"Cơn khát" năng lượng Nga và "cái khó" của Trung Quốc

12:26 | 26/05/2022

1,478 lượt xem
Theo dõi PetroTimes trên
|
"Cơn khát" năng lượng Nga của người mua Trung Quốc đang bị ảnh hưởng bởi nhu cầu giảm và giá cả tăng vọt.
"Cơn khát" năng lượng Nga và "cái khó" của Trung Quốc

"Cơn khát" năng lượng Nga và "cái khó" của Trung Quốc

Theo South China Morning Post (SCMP), kể từ khi cuộc xung đột tại Ukraine nổ ra, mọi sự chú ý đổ dồn về Trung Quốc để xem liệu nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới sẽ hỗ trợ như thế nào cho quốc gia láng giềng phía Bắc khi là "đối tác chiến lược" về cả ngoại giao lẫn kinh tế.

Nhưng gần 3 tháng qua, Trung Quốc vẫn chưa có động thái hỗ trợ ngoại giao trực tiếp nào cũng như không bày tỏ thái độ về cuộc xung đột này như nhiều chính trị gia phương Tây mong đợi.

Mặt khác, các số liệu thương mại mới nhất giữa hai nước cũng cho thấy dường như Bắc Kinh đang bất chấp sức ép cắt đứt huyết mạch kinh tế Nga của phương Tây. Theo đó, trong tháng 4 giá trị nhập khẩu hàng hóa từ Nga của Trung Quốc đã tăng lên mức kỷ lục 8,98 tỷ USD, tăng 56,6% so với một năm trước đó và 13,3% so với tháng 3.

Tuy nhiên, bức tranh thực tế sắp tới có thể sẽ mờ nhạt hơn.

Bức tranh thương mại Nga - Trung

Theo các chuyên gia, thay vì đẩy mạnh mua hàng hóa Nga, Trung Quốc dường như đang "chùn tay" mua hàng do giá hàng hóa tăng quá cao, đặc biệt là khi các đợt phong tỏa dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến những khu vực giàu nhất của nước này trong 2 tháng qua, bóp nghẹt nền kinh tế và kìm hãm nhu cầu.

Cơn khát năng lượng Nga và cái khó của Trung Quốc - 1
Trong tháng 4, giá trị nhập khẩu hàng hóa từ Nga của Trung Quốc đã tăng lên mức kỷ lục 8,98 tỷ USD, tăng 56,6% so với một năm trước đó (Ảnh: AFP).

Trước đó, các quan chức Trung Quốc đã tuyên bố thương mại với Nga vẫn tiếp tục diễn ra bình thường bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây. Nhưng đối với các nhà nhập khẩu Trung Quốc, họ cần tính toán liệu hàng hóa Nga bị nhiều nước khác xa lánh có đủ rẻ để bù đắp những rủi ro và không chắc chắn trong vấn đề thanh toán, vận chuyển và khả năng bị trừng phạt thứ cấp hay không.

Theo tính toán của SCMP dựa trên số liệu hải quan Trung Quốc, hiện nay, khoảng 80% hàng hóa nhập khẩu từ Nga của Trung Quốc là khoáng sản. Trong đó, dầu thô chiếm hơn 70%. Điều này có nghĩa là bất kỳ sự biến động nào của giá dầu thô trên toàn cầu cũng sẽ dẫn đến những thay đổi đáng kể trong tổng nhập khẩu hàng hóa Nga của Trung Quốc.

Tính toán của tờ này cũng chỉ ra rằng giá nhập khẩu dầu thô trung bình trong tháng 4 của Trung Quốc đã cao hơn 70,3% so với cùng kỳ năm 2021. Tương tự, giá dầu thô của Nga cũng đã tăng 50,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng 3, nhập khẩu của Trung Quốc từ Nga tăng 26,39% so với cùng kỳ năm ngoái, tính theo đồng USD. Trong đó, nhập khẩu dầu thô tăng 29,93% so với năm ngoái. Còn trong tháng 4, con số này là 56,6% và 59,01%.

Trung Quốc được cho là đã nhập nhiều dầu thô của Nga kể từ khi cuộc chiến nổ ra hồi cuối tháng 2, đặc biệt khi các lệnh trừng phạt của phương Tây leo thang với việc Mỹ và Anh tuyên bố cấm nhập khẩu dầu Nga. EU trong tuần này cũng đưa ra kế hoạch chấm dứt sự phụ thuộc vào nhiên liệu Nga trong thời gian 5 năm.

Nhưng các số liệu thương mại, tính theo khối lượng, lại cho biết một câu chuyện hoàn toàn khác. Trong tháng 3, bất chấp giá trị nhập khẩu tăng lên, khối lượng nhập khẩu dầu Nga của Trung Quốc giảm 14,12% so với năm ngoái, tương đương mức giảm 14% trong tổng lượng nhập khẩu dầu thô mà nước này nhập khẩu trong tháng đó.

"Các lệnh trừng phạt nhằm làm giảm doanh thu của Nga cũng đồng nghĩa làm giảm nguồn cung cấp dầu và khí đốt của Nga trên thị trường toàn cầu. Điều này khiến thị trường toàn cầu bị thắt chặt và đẩy giá tăng cao", bà Michal Meidan, Giám đốc chương trình năng lượng Trung Quốc tại Oxford, cho biết.

Tuy nhiên, theo bà Meidan, không phải toàn bộ người mua ngừng nhập dầu khí của Nga. Ngay cả khối lượng nhập khẩu từ Nga giảm xuống thì với mức giá cao, doanh thu của Nga vẫn cao và còn có khả năng cao hơn so với trước đây.

Mặc dù khối lượng nhập khẩu từ Nga trong tháng 3 của Trung Quốc tăng 18% so với tháng trước, nhưng theo bà Yen Ling Song - Phó Giám đốc tại S&P Global Market Intelligence, đây có thể là những giao dịch được ký kết từ trước khi cuộc chiến xảy ra.

Trong tháng 4, lượng dầu Nga đến Trung Quốc chỉ tăng 2,2% so với tháng trước, trong khi từ tất cả các nguồn cung khác tăng 6,6%.

Lý giải cho điều này, Zha Daojiong, giáo sư của Trường nghiên cứu quốc tế tại Đại học Peking cho rằng, nhu cầu của Trung Quốc đang giảm xuống do các đợt phong tỏa chống dịch kéo dài ở Thượng Hải và nhiều nơi trên đất nước này. "Với đợt phong tỏa tại Thượng Hải, nhu cầu tiêu thụ xăng dầu của thị trường Trung Quốc đã suy yếu hơn thông thường", Zha nói.

Trước khi cuộc chiến nổ ra, Trung Quốc đã tăng cường mua dầu thô của Nga để cung cấp cho các nhà máy lọc dầu độc lập do vị trí địa lý khá gần giúp giảm chi phí vận chuyển.

Năm 2021, 72% dầu thô của Trung Quốc được mua từ nước ngoài. Trong đó, nhập từ Nga khoảng 79,6 triệu tấn, tương đương 15,5% tổng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc. Hầu hết dòng chảy dầu thô của Nga tới Trung Quốc là dầu ESPO Blend từ cảng Kozmino ở viễn đông.

Trung Quốc thận trọng mua dầu Nga

Mặc dù các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga cho đến nay vẫn chưa áp dụng với lĩnh vực xuất khẩu năng lượng, song theo một nhà nghiên cứu kiêm cố vấn cho chính phủ Trung Quốc về an ninh năng lượng, hầu hết người mua ở Trung Quốc đang thận trọng hơn khi giao dịch năng lượng hay đầu tư với Nga, bằng cách ngừng hoặc giảm mua, hoặc giao dịch qua bên thứ 3.

Nguồn tin này cho biết: "Các công ty lớn có hoạt động kinh doanh trên toàn cầu sẽ thận trọng hơn vì lo ngại rằng hoạt động kinh doanh của họ tại Mỹ hoặc trên toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt".

Tuy nhiên, Bloomberg mới đây đưa tin Bắc Kinh đang đàm phán với Moscow để mua thêm dầu nhằm tăng cường kho dự trữ chiến lược dầu thô của Trung Quốc. Các quan chức Nhà Trắng cho rằng điều này không trái với lệnh trừng phạt của Mỹ.

Cơn khát năng lượng Nga và cái khó của Trung Quốc - 2
Hầu hết người mua ở Trung Quốc đang thận trọng hơn khi giao dịch năng lượng hay đầu tư với Nga, bằng cách ngừng hoặc giảm mua, hoặc giao dịch qua bên thứ 3 (Ảnh: Bloomberg).

Không giống như các nhà máy lọc dầu thuộc sở hữu nhà nước được cho là phải thận trọng hơn khi là đại diện cho quốc gia, các nhà máy lọc dầu tư nhân có nhiều cơ hội hơn để mua dầu giá rẻ của Nga tuy nhiên họ lại gặp khó khăn hơn trong việc tiếp cận nguồn tài chính, bà Meidan cho biết.

Bà Song cũng lưu ý rằng các nhà máy lọc dầu tư nhân đang gặp khó khăn hơn trong việc thu xếp tài chính cho các chuyến hàng có xuất xứ từ Nga, đặc biệt nếu họ có các công ty giao dịch ở Singapore và giao dịch qua các ngân hàng châu Á, vốn cảnh giác với các lệnh trừng phạt.

Các chi nhánh nước ngoài của một số ngân hàng lớn Trung Quốc được cho là đã ngừng giao dịch tài chính liên quan đến hàng hóa Nga kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vì lo sợ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Để giải quyết vấn đề này, theo bà Song, các ngân hàng có thể yêu cầu thanh toán trước cho các chuyến hàng. Nhưng trong bối cảnh giá dầu cao như hiện nay, điều này có thể "ngốn" khá nhiều vốn của các nhà máy lọc dầu quy mô nhỏ, khiến họ không mặn mà với việc mua dầu Nga.

Ngoài ra, theo bà Meidan, với việc Bắc Kinh tăng gấp đôi chính sách zero-Covid với việc hạn chế nghiêm ngặt các phương tiện vận chuyển liên vùng thì chưa rõ khi nào nhu cầu dầu thô của Trung Quốc sẽ phục hồi trở lại.

Khó chuyển hướng khí đốt sang Trung Quốc

Đối với khí đốt, Nga là nhà cung cấp khí đốt lớn thứ 3 cho Trung Quốc, sau Australia và Turkmenistan. Nhưng kể từ khi cuộc chiến nổ ra, giá trị nhập khẩu khí đốt qua các đường ống từ Nga đã giảm xuống, mặc dù giá khí đốt trên toàn cầu tăng vọt.

Cơn khát năng lượng Nga và cái khó của Trung Quốc - 3
Nga không thể chuyển hướng các đường ống khí đốt từ châu Âu sang Trung Quốc do những hạn chế về cơ sở hạ tầng (Ảnh: TNS).

Theo các chuyên gia, Nga không thể chuyển hướng các đường ống khí đốt từ châu Âu sang Trung Quốc do những hạn chế về cơ sở hạ tầng. Nhưng, theo bà Elizabeth Wishnick - nhà nghiên cứu cấp cao tại CNA, Nga sẽ có cơ hội bán khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) cho Trung Quốc.

Sau khi giảm 19,4% so với năm ngoái trong tháng 3, lượng nhập khẩu LNG từ Nga của Trung Quốc đã hồi phục trong tháng 4 khi tăng 79,63% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhưng theo bà Wishnick, vận chuyển LNG lại là một trở ngại khác vì các tàu mang cờ hiệu quốc tế sẽ không nhận việc này, trong khi Nga lại thiếu các con tàu chuyên dụng chở LNG.

So với dầu, việc các công ty khai thác than của Nga giảm giá mạnh đã thu hút sự quan tâm của những người mua Trung Quốc. Theo tính toán của Post, than đá là sản phẩm quan trọng thứ 2 của Nga mà Trung Quốc nhập khẩu, với giá trị tương đương 1/8 giá trị của dầu thô.

Nhập khẩu than Nga của Trung Quốc đã tăng lên, đặc biệt sau khi Bắc Kinh dừng nhập khẩu than của Australia vào cuối năm 2020 do căng thẳng chính trị với Canberra. Năm 2021, Nga trở thành nhà cung cấp than lớn thứ 2 cho Trung Quốc sau Indonesia, cung cấp 52 triệu tấn bao gồm 37,3 triệu tấn than nhiệt và 10,7 triệu tấn than cốc, chiếm khoảng 14,4% tổng lượng nhập khẩu của Trung Quốc.

Cơn khát năng lượng Nga và cái khó của Trung Quốc - 4
Việc chính phủ Trung Quốc dỡ bỏ thuế nhập khẩu đối với việc nhập khẩu than từ các nguồn từ 1/5 đã hỗ trợ thêm cho than Nga (Ảnh: CNS).

Tuy nhiên, theo số liệu của hải quan Trung Quốc, tương tự dầu thô, khối lượng nhập khẩu than Nga trong tháng 3 cũng giảm 29,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chủ yếu là do các thương nhân Trung Quốc hạn chế mua vì các ngân hàng đình chỉ cung cấp thư tín dụng (LCs) đối với các chuyến hàng than Nga, theo Pranay Shukla - Phó giám đốc tại S&P Global Market Intelligence.

Nhưng khi một số ngân hàng Trung Quốc thông báo nới lỏng hạn chế đối với việc phát hành LCs, nhu cầu của các khách hàng từ Trung Quốc đã tăng lên, bà Shukla cho biết.

Số liệu hải quan trong tháng 4 cho thấy, khối lượng nhập khẩu than từ Nga của Trung Quốc đã tăng 22,9% so với tháng 3. Ngoài ra, việc chính phủ Trung Quốc dỡ bỏ thuế nhập khẩu đối với việc nhập khẩu than từ các nguồn từ 1/5, trước đó chỉ có than của Indonesia được miễn thuế, đã hỗ trợ thêm cho than Nga.

"Trong tháng 5, nhập khẩu than từ nước ngoài của Trung Quốc được dự báo sẽ đạt mức cao nhất mọi thời đại từ 7,5 - 8,5 triệu tấn", bà Shukla nói.

Tuy vậy, theo các nhà phân tích, yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến các loại hình giao dịch thương mại năng lượng với Nga là nhu cầu của Trung Quốc đang bị kìm hãm bởi chính sách zero-Covid của nước này.

Trong báo cáo mới nhất về tình hình tiêu thụ điện của Trung Quốc, Fitch Ratings cho biết nhiều khu vực ở Trung Quốc đóng cửa để ngăn chặn dịch Covid-19 đã làm giảm lượng tiêu thụ điện khiến cho nhu cầu về than giảm xuống.

"Giá than nhập khẩu cao hơn đáng kể so với giá than trong nước trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu thắt chặt, đang gây áp lực lên biên lợi nhuận của các nhà máy nhiệt điện, đặc biệt là những nhà máy phụ thuộc nhiều vào than nhập khẩu", báo cáo cho biết.

Nội dung: Nhật Linh

26/05/2022

Theo Dân trí

Nga tuyên bố trả nợ bằng đồng rúp khi lệnh miễn trừ của Mỹ hết hạnNga tuyên bố trả nợ bằng đồng rúp khi lệnh miễn trừ của Mỹ hết hạn
Tại sao Ấn Độ chọn trung lập trong cuộc xung đột Nga-Ukraine?Tại sao Ấn Độ chọn trung lập trong cuộc xung đột Nga-Ukraine?
Tổng thống Putin: Nga chống chọi tốt trước đòn trừng phạt của phương TâyTổng thống Putin: Nga chống chọi tốt trước đòn trừng phạt của phương Tây
Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO: Được và mất?Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO: Được và mất?
Nga dừng cung cấp điện cho LithuaniaNga dừng cung cấp điện cho Lithuania
Hungary cảnh báo lệnh trừng phạt Nga Hungary cảnh báo lệnh trừng phạt Nga "như bom hạt nhân"
Nga cấm Tổng thống Joe Biden và loạt quan chức Mỹ nhập cảnhNga cấm Tổng thống Joe Biden và loạt quan chức Mỹ nhập cảnh
Trung Quốc tăng mua dầu giá rẻ của Nga khiến dầu Iran ế ẩmTrung Quốc tăng mua dầu giá rẻ của Nga khiến dầu Iran ế ẩm

Giá vàng

DOJI Mua vào Bán ra
AVPL/SJC HN 119,500 121,500
AVPL/SJC HCM 119,500 121,500
AVPL/SJC ĐN 119,500 121,500
Nguyên liệu 9999 - HN 11,120 11,400
Nguyên liệu 999 - HN 11,110 11,390
Cập nhật: 10/05/2025 02:00
PNJ Mua vào Bán ra
TPHCM - PNJ 114.000 116.600
TPHCM - SJC 119.500 121.500
Hà Nội - PNJ 114.000 116.600
Hà Nội - SJC 119.500 121.500
Đà Nẵng - PNJ 114.000 116.600
Đà Nẵng - SJC 119.500 121.500
Miền Tây - PNJ 114.000 116.600
Miền Tây - SJC 119.500 121.500
Giá vàng nữ trang - PNJ 114.000 116.600
Giá vàng nữ trang - SJC 119.500 121.500
Giá vàng nữ trang - Đông Nam Bộ PNJ 114.000
Giá vàng nữ trang - SJC 119.500 121.500
Giá vàng nữ trang - Giá vàng nữ trang Nhẫn Trơn PNJ 999.9 114.000
Giá vàng nữ trang - Vàng Kim Bảo 999.9 114.000 116.600
Giá vàng nữ trang - Vàng Phúc Lộc Tài 999.9 114.000 116.600
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 999.9 114.000 116.500
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 999 113.880 116.380
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 9920 113.170 115.670
Giá vàng nữ trang - Vàng nữ trang 99 112.940 115.440
Giá vàng nữ trang - Vàng 750 (18K) 80.030 87.530
Giá vàng nữ trang - Vàng 585 (14K) 60.800 68.300
Giá vàng nữ trang - Vàng 416 (10K) 41.110 48.610
Giá vàng nữ trang - Vàng 916 (22K) 104.310 106.810
Giá vàng nữ trang - Vàng 610 (14.6K) 63.720 71.220
Giá vàng nữ trang - Vàng 650 (15.6K) 68.380 75.880
Giá vàng nữ trang - Vàng 680 (16.3K) 71.870 79.370
Giá vàng nữ trang - Vàng 375 (9K) 36.340 43.840
Giá vàng nữ trang - Vàng 333 (8K) 31.100 38.600
Cập nhật: 10/05/2025 02:00
AJC Mua vào Bán ra
Trang sức 99.99 11,290 11,740
Trang sức 99.9 11,280 11,730
NL 99.99 11,100
Nhẫn tròn ko ép vỉ T.Bình 11,100
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng T.Bình 11,500 11,800
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng N.An 11,500 11,800
N.Tròn, 3A, Đ.Vàng H.Nội 11,500 11,800
Miếng SJC Thái Bình 11,950 12,150
Miếng SJC Nghệ An 11,950 12,150
Miếng SJC Hà Nội 11,950 12,150
Cập nhật: 10/05/2025 02:00

Tỉ giá

Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng TCB
AUD 16082 16348 16929
CAD 18122 18397 19017
CHF 30550 30926 31579
CNY 0 3358 3600
EUR 28564 28831 29862
GBP 33639 34028 34960
HKD 0 3207 3409
JPY 171 176 182
KRW 0 17 19
NZD 0 14974 15565
SGD 19452 19733 20261
THB 701 765 818
USD (1,2) 25699 0 0
USD (5,10,20) 25738 0 0
USD (50,100) 25766 25800 26145
Cập nhật: 10/05/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng BIDV
USD 25,800 25,800 26,160
USD(1-2-5) 24,768 - -
USD(10-20) 24,768 - -
GBP 33,951 34,043 34,943
HKD 3,282 3,292 3,391
CHF 30,810 30,906 31,767
JPY 175.11 175.43 183.25
THB 749.74 759 812.07
AUD 16,397 16,456 16,901
CAD 18,405 18,464 18,964
SGD 19,652 19,713 20,338
SEK - 2,632 2,724
LAK - 0.92 1.27
DKK - 3,849 3,981
NOK - 2,452 2,538
CNY - 3,548 3,644
RUB - - -
NZD 14,981 15,120 15,554
KRW 17.19 17.93 19.27
EUR 28,755 28,778 30,006
TWD 777.95 - 941.86
MYR 5,633.75 - 6,359.66
SAR - 6,810.25 7,168.24
KWD - 82,426 87,642
XAU - - -
Cập nhật: 10/05/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng Agribank
USD 25,780 25,790 26,130
EUR 28,557 28,672 29,776
GBP 33,746 33,882 34,851
HKD 3,275 3,288 3,394
CHF 30,669 30,792 31,690
JPY 173.90 174.60 181.74
AUD 16,260 16,325 16,854
SGD 19,615 19,694 20,232
THB 763 766 800
CAD 18,311 18,385 18,897
NZD 15,042 15,549
KRW 17.63 19.42
Cập nhật: 10/05/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng Sacombank
USD 25785 25785 26145
AUD 16257 16357 16925
CAD 18304 18404 18957
CHF 30785 30815 31712
CNY 0 3549.6 0
CZK 0 1130 0
DKK 0 3930 0
EUR 28845 28945 29720
GBP 33935 33985 35098
HKD 0 3355 0
JPY 175.09 176.09 182.64
KHR 0 6.032 0
KRW 0 17.7 0
LAK 0 1.152 0
MYR 0 6333 0
NOK 0 2510 0
NZD 0 15080 0
PHP 0 440 0
SEK 0 2680 0
SGD 19610 19740 20471
THB 0 730.9 0
TWD 0 845 0
XAU 12000000 12000000 12150000
XBJ 12000000 12000000 12150000
Cập nhật: 10/05/2025 02:00
Ngoại tệ Mua Bán
Tiền mặt Chuyển khoản
Ngân hàng OCB
USD100 25,780 25,830 26,170
USD20 25,780 25,830 26,170
USD1 25,780 25,830 26,170
AUD 16,311 16,461 17,531
EUR 28,899 29,049 30,224
CAD 18,245 18,345 19,662
SGD 19,685 19,835 20,311
JPY 175.65 177.15 181.84
GBP 34,012 34,162 34,952
XAU 11,649,000 0 12,051,000
CNY 0 3,432 0
THB 0 766 0
CHF 0 0 0
KRW 0 0 0
Cập nhật: 10/05/2025 02:00