 vào năm 2015 lên 0,530 vào năm 2016, với tác động tích cực tới tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo. Chỉ số này kết hợp 6 chỉ số phụ đo lường thương mại và đầu tư, tiền tệ và tài chính, chuỗi giá trị khu vực, cơ sở hạ tầng và kết nối, chuyển dịch nhân khẩu, và hội nhập thể chế và xã hội.

Đặng Thanh