P4G 2025: Việt Nam khẳng định vai trò tiên phong trong chuyển đổi tài chính xanh

Toàn cảnh phiên thảo luận

Ngày 17/4, tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh P4G lần thứ 4, Phiên thảo luận cấp Bộ trưởng với chủ đề “Đổi mới tài chính và chiến lược huy động vốn cho tăng trưởng xanh toàn cầu” đã chính thức diễn ra với sự tham dự của gần 300 đại biểu đến từ các chính phủ, tổ chức tài chính quốc tế, doanh nghiệp và chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tài chính - môi trường.

Phát biểu khai mạc phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Đỗ Thành Trung nhấn mạnh tăng trưởng xanh là xu thế không thể đảo ngược, là điều kiện tiên quyết để đảm bảo phát triển bền vững và nâng cao năng lực chống chịu trước biến đổi khí hậu. Ông kêu gọi tăng cường hợp tác quốc tế, phối hợp chính sách tài chính hiệu quả giữa các quốc gia, và khung khổ tài chính công bằng, bền vững.

Phiên thảo luận xoay quanh ba trọng tâm: Kinh nghiệm quốc tế trong phát triển thị trường tài chính xanh, giải pháp khắc phục các rào cản kỹ thuật, pháp lý và thị trường, chiến lược thu hút đầu tư xanh từ cả khu vực công và tư nhân.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung phát biểu khai mạc phiên thảo luận.

Tầm nhìn cho một hành lang tài chính xanh

Phiên thảo luận có sự góp mặt của nhiều lãnh đạo cấp cao, trong đó có bà Rebeca Grynspan, Tổng Thư ký UNCTAD, ông Chuop Paris - Thứ trưởng Bộ Môi trường Campuchia, ông Chung Keeyong - Đại sứ về Biến đổi khí hậu Hàn Quốc, bà Amelia Tang - Thứ trưởng Văn phòng Thủ tướng Singapore, ông Kees van Baar - Đại sứ Hà Lan tại Việt Nam. Các diễn giả đều nhấn mạnh vai trò của hợp tác công - tư, liên kết chính sách khu vực, cũng như sự cấp thiết trong việc hình thành hành lang tài chính xanh xuyên biên giới tại châu Á.

Sự cần thiết trong việc chia sẻ kinh nghiệm thành công của nhóm nước ASEAN trong việc thiết kế các gói khuyến khích tài chính cho phát hành trái phiếu xanh và tín dụng bền vững và đề xuất mở rộng hợp tác khu vực để đồng phát triển các chuẩn mực chung về tài chính xanh. Khẳng định cam kết đồng hành của của các nước trong chuyển đổi xanh tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý nước và nông nghiệp thông minh với khí hậu, tầm quan trọng của việc đầu tư dài hạn và tiếp cận tài chính với chi phí hợp lý.

Các đại biểu tham dự phiên thảo luận.

Các diễn giả quốc tế đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong việc điều phối thảo luận đa phương về tài chính xanh. Bà Rebeca Grynspan, Tổng Thư ký UNCTAD, nêu bật nhu cầu cải cách cấu trúc tài chính toàn cầu, nhấn mạnh việc tăng cường “công bằng tài chính” và đảm bảo tiếp cận tài chính xanh cho các quốc gia đang phát triển.

Các đại diện cấp cao từ Campuchia, Hàn Quốc, Singapore và Hà Lan đều đề xuất thúc đẩy hành lang tài chính xanh xuyên biên giới tại châu Á, nhấn mạnh sự cần thiết của kết nối chính sách khu vực, đặc biệt trong việc phát hành trái phiếu xanh và tín dụng bền vững. Những sáng kiến như xây dựng chuẩn mực chung ASEAN về tài chính xanh được kỳ vọng sẽ tạo ra một thị trường tích hợp, minh bạch và hiệu quả hơn.

Tại phiên thảo luận, ông Nguyễn Văn Dũng - Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh giới thiệu kế hoạch tăng trưởng xanh đến năm 2030, trong đó có các công cụ tài chính đặc thù như trái phiếu xanh đô thị, mô hình PPP xanh, và chính sách tài khóa linh hoạt theo Nghị quyết 98/2023/QH15. Thành phố đặt mục tiêu đa dạng hóa nguồn vốn, phát triển sản phẩm tài chính xanh, và tăng cường hợp tác quốc tế nhằm huy động các nguồn lực bền vững phục vụ cho đô thị hóa xanh và quản trị thông minh.

Bà Rebeca Grynspan, Tổng Thư ký, Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD)

Phiên thảo luận cũng thu hút các diễn giả từ các tổ chức tài chính hàng đầu thế giới như IFC, HSBC, MUFG Bank và Kenya Climate Ventures đã chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn, thách thức và đề xuất sáng kiến mới trong việc huy động tài chính xanh.

Theo ông Thomas Jacobs, Giám đốc Quốc gia IFC tại Việt Nam, nhu cầu tài chính để thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2040 của Việt Nam có thể lên tới 368 tỷ USD. Tuy nhiên, tín dụng xanh hiện chỉ chiếm dưới 5% tổng dư nợ, và thị trường trái phiếu khí hậu vẫn còn sơ khai. IFC đề xuất các giải pháp như: Cải thiện quy định và khung pháp lý, nâng cao năng lực cho ngân hàng thương mại, đẩy mạnh các công cụ tài chính sáng tạo như trái phiếu xanh dương.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam, cũng trình bày loạt sáng kiến như: Cơ sở Tài chính Khí hậu Đổi mới (IFFC) với khả năng hỗ trợ tới 36 tỷ USD/năm, Chương trình GSS+ Bonds, hỗ trợ phát hành hơn 3,5 tỷ USD trái phiếu xanh, xã hội và bền vững, Khung tiêu chuẩn ASEAN về quỹ đầu tư có trách nhiệm.

Phiên thảo luận cũng chỉ ra khoảng cách lớn trong huy động tài chính khí hậu toàn cầu, nhất là tại các quốc gia đang phát triển. Những rào cản về taxonomy (hệ thống phân loại xanh), công bố ESG, và tiêu chuẩn quốc tế còn vượt xa năng lực hiện tại của thị trường trong nước.

Các chuyên gia cho rằng cần có các giải pháp "khơi nguồn" tài chính (catalytic finance), đặc biệt tập trung hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời giảm rào cản giới trong tiếp cận tài chính xanh. Việc đồng bộ hóa hệ thống phân loại, kết hợp với cơ chế chia sẻ rủi ro từ phía chính phủ và ngân hàng phát triển đa phương, sẽ là chìa khóa để thúc đẩy đầu tư tư nhân vào lĩnh vực này.

Tổng kết phiên thảo luận, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung tái khẳng định cam kết của Việt Nam: “Việt Nam cam kết triển khai thực chất các cam kết xanh, đồng thời sẵn sàng chia sẻ và học hỏi để hướng tới một hệ thống tài chính toàn cầu công bằng, bền vững cho tất cả”.

Với vai trò chủ nhà của Hội nghị P4G và những nỗ lực mạnh mẽ trong xây dựng khung chính sách tài chính xanh, Việt Nam đang từng bước khẳng định vai trò trụ cột khu vực trong tiến trình chuyển đổi xanh toàn cầu - nơi tài chính không chỉ là công cụ, mà là động lực cốt lõi để thúc đẩy phát triển bền vững, bao trùm và công bằng cho mọi quốc gia.