Trái phiếu xanh: Công cụ tài chính quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Tọa đàm trực tuyến “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero” diễn ra sáng 26/6/2025.

Thảo luận tại Tọa đàm, ông Nguyễn Tùng Anh, Quản lý nghiên cứu tín dụng, Trưởng bộ phận Tài chính bền vững tại FiinRatings cho biết, thị trường trái phiếu xanh tại Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển nhờ vào các yếu tố thuận lợi như tiềm năng năng lượng tái tạo, cam kết mạnh mẽ của Chính phủ tại COP26 và sự vào cuộc tích cực của cả doanh nghiệp lẫn chính quyền địa phương.

Theo ông Tùng Anh, các dự án và tài sản xanh của Việt Nam hiện nay đang rất sẵn sàng chào đón dòng vốn đầu tư. Thêm vào đó, tiềm năng để chuyển đổi công nghệ, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và giảm phát thải cũng mở ra một dư địa rất lớn cho thị trường.

Vì vậy, quy mô thị trường trái phiếu xanh không chỉ là những con số định lượng cụ thể, mà còn là một tiến trình phát triển dài hạn, gắn với những chuyển biến rộng lớn hơn trong hệ sinh thái tài chính xanh, bao gồm cả thị trường carbon, tín chỉ xanh, và các công cụ tài chính hỗ trợ phát triển bền vững khác.

Ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam

Đồng quan điểm, ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam cho rằng, trái phiếu xanh với đặc điểm kỳ hạn dài và lãi suất ổn định là nguồn vốn lý tưởng cho các dự án phát triển bền vững có chu kỳ hoàn vốn lâu, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng. Không chỉ doanh nghiệp, mà Chính phủ và chính quyền địa phương cũng có thể tận dụng công cụ này để tài trợ cho các dự án công ích chiến lược.

Thị trường trái phiếu xanh của Việt Nam dù còn mới mẻ nhưng đã ghi nhận những bước tiến đáng kể. Từ năm 2021 đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh đạt khoảng 1,4-1,7 tỷ USD. Đáng chú ý, hai thương vụ tiêu biểu gần đây cho thấy tiềm năng và năng lực thực thi rõ rệt. Đầu tiên là trái phiếu xanh của Công ty IDI trong lĩnh vực ngư nghiệp bền vững - thương vụ đầu tiên tại châu Á trong ngành thủy sản và thứ hai trên thế giới. Tiếp đó là thương vụ của Nhà máy nước sạch Hòa Bình - Xuân Mai với kỳ hạn lên tới 20 năm, vượt xa mức phổ biến 3-5 năm của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong nước hiện nay.

Tại tọa đàm, ông Vũ Chí Dũng - Trưởng ban Pháp chế và Đối ngoại, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã chia sẻ những nỗ lực xây dựng hành lang pháp lý cho thị trường trái phiếu xanh trong 5 năm qua.

Theo ông Dũng, các chính sách minh bạch hóa thông tin, hướng dẫn công bố và các chương trình đào tạo đã giúp nâng cao nhận thức, thúc đẩy doanh nghiệp và nhà đầu tư tiếp cận hiệu quả hơn với kênh huy động vốn này. Việt Nam cũng đã tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế như ICMA, CBI hay bộ tiêu chuẩn trái phiếu xanh ASEAN, tạo điều kiện thuận lợi để kết nối với dòng vốn toàn cầu.

Tuy nhiên, để thị trường vận hành bền vững, ông Dũng nhấn mạnh cần tiếp tục phát triển hệ sinh thái dịch vụ hỗ trợ như tư vấn, đánh giá, kiểm toán và xác nhận độc lập. Đây là yếu tố then chốt để bảo đảm các đợt phát hành thực sự tuân thủ chuẩn mực của trái phiếu xanh và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

“Chúng ta đang chứng kiến sự thay đổi tích cực từ cả phía nhà phát hành lẫn nhà đầu tư. Các doanh nghiệp ngoài lĩnh vực tài chính cũng bắt đầu tiếp cận thị trường này, cho thấy tiềm năng lan tỏa lớn của tài chính xanh tại Việt Nam trong tương lai gần”, ông Dũng nhận định. Với nền tảng đang được xây dựng ngày một vững chắc, trái phiếu xanh thực sự là một “cơ hội vàng” để Việt Nam tiến nhanh hơn trên lộ trình hướng tới Net Zero.