Thách thức & cơ hội

Ông Phạm Văn Công

Ông Phạm Văn Công - Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas): Nghịch lý của ngành điều Việt

Việt Nam đang đứng đầu thế giới về chế biến và xuất khẩu điều nhưng hầu hết các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu điều đều có quy mô nhỏ và siêu nhỏ. Trong khi đó, nhiều quốc gia khác như Ấn Độ và các nước châu Phi có nguồn cung điều thô lớn đang “trỗi dậy”, đẩy mạnh chế biến để khẳng định vị thế.

Nhân điều Việt Nam có uy tín, thị trường rộng, nhưng vẫn chỉ là nguyên liệu sơ chế cho các sản phẩm chế biến sâu, giá trị gia tăng cao. Trong chuỗi giá trị điều toàn cầu, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu điều nhân sơ chế với giá 10 USD/kg, trong khi nhân điều chế biến bán ở siêu thị các nước có giá khoảng 30 USD/kg. Như vậy, Việt Nam mới chỉ chiếm 30% chuỗi giá trị ngành điều, giá trị còn lại thuộc về nhà phân phối, rang chiên điều quốc tế.

Một vấn đề khác của ngành điều Việt Nam đó là chưa chủ động được nguồn nguyên liệu, phải nhập khẩu phần lớn điều thô để chế biến, nhiều nhất là từ châu Phi. Trong khi đó, mọi giao dịch xuất, nhập khẩu điều phải thông qua trung gian nên luôn bị động về giá.

Nghịch lý là chất lượng hạt điều trong nước tốt hơn nhiều so với điều thô nhập khẩu, điều trồng tại Việt Nam cũng được các nhà nhập khẩu đánh giá là ngon nhất thế giới và tìm mua với giá cao hơn. Song, nhiều năm gần đây, diện tích điều trong nước có xu hướng xu giảm, do đất trồng điều bị đô thị hóa và không cạnh tranh được với các loại cây trồng khác.

Ông Nguyễn Văn Thành

Ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Phước Thành IV: Xuất khẩu gạo đang khởi sắc

Năm 2020, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo gặp nhiều khó khăn, nhất là chịu ảnh hưởng bởi tác động của dịch Covid-19. Tuy nhiên, xuất khẩu gạo Việt Nam đang khởi sắc. Bên cạnh các thị trường truyền thống như Philippines, Trung Quốc, Malaysia… đã có thêm nhiều trị trường mới như: Đài Loan (Trung Quốc), Australia, Hàn Quốc, EU… Trong 2 tháng gần đây, giá gạo xuất khẩu cao kỷ lục, giá gạo thơm khoảng 570 USD/tấn, cao hơn so với giá 520-540 USD/tấn trước.

Nhưng hiện nay doanh nghiệp không có lượng gạo lớn để bán dù nhiều khách hàng liên hệ. Nguyên nhân là do đợt xâm nhập mặn vừa qua đã ảnh hưởng đến vụ lúa Thu Đông ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, lúa bị kém chất lượng, khó chế biến để xuất khẩu. Mặt khác, giá lúa gạo tăng sẽ tốt cho nông dân, nhưng nếu mua với giá cao mà xuất khẩu với giá đã ký thấp trước đây, doanh nghiệp sẽ gặp khó.

Dự báo, thị trường xuất khẩu gạo trong thời gian tới sẽ có nhiều triển vọng. Từ nay đến năm 2025, giá gạo xuất khẩu có thể sẽ tăng 15-20%, do nhu cầu tăng cao nhưng nguồn cung gạo thế giới bị hạn chế. Nhu cầu dự trữ gạo của các quốc gia nhập khẩu lớn sẽ tăng do dịch Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong khi đó, sản lượng lúa gạo của một số nước xuất khẩu như Thái Lan, Campuchia, Ấn Độ bị sụt giảm do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, lũ lụt... Mặt khác, việc nông dân chuyển đổi từ đất lúa sang trồng cây ăn trái ngày càng nhiều do thu nhập từ trồng lúa không cao cũng là nguyên nhân khiến nguồn cung bị hạn chế.

Bên cạnh đó, việc gạo ST25 của Việt Nam được vinh danh là gạo ngon nhất thế giới năm 2019 đã khiến nhiều khách hàng mới tìm đến gạo Việt Nam. Đây là tín hiệu tích cực khi những năm gần đây Việt Nam đã có được giống lúa chất lượng cao, được thế giới công nhận.

Chế biến xuất khẩu điều	Thị trường xuất khẩu gạo trong thời gian tới sẽ có nhiều triển vọng, từ nay đến năm 2025 giá gạo xuất khẩu sẽ tăng 15-20%

Tuy nhiên, để nâng cao tính cạnh tranh cho gạo Việt, trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ, ngành, địa phương cần thực hiện tốt việc bảo hộ cho giống lúa ST25; tăng cường quản lý, chống hàng giả và phải xử lý thật nghiêm nếu phát hiện vi phạm nhằm bảo hộ tốt thương hiệu gạo TS25. Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương cần thực hiện quy hoạch vùng trồng cụ thể, hợp lý cho giống lúa ngon nhằm bảo đảm chất lượng và năng suất cao.

Mặt khác, Đồng bằng sông Cửu Long cần thay đổi tư duy sản xuất, không nên chạy theo sản lượng mà chuyển sang nâng cao chất lượng và giá trị. Một số địa phương nên chuyển từ sản xuất 3 vụ lúa/năm sang 2 vụ lúa/năm.

Ông Phan Thế Hải

Ông Phan Thế Hải - Giám đốc Công ty TNHH MTV Triệu Phú Lộc: Cơ hội lớn xuất khẩu đồ gỗ

Dịch bệnh Covid-19 xảy ra khiến các quốc gia ngừng hoạt động giao thương làm các nhà nhập khẩu rơi vào tình trạng khan hiếm hàng hóa. Chính vì vậy, khi có thông báo thông quan, các nhà nhập khẩu đồ gỗ nước ngoài đã nhanh chóng đặt hàng với các doanh nghiệp chế biến gỗ Việt Nam.

Trước đây, nhà nhập khẩu đặt hàng theo tháng hoặc theo quý, doanh nghiệp Việt Nam giao hàng đều đặn. Hiện nay, để ứng phó dịch bệnh mà vẫn có hàng đáp ứng nhu cầu thị trường, các nhà nhập khẩu đã tăng đơn hàng lên gấp 3 lần, ngành gỗ Việt Nam đã có cơ hội xuất khẩu lớn.

Tuy nhiên, khi nhà nhập khẩu đồ gỗ nước ngoài tăng đơn hàng trong khoảng thời gian ngắn vừa là cơ hội vừa là khó khăn cho doanh nghiệp đã có đơn hàng ổn định. Bởi, lượng hàng tăng đồng nghĩa với tăng hiệu suất làm việc trong cùng đơn vị thời gian. Đối với ngành chế biến và xuất khẩu đồ gỗ, doanh nghiệp rất khó tuyển dụng lao động có tay nghề thành thạo để “tăng tốc” sản xuất.

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ tháng 8-2020 đã thúc đẩy xuất khẩu đồ gỗ tăng vọt. Ước tính, từ tháng 8-2020 đến tháng 11-2020, lượng đồ gỗ xuất khẩu của doanh nghiệp sang thị trường châu Âu tăng gấp 2 lần so với trước đây. Đây là tín hiệu khả quan của ngành hàng gỗ Việt Nam.