Đảm bảo quyền lợi người gửi tiền trong tái cấu trúc ngân hàng

Việc đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền được coi là vấn đề lớn trong tiến trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) ở nước ta. Khi lợi ích của các chủ ngân hàng được đảm bảo thì vấn đề đặt ra là làm thế nào để người gởi tiền an tâm, tránh tác động rút tiền lan truyền khi quá trình tái cơ cấu ngân hàng diễn ra.

Thông thường, người gởi tiền khó có cảm giác yên tâm khi tiền gửi của họ ở các ngân hàng mà những ngân hàng đó có xu hướng bị sáp nhập, hợp nhất.

Khi tổ chức, cá nhân đã trao cho ngân hàng một lượng tài sản lớn để ngân hàng nắm giữ thì quyền lợi của họ có thể bị ảnh hưởng khi tái cơ cấu ngân hàng nếu quá trình tái cơ cấu không được tiến hành một cách chắc chắn và cẩn trọng.

Do đó, trong quá trình tái cơ cấu, các ngân hàng phải làm thế nào để người gửi tiền yên tâm, tránh những tác động xấu ảnh hưởng đến quá trình tái cơ cấu.

Nhiều rủi ro đặt ra trong tái cấu trúc hệ thống ngân hàng

Bên cạnh đó, hệ thống NHTM phải đối mặt với một số thách thức khác của quá trình tái cơ cấu, đó là: rủi ro nợ xấu ngày càng gia tăng, tính thanh khoản của hệ thống NHTM giảm dần, hệ số an toàn vốn (CAR) thấp, khả năng quản trị, trình độ khoa học công nghệ của các NHTM còn hạn chế.

Quy định về tỉ lệ an toàn vốn của các NHTM nước ta đã dần theo chuẩn mực quốc tế, tỉ lệ này theo quy định từ 8 – 9%.

Tuy nhiên, thực tế số liệu hoạt động của các ngân hàng cho thấy, không nhiều ngân hàng Việt Nam đạt được tỉ lệ này. Các ngân hàng lớn của Nhà nước đạt được tỉ lệ này nhiều hơn so với khối các NHTM.

Điều đó đặt ra những khó khăn trong việc xác định và đảm bảo hệ số an toàn vốn khi thực hiện tái cơ cấu ngân hàng, khi yêu cầu của đề án tái cơ cấu là phải giảm thiểu rủi ro cho hệ thống.

Tính thanh khoản của hệ thống NHTM đang giảm dần cũng là một thách thức của các ngân hàng trong tiến trình tái cấu trúc. Tỉ lệ tín dụng cho vay/vốn huy động có xu hướng tăng lên, tín dụng tăng trưởng cao hơn mức tăng trưởng vốn huy động. Đây là điều không tốt trong việc tăng tính thanh khoản trong hoạt động cho vay của ngân hàng.

Theo ông Ngô Xuân Thanh – Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính), hệ thống NHTM nước ta ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí trong hệ thống tài chính, là kênh thu hút và phân phối tài chính có hiệu quả cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động hệ thống này cũng bộc lộ nhiều bất cập cần được giải quyết như: rủi ro trong quản trị điều hành, rủi ro tín dụng, nợ xấu, cơ cấu tín dụng huy động và cho vay của các ngân hàng chưa hợp lý… Do đó, việc tái cơ cấu hệ thống NHTM là yêu cầu khách quan của sự phát triển mà Đảng và Nhà nước đã chỉ rõ.

Để tái cấu trúc hệ thống NHTM thành công cần đánh giá những cơ hội và thách thức của các ngân hàng để có hướng triển khai hợp lý, hạn chế rủi ro.

Mai Phương