“Tại anh, tại ả…”

Năng lượng Mới số 411

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai thông đường được nửa năm mà đã có 5 lần bị dân địa phương mang tre ra rào chắn lại, không cho các phương tiện cơ giới lưu thông. Và mỗi lần như thế, các cơ quan, đơn vị liên quan và chính quyền địa phương lại phải kéo nhau đến hiện trường để đàm phán với dân. Và mỗi lần ấy, giao thông vận tải bị ách tắc mấy giờ đồng hồ, gây mất thời gian của khách đi đường và dân sở tại, chậm trễ việc lưu thông hàng hóa và đặc biệt là ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội, khiến người dân rơi vào tình thế vi phạm pháp luật.

Tại sao người dân Lào Cai lại ngang nhiên rào đường như thế? Có nhiều nguyên nhân mà cả người dân lẫn các cơ quan chức năng đều có sai sót.

Rào đường trước trạm thu phí IC17

Chiều 7/10/2014, người dân ở các xã Gia Phú, Xuân Giao (huyện Bảo Thắng, Lào Cai) đã mang tre ra lập rào chắn đoạn km237, ngăn các xe qua lại. Nguyên nhân là một số nhà thầu phụ thi công gói thầu A8 đã thuê thợ xây là người dân Gia Phú và Xuân Giao làm rãnh thoát nước, kè đá, đổ bê tông ta-luy đường... và cam kết sẽ trả tiền công. Nhưng từ khi đường cao tốc hoạt động tới nay, người dân chưa nhận được tiền. Đòi mãi mà không được giải quyết nên họ đã ra chắn đường, yêu cầu Tổng Công ty Đường cao tốc Việt Nam can thiệp.

Sáng 14/11, người dân xã Xuân Giao (Bảo Thắng, Lào Cai) lại dựng rào chắn ngang đường, ngay trước trạm thu phí IC17 trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Lực lượng Cảnh sát Giao thông có mặt ở đó nhưng không giải quyết được. Ngày 11/1/2015, một số hộ dân 2 xã Xuân Giao và Gia Phú (Bảo Thắng, Lào Cai) tiếp tục dùng dây buộc các cây tre chắn ngang cao tốc tại km236.

Rồi sáng 9/3, hàng chục người dân xã Xuân Giao (Bảo Thắng, Lào Cai) dùng cây tre chắn luôn cả hai chiều cao tốc tại km233+540, gây ách tắc giao thông nhiều giờ. Các nhân viên vận hành thuộc Trung tâm Điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai và cơ quan chức năng đã tuyên truyền, giải tỏa người dân, đồng thời lập hồ sơ vụ việc. Ông Đỗ Ngọc Viện, Chủ tịch xã Xuân Giao thì giải thích là dân có đất nằm trong dự án cao tốc bức xúc vì chưa được giải quyết tiền hỗ trợ như tiền hỗ trợ lợn, gà giống, máy móc, thiết bị... Chính quyền xã đã kiến nghị với lãnh đạo huyện Bảo Thắng, Ban Quản lý dự án nhưng tới nay còn hơn 30 hộ chưa được giải quyết triệt để.

Thế nhưng đại diện đơn vị quản lý tuyến đường lại cho rằng, do nhà thầu chưa thi công hệ thống mương thoát nước tại khu vực, khiến đất đá tràn xuống ruộng, làm người dân khó khăn trong canh tác lúa và hoa màu.

Không lẽ cứ để tình trạng chặn đường cao tốc kéo dài. Đến ngày 5/3, Đoàn công tác của tỉnh Lào Cai do ông Nguyễn Thanh Dương, Phó chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) và các đơn vị thi công, quản lý, khai thác Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai để tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trên tuyến đường. Lãnh đạo một số sở, ngành; lãnh đạo các huyện Bảo Thắng, Bảo Yên, Văn Bàn và thành phố Lào Cai cùng tham gia buổi làm việc này.

Một số nguyên nhân và giải pháp đã được đưa ra.

VEC cho biết, hiện trên tuyến đường tốc Nội Bài - Lào Cai (đoạn đi qua tỉnh Lào Cai) đang tồn tại 34 vị trí hàng rào ngăn cách đường cao tốc với khu dân cư bị cắt, 7 vị trí người dân không cho đơn vị lập hàng rào chắn, 2 vị trí người dân tiến hành xây dựng công trình vi phạm hành lang an toàn của tuyến đường.

Công tác quản lý khai thác đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai của VEC và các đơn vị có liên quan chưa tốt, để xe ôtô chở khách dừng đỗ đón, trả khách dọc đường cao tốc. Một số người dân có nhu cầu đi lại lén lút cắt rào chắn để lên đường cao tốc, bắt xe khách. Ngoài ra, lực lượng tuần đường và người lao động được VEC thuê làm công tác xử lý các vấn đề phát sinh vẫn đi xe máy lên đường cao tốc, khiến các địa phương gặp nhiều khó khăn trong việc tuyên truyền, giáo dục người dân không đi xe máy lên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai.

Do đó, để giải quyết tận gốc vấn đề trên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu “các bên liên quan cần phải đặt mình vào vị trí, quyền lợi của người dân để thực hiện. Trong đó, VEC cần đẩy nhanh việc chi trả kinh phí hỗ trợ cho người dân”.  Kết quả xác minh của Công an huyện Bảo Thắng cho biết, có đến 10 nhà thầu phụ nợ tiền nhân công hơn 3 tỉ đồng của 26 hộ dân ở các xã Gia Phú, Sơn Hà, Sơn Hải, Xuân Giao. Trong đó, Công ty Thành Đạt (Tây Hồ, Hà Nội) nợ 10 cá nhân và tập thể với số tiền 1,27 tỉ đồng. Tuy nhiên, việc người dân tự ý lập rào chắn trên đường cao tốc, cắt rào sắt bảo đảm an toàn… là những hành vi vi phạm pháp luật.

Thế là đã rõ, người dân chặn đường cao tốc là do quyền lợi của họ bị các nhà chức trách lãng quên. Còn người dân vì bức xúc mà ra chặn đường là vi phạm pháp luật. “Tại anh, tại ả, tại cả đôi bên”. Hãy chờ xem các nhà chức trách liên quan có sớm giải quyết được vào 25/4 này theo yêu cầu của tỉnh Lào Cai hay không!

Bùi Đức