Ukraina: Liên minh cầm quyền “chết lâm sàng”

Bộ đôi quyền lực Petro Poroshenko (trái) và Atseny Yatsenyuk đang trở mặt với nhau

Liên minh được thành lập từ sau cuộc bầu cử lập pháp tháng 10/2014 này giờ chỉ còn 217 ghế, ít hơn 9 ghế để giành thế đa số nắm quyền.

Đây là hậu quả trực tiếp sau khi cuộc bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng Yatsenyuk bất thành tại quốc hội Ukraina ngày 16/2.

Ông Yatsenyuk đã thoát được cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, chỉ vài giờ sau khi Tổng thống nước này Poroshenko yêu cầu ông từ chức đối mặt với điều được coi là sự thất bại của chính phủ trong việc chống tham nhũng và vượt qua một cuộc khủng hoảng kinh tế.

Đề nghị truất quyền Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk chỉ nhận được 194 trên 226 phiếu cần có trong quốc hội 450 ghế của Ukraina.

Yêu cầu bất ngờ của Tổng thống Petro Poroshenko theo sau những cuộc thăm dò dư luận cho thấy công chúng ngày càng bất mãn với chính phủ thân phương Tây của ông Yatsenyuk.

Những cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy 70% người dân Ukraina ủng hộ việc truất quyền ông Yatsenyuk và chỉ có một phần trăm ủng hộ khối Mặt trận Nhân dân của ông trong quốc hội.

41 tuổi và từng làm lãnh đạo ngân hàng, ông Yatsenyuk là người được phương Tây tin tưởng và cũng là người kịch liệt chống Nga. Ông từng tuyên bố sẽ làm sạch chính phủ bằng cách cắt đứt những mối quan hệ của chính phủ với những nhà tài phiệt. Tuy nhiên, cử tri sớm nghi ngờ rằng ông đang hậu thuẫn lợi ích của chính những tỉ phú đó.

Hôm 13/2, Phó công tố viên trưởng của Ukraina, Vitaly Kasko, từ chức và cáo buộc trưởng công tố Viktor Shokin, một người được ông Poroshenko bổ nhiệm, ngăn chặn những cuộc điều tra tham nhũng.

Đại sứ Mỹ ở Ukraina Geoffrey Pyatt gọi quyết định từ chức của ông Kasko là "một đòn giáng vào tiến trình cải cách của Ukraina".

Hồi đầu tháng này, Aivaras Abromavicius từ chức Bộ trưởng kinh tế Ukraina, đưa ra lý do là áp lực chính trị và tham nhũng. Trong thông báo từ chức, ông Abromavicius cáo buộc Igor Kononenko, một đồng minh của ông Poroshenko trong quốc hội Ukraina, trước đó đã vận động để những người thân tín được bổ nhiệm vào những vị trí chủ chốt trong những doanh nghiệp nhà nước, và thậm chí cả chức phó bộ trưởng kinh tế.

Sau khi không thể buộc ông Yatsenyuk từ chức, phái Batkivshina của cựu Thủ tướng Yulia Timoshenko đã rút khỏi liên minh cầm quyền.

Một ngày sau đó, 18/2, lãnh đạo Đảng Tự lực , ông Oleh Berezyuk tuyên bố tất cả 26 đại diện của Đảng trong liên minh cầm quyền đã từ bỏ chức vụ trong Chính phủ cũng như trong Quốc hội. Giải thích cho quyết định này, ông Berezyuk cáo buộc giới lãnh đạo và giới tài phiệt đang thao túng quyền điều hành đất nước.

Như vậy, liên minh cầm quyền ở Ukraina đã mất thế đa số tại Quốc hội và chấm dứt sự tồn tại.

Với các động thái này, liên minh giữa Đảng của Thủ tướng Yatsenyuk và phái của Tổng thống Poroshenko chỉ còn 217 ghế, ít hơn mức 226 ghế cần thiết để duy trì đa số. Theo luật pháp Ukraina, Quốc hội có thời gian 1 tháng để thành lập liên minh cầm quyền mới. Nếu không, một cuộc tổng tuyển cử mới sẽ được tổ chức.

Một cuộc khủng hoảng chính trị mới lại đang xảy ra ở Ukraina.