Thủ tướng Nhật đến Mỹ thúc đẩy quan hệ đồng minh

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe

Hãng Reuters dẫn một nguồn tin đáng tin cậy tiết lộ, ông Abe dự định sẽ đề nghị ông Obama tăng cường hợp tác an ninh hàng hải giữa Nhật Bản và Mỹ trong một động thái nhằm chứng tỏ sự chặt chẽ của liên minh Nhật - Mỹ, giữa bối cảnh Trung Quốc ngày cảng leo thang các hoạt động quân sự ở các vùng biển Hoa Đông và Biển Đông.

Nguồn tin này cũng cho biết, trong các cuộc trao đổi ở Washington, ông Abe sẽ đề cập đến việc các tàu Trung Quốc liên tục xâm nhập vào vùng biển Nhật Bản, tiến gần một nhóm đảo ở biển Hoa Đông - đang là tâm điểm các tranh chấp giữa Tokyo và Bắc Kinh. Các nhà lãnh đạo cũng dự kiến thảo luận về các tranh chấp lãnh thổ ở vùng Biển Đông giữa Trung Quốc, Việt Nam và Philippines.

Ông Abe cũng sẽ trao đổi với Tổng thống Obama rằng Nhật Bản hy vọng thúc đẩy quan hệ với Mỹ trong các vấn đề đối ngoại và khu vực phòng thủ, trên nguyên tắc "tôn trọng luật pháp" và đảm bảo "tự do hàng hải"- nguồn tin này nói.

Trong quá trình hội đàm chuẩn bị cho hội nghị cấp cao, phía Mỹ đã thể hiện lập trường tích cực, gồm việc đưa vấn đề an ninh hàng hải vào chương trình nghị sự. Vấn đề đáng chú ý là ông Obama sẽ mở rộng hợp tác song phương về an ninh hàng hải đến mức độ nào, nguồn tin từ chính phủ Nhật Bản cho biết.

Trên lĩnh vực năng lượng, ông Abe dự định đề nghị Tổng thống Obama phê duyệt việc xuất khẩu khí đốt từ Mỹ sang Nhật Bản nhằm giảm chi phí nhiệt điện vốn đang tăng mạnh từ sau khủng hoảng hạt nhân ở nhà máy Fukushima Daiichi năm 2011, khiến Nhật Bản đóng cửa hầu hết các nhà máy điện hạt nhân do lo ngại về an toàn.

Hai nhà lãnh đạo cũng sẽ tập trung bàn thảo về các vấn đề liên quan đến Triều Tiên. Trước đó, trong cuộc điện đàm diễn ra chỉ hai ngày sau khi Triều Tiên tiến hành thử nghiệm hạt nhân, ông Abe và ông Obama đã thống nhất sẽ tìm các biện pháp trừng phạt Triều Tiên một cách cứng rắn hơn từ phía Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

Vụ Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật Bản hồi thập kỷ trước cũng là một chủ đề thảo luận. Trong một cuộc họp hôm qua, ông Abe cho biết ông định sẽ hỏi ông Obama việc Mỹ hỗ trợ giải quyết vấn đề trên.

Trong chuyến đi này, ông Abe không công bố kế hoạch Nhật Bản tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), vốn không chỉ liên quan đến Mỹ mà còn với các nước như Singapore, New Zealand và Australia...

Tuy nhiên, trong các cuộc gặp gỡ với ông Obama, ông Abe dự định tìm hiểu khả năng Nhật Bản được miễn các quy định về thuế quan với một số sản phẩm nông nghiệp nhằm bảo vệ nông dân trong nước.

Ông Abe hiện đối mặt với những lời phản đối, thậm chí ngay từ trong đảng của ông, về việc tham gia TPP. Một số nhà lập pháp của đảng Dân chủ Tự do (LDP) đã kêu gọi chính phủ không quyết định vội vàng, phản ánh mối lo ngại của nông dân Nhật Bản - những người ủng hộ trung thành với đảng LDP lâu nay - về những sản phẩm nhập khẩu giá rẻ.

Một nội dung khác liên quan tới đối thoại Nhật-Mỹ, hôm qua Bộ trưởng Phòng vệ Nhật Bản Onodera Itsunori và Bộ trưởng Hải quân Mỹ Ray Mabus, nhất trí việc cần thiết lập đường dây nóng giữa các viên chức quốc phòng của Nhật Bản và Trung Quốc.

Bộ trưởng Mabus đang công du Nhật Bản và hội đàm với Bộ trưởng Onodera hôm 20/2.

Bộ trưởng Onodera đề cập đến nguy cơ đụng độ trong tháng trước tại biển Hoa Đông, giữa các tàu của Trung Quốc và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản.

Ông nói, cần sớm thiết lập một hệ thống, để các viên chức quốc phòng Nhật-Trung có thể liên lạc ngay trong tình huống khẩn cấp.

Bộ trưởng Onodera nói rằng, Nhật Bản muốn Mỹ đề nghị Trung Quốc thiết lập đường dây này.

Bộ trưởng Mabus nói rằng, cần có hệ thống liên lạc để tình hình không trở nên xấu hơn do hiểu nhầm.

Nh.Thạch (Theo Reuters)