Cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko sẽ tranh luận với Tổng thống Viktor Yanukovych?

Bởi mặc dù đang thụ án tù 7 năm, nhưng trên trang web của đảng Batkivchtchina, bà Yulia Tymoshenko, người có biệt danh “Nữ hoàng cam” vẫn tuyên bố sẵn sàng thảo luận với Tổng thống Viktor Yanukovych về “những biện pháp chiến lược và chiến thuật nhằm đưa Ukraine thoát ra khỏi khủng hoảng”. Hơn 1 năm trước (7/12/2012), tại hội nghị mở rộng diễn ra ở thủ đô Kiev của Ukraine, đảng đối lập Batkivchtchina đã nhất trí đề cử cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko làm ứng cử viên duy nhất ra tranh cử tổng thống vào năm 2015.

Tuy đang ở trong tù, nhưng tại buồng giam bà Yulia Tymoshenko, người ta lại bố trí vô tuyến truyền hình và thiết bị video nên hoàn toàn có thể tranh luận công khai với ông Viktor Yanukovych. Nữ cựu Thủ tướng đưa ra đề nghị kể trên sau khi Tổng thống Viktor Yanukovych mời một lãnh đạo đối lập (ông Vitaly Klitscho, nguyên võ sĩ quyền anh) tranh luận công khai trên vô tuyến truyền hình về tình hình Ukraine. Bà Yulia Tymoshenko không đặt điều kiện Tổng thống Viktor Yanukovych phải từ chức mới tranh luận như ông Vitaly Klitscho, nên cựu Thủ tướng hy vọng mong muốn của mình sẽ được chấp nhận.

Cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko (trái) và Tổng thống Viktor Yanukovych

Theo tờ Ukraine Kommersant, có tin nói rằng, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine đã đến thăm bà Yulia Tymoshenko, nhưng không rõ đã thương đàm những vấn đề gì. Giới bình luận cho rằng, những biến động chính trị hiện nay ở Ukraine được dư luận trong và ngoài khu vực đặc biệt quan tâm bởi nước này có vị trí địa-chính trị quan trọng. Trong các đối tác của Ukraine hiện nay nổi lên 2 quốc gia, đó là Nga và Liên minh châu Âu cùng Mỹ.

Hơn 2 tháng trước (8/12/2013), bà Yulia Tymoshenko từng yêu cầu Tổng thống Viktor Yanukovych từ chức ngay lập tức. Khi đó con gái bà Yulia Tymoshenko là Yevgenia Tymoshenko đã đọc thông cáo của cựu Thủ tướng gửi tới đám đông đang tuần hành ở thủ đô Kiev. Tuyên bố kể trên của bà Yulia Tymoshenko được đưa ra trong bối cảnh khoảng 200.000 người biểu tình ủng hộ Liên minh châu Âu (EU) tuần hành tại thủ đô Kiev nhằm buộc Viktor Yanukovych phải nhượng bộ trong cuộc đối đầu quyết liệt xung quanh việc Ukraine từ chối ký thỏa thuận liên kết với EU. Trước đó, bà Yulia Tymoshenko từng tuyên bố “tuyệt thực vô hạn” để ép Tổng thống Viktor Yanukovych phải ký hiệp định với EU.

4 năm trước (17/2/2010), Tòa án Hành chính Tối cao từng quyết định đình chỉ thông báo kết quả cuộc bầu cử Tổng thống sau khi bà Yulia Tymoshenko khiếu kiện với tư cách Thủ tướng đương nhiệm. Việc này diễn ra đúng thời điểm ông Viktor Yanukovych chuẩn bị tuyên thệ nhậm chức Tổng thống (25/2/2010) sau khi giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra hôm 7/2/2010.

Trong đơn kiện hôm 16/2/2010, bà Yulia Tymoshenko không những yêu cầu hủy bỏ kết quả cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2, mà còn đề nghị Tòa án Hành chính Tối cao can thiệp để buổi lễ nhậm chức của ông Viktor Yanukovych không thể diễn ra vào ngày 25/2/2010 theo như dự định. Bà Yulia Tymoshenko còn yêu cầu kiểm lại toàn bộ số phiếu bầu vì cho rằng có gian lận và quan sát viên của Tổ chức Hợp tác và An ninh châu Âu (OSCE) sẵn sàng làm chứng trước tòa về vấn đề này.

Hơn 3 năm trước (24/12/2010), bà Yulia Tymoshenko từng cho rằng, sẽ bị xét xử với nhiều tội danh khác nhau sau khi các công tố viên quyết định truy tố thêm tội lạm dụng công quỹ (92.000 euro) trong thời gian “Nữ hoàng cam” tại chức. Trước đó, bà Yulia Tymoshenko đã bị truy tố tội lạm dụng quyền lực vì chi sai mục đích 380 triệu euro (bán hạn mức khí thải trong khuôn khổ Nghị định thư Kyoto) và quyết định mua 1.000 xe cứu thương trong chiến dịch tranh cử tổng thống…

Về phần mình, Tổng thống Viktor Yanukovych từng tuyên bố: bà Yulia Tymoshenko có thể được tự do, nếu bồi thường thiệt hại hàng chục tỷ USD đã gây ra cho đất nước. Bởi theo cáo buộc của cơ quan chức năng, bà Yulia Tymoshenko đã khiến Ukraine mất khoảng 20 tỷ USD (năm 2009 lúc đương nhiệm) khi phê duyệt hợp đồng khí đốt với Nga. Trước đó, ông Viktor Yanukovych còn phát tín hiệu, theo đó bà Yulia Tymoshenko có thể được tự do và sang Đức chữa bệnh, nếu Quốc hội thông qua dự luật cho phép thả tự do.

Gần 3 tháng trước (21/11/2013), Quốc hội Ukraine đã bác dự luật liên quan đến việc cho phép tù nhân ra nước ngoài chữa bệnh bởi chỉ có 200 nghị sỹ bỏ phiếu ủng hộ, thấp hơn nhiều so với số phiếu cần thiết 226. Mục đích chính của dự luật kể trên là tạo điều kiện cho cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko, người đang thụ án 7 năm tù giam, ra nước ngoài chữa bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống. Phương Tây nhiều lần lên án việc giam giữ bà Yulia Tymoshenko vì cho đây là hành động lạm dụng quyền lực vì động cơ chính trị. EU thậm chí từ chối cho phép Ukraine gia nhập khối nếu bà Yulia Tymoshenko vẫn tiếp tục bị giam giữ.

Hơn 1 năm trước (18/1/2013), cựu Thủ tướng đã bác bỏ cáo buộc phạm tội giết người và tham ô do Viện Kiểm sát công bố. Tuyên bố của Viện Kiểm sát được đưa ra sau khi tòa hoãn phiên xét xử thứ hai đối với bà Yulia Tymoshenko vì tội trốn thuế. Trong tuyên bố được văn phòng báo chí của bà Yulia Tymoshenko phát đi tối 22/1/2013, cựu Thủ tướng khẳng định không hề liên quan gì đến cái chết năm 1996 của nghị sỹ kiêm doanh nghiệp Evgheny Serban và cũng không tham ô khoản tín dụng bảo đảm dành cho Tập đoàn "Hệ thống năng lượng thống nhất Ukraine" do bà từng làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Phó Viện trưởng thường trực Viện Kiểm sát Renat Kuzmin khẳng định, có trong tay một loạt bằng chứng xác nhận bà Yulia Tymoshenko đã thuê người sát hại ông Evgheny Serban, tại sân bay Donets'k năm 1996.

Trong khi đó, Tổng công tố Viktor Pshonka cho rằng, bà Yulia Tymoshenko đã đồng mưu với cựu Thủ tướng Pavlo Lazarenko trong việc sát hại doanh nhân Yevhen Shcherban với khoản tiền thuê sát thủ lên tới 2,8 triệu USD. Nếu bị tuyên có tội, bà Yulia Tymoshenko có thể phải lãnh án chung thân. Cựu Thủ tướng Pavlo Lazarenko từng bị tuyên án 9 năm tù ở Mỹ vì tội lừa đảo và rửa tiền. Viện Kiểm sát Ukraine từng gửi công hàm đề nghị Mỹ cho phép hỏi cung ông Pavlo Lazarenko (đang thụ án tù tại Mỹ) để phục vụ điều tra vụ án có liên quan tới bà Yulia Tymoshenko.

Tiên Du - Bắc Ninh