Năng lượng tái tạo giúp Ninh Thuận "cất cánh"

PV: Ông có thể cho biết một số kết quả về phát triển NLTT tại Ninh Thuận đến thời điểm hiện tại?

Ông Phạm Văn Hậu

Ông Phạm Văn Hậu: Là địa phương có tiềm năng lớn về NLTT với khả năng phát triển tối đa khoảng 13.000 MW điện gió, hơn 8.000 MW điện mặt trời nên ngay từ rất sớm, tỉnh Ninh Thuận đã có định hướng phát triển NLTT.

Đến nay, Ninh Thuận đã có 34 dự án điện mặt trời, trong đó có 21 dự án với công suất hơn 1.300 MW đã phát điện; 11 dự án đang triển khai với công suất hơn 2.200 MW. Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành 3 dự án điện gió với 229 MW và 278 MW thủy điện vừa và nhỏ.

Tính đến cuối năm 2020, tổng nguồn NLTT được vận hành trên địa bàn Ninh Thuận là 2.680 MW, sản lượng điện phát tối đa là 3,5 tỉ kWh.

Song song với đó, được sự hỗ trợ của Bộ Công Thương, EVN, hệ thống lưới điện truyền tải các cấp điện áp 110/220/500 kV cũng đã được đầu tư đồng bộ. Đến nay có 3 dự án 500 kV được triển khai (2 dự án của EVNNPT, 1 dự án của tư nhân đầu tư theo chấp thuận của Thủ tướng), 3 dự án 220 kV và 6 dự án 110 kV của ngành điện đang triển khai với tổng vốn đầu tư hơn 10.800 tỉ đồng.

PV: Các dự án NLTT đã góp phần thay đổi kinh tế - xã hội Ninh Thuận như thế nào, thưa ông?

Ông Phạm Văn Hậu: Có thể nói, các dự án NLTT đi vào hoạt động đã tạo sự lan tỏa rất lớn và tác động tích cực kinh tế - xã hội của tỉnh. Năm 2019, riêng lĩnh vực công nghiệp - xây dựng đã tăng tới 39,7%; GPDR của tỉnh đạt 13,18%, nằm trong top 5 của cả nước. Đặc biệt, thu ngân sách của tỉnh từ hoạt động đầu tư, xây dựng, sản xuất của dự án NLTT đã đạt hơn 4.300 tỉ đồng, vượt trước 1 năm chỉ tiêu của Đại hội Đảng bộ tỉnh đặt ra là 3.000 tỉ đồng vào năm 2020.

Kết quả này cho thấy, sự đầu tư đúng hướng, khai thác hết lợi thế tiềm năng của NLTT đã giúp kinh tế - xã hội Ninh Thuận thực sự “cất cánh” trong những năm qua.

Trạm biến áp 220 kV Tháp Chàm được nâng công suất để giải tỏa công suất các nguồn điện năng lượng tái tạo trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận

PV: Để đạt được những kết quả đó, theo ông, đâu là yếu tố quyết định? Để tận dụng hết các tiềm năng, lợi thế sẵn có của NLTT, Ninh Thuận có đề xuất gì với Chính phủ và Bộ Công Thương về cơ chế, chính sách?

Ông Phạm Văn Hậu: Để đạt được những kết quả như trên có nhiều yếu tố quan trọng.

Trước hết là sự quan tâm, ủng hộ của Chính phủ thông qua Nghị quyết 115, không chỉ giúp tỉnh vượt qua khó khăn khi dừng xây dựng dự án điện hạt nhân mà còn mở ra cơ hội để Ninh Thuận tiến hành các bước phát triển thành trung tâm năng lượng sạch của cả nước. Chính phủ đã ưu tiên tạo điều kiện cho Ninh Thuận cơ chế phát triển điện mặt trời dài hơn so với chính sách chung (Quyết định 11/QĐ-TTg), trong đó cho Ninh Thuận phát triển tối đa 2.000 MW điện mặt trời, đi kèm với đó là cơ chế về giá cho các dự án, kéo dài đến hết năm 2020. Những chính sách khung đã tạo nền tảng giúp cho tỉnh phát triển rất nhanh.

Thứ hai, Bộ Công Thương đã có những chỉ đạo, hỗ trợ kịp thời để ngành điện tập trung đầu tư cho hệ thống truyền tải điện. Đến cuối năm 2020, hạ tầng truyền tải sẽ đáp ứng yêu cầu về điện trong hiện tại và 5-10 năm tới, tạo cơ sở để phát triển nhiều loại hình năng lượng khác như điện khí, thủy điện tích năng Bác Ái và các dạng NLTT còn lại.

Thứ ba là tầm nhìn và tính chủ động của địa phương. Ngay từ ban đầu, tỉnh đã thống nhất quy hoạch đồng bộ từ quy hoạch đất đai đến quy hoạch điện gió, điện mặt trời... giúp cho nhà đầu tư khi triển khai các dự án không bị vướng mắc.

Sản lượng điện mặt trời được huy động trong quý I/2020 tăng gần 30 lần so với cùng kỳ năm 2019

PV: Vậy đâu là khó khăn mà tỉnh đã gặp phải khi phát triển NLTT, thưa ông?

Ông Phạm Văn Hậu: Ở Ninh Thuận nhiều địa phương vẫn gặp khó khăn trong phát triển NLTT như cơ chế, chính sách không theo kịp thực tiễn. Đơn cử như cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời, điện gió chỉ áp dụng trong thời gian quá ngắn, trong khi thủ tục đầu tư dự án kéo dài, qua nhiều công đoạn, đã ảnh hưởng tới tâm lý, tiến độ triển khai cũng như sự rủi ro cho các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, chính sách đền bù giải phóng mặt bằng, thủ tục chuyển đổi đất rừng còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ, thủ tục kéo dài ảnh hưởng đến việc phát triển NLTT. Hoặc vấn đề truyền tải điện cũng vướng quy hoạch điện lực... Đó là những vướng mắc cần sớm tháo gỡ.

Chúng tôi cho rằng, Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị đã nêu rất rõ định hướng, mục tiêu phát triển năng lượng, nên cơ quan quản lý Nhà nước cần bám sát để đưa vào Quy hoạch điện VIII sắp tới. Ngay từ bây giờ, Bộ Công Thương, các bộ, ngành cùng các điạ phương cần rà soát lại theo hướng điện nền kết hợp với NLTT, từ sơ đồ điện VIII sẽ tích hợp vào các quy hoạch khác ví dụ như đất đai, đầu tư hạ tầng, giao thông... để tạo sự đồng bộ trong phát triển chung.

Trình tự, thủ tục các dự án điện cần rút ngắn, tránh gây tốn kém, lãng phí nguồn lực. Bên cạnh đó, Nhà nước cần có chính sách giá điện ổn định, hợp lý, tránh tâm lý e ngại cho các nhà đầu tư.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!